… asiad Iorwerth III., gellir awgrymu fod Cymru hefyd a'r un teimlad ynddi tuag ato. Bu farw Iorwerth yn 1377. Sylwedd- oled Duw ddymuniad da…
… asiad Iorwerth III., gellir awgrymu fod Cymru hefyd a'r un teimlad ynddi tuag ato. Bu farw Iorwerth yn 1377. Sylwedd- oled Duw ddymuniad da y bardd iddo. Daeth ei wyr Richard II. yn frenin. Newydd adael ei naw mlwydd oed oedd efe pan esgynnodd i'r orsedd. Yr oedd ei ieuengtid yn anfanteisiol iawn iddo ei hun, ac yn golled difesur i'r deyrnas. Yr oedd brenin y pryd hynny yn fwy llywodraeth- wr o lawer…
… Dywedir i Richard gael ei lofruddio yng Nghastell Pontefract, ond nid oedd sicr- wydd am hynny, ac nid oedd sicrwydd ar y pryd pa…
… Dywedir i Richard gael ei lofruddio yng Nghastell Pontefract, ond nid oedd sicr- wydd am hynny, ac nid oedd sicrwydd ar y pryd pa un a oedd efe yn fyw neu yn farw. Fodd bynnag bu ei ddìorseddiad yn dramgwydd i'r Cymry, a bychan fedd- yliodd Harri mor helbulus swydd y dy- godd ei drachwant ef iddi. Felly y machludodd y bedwaredd gan- rif ar ddeg, ynghanol helyntion erchyll mewn gwlad, eglwys, a chymdeithas-brâd…
… timer yn Ninbych a De Grey yn Rhuthyn. Yr oedd i'r ddau gastelli cedyrn. Yr oedd y rhan ddwyreiniol o dan y naill, a'r…
… timer yn Ninbych a De Grey yn Rhuthyn. Yr oedd i'r ddau gastelli cedyrn. Yr oedd y rhan ddwyreiniol o dan y naill, a'r or- llewinol o dan y llall. Ymddengys fod gwahaniaeth mawr yng nghymeriadau yr arglwyddi hynny. Fodd bynnag, creadur ysglyfaethus, digydwybod, a thrachwantus oedd De Grey. Diameu iddo ef, neu ei ragflaenwyr, ennill llawer o dir trwy ddiffyg perchen i'r cyfryw, eithr nid efe yn unig yn rhan- barth Dinbych a…
… (Darlun gan Richard Owen, Talysarn). Llyfrau a Llenorion. REULIODD rhyw Gymro ei wyliau haf i ymweled, ond odid, â rhai o lecynnau hanes- iol…
… (Darlun gan Richard Owen, Talysarn). Llyfrau a Llenorion. REULIODD rhyw Gymro ei wyliau haf i ymweled, ond odid, â rhai o lecynnau hanes- iol Cÿmru, — maes rhyw frwydr, olion rhyw gartref, bedd rhyw areithiwr hyawdl neu fardd melus neu wladweinydd doeth neu amddiffynnydd dewr. I un felly, hyfryd fydd darllen ar hirnos gauaf am y dull gymerodd Duw i gadw ein cenedl ac i ddadblygu ein meddwl. Fe allai y daw yr ymdrech…
… EI FARWOLAETH, COLLODD Y TBEFNYDDION OALFINAIDD WEINIDOG FFYDDLAWN, A LLWYDD- IANUS, A THRWY EI YMDRECHIADAU EGNIOL Y DI- LEWYD Y DDYLED DROM OEDD AB…
… EI FARWOLAETH, COLLODD Y TBEFNYDDION OALFINAIDD WEINIDOG FFYDDLAWN, A LLWYDD- IANUS, A THRWY EI YMDRECHIADAU EGNIOL Y DI- LEWYD Y DDYLED DROM OEDD AB YB "DA WAS DA A FFY DDLA WN." Bwriai lawer i bêrlewyg — â nawf Ei nefol ddychymyg Hidlydd mwyn hyawdledd mýg Heb yntho un dawn benthyg. Yr wyf ar ganol casglu caneuon a cherddi y ddeunawfed ganrif, oddiar gof ac oddiar ysgrif. Gallech feddwl," ebe cyf- aill gwybodus wrthyf,…
… ennodd," meddai Mr. Williams, "y llythyr at fy niweddar dad, Thomas Williams Croesor, mewn cydymdeimlad ag ef â'r teulu ar öl fy nhaid, Owen…
… ennodd," meddai Mr. Williams, "y llythyr at fy niweddar dad, Thomas Williams Croesor, mewn cydymdeimlad ag ef â'r teulu ar öl fy nhaid, Owen Thomas, Fuchas Wen, Blaenau Ffestiniog." Un o'r rhai goreu o'r hen genhedlaeth o flaenoriaid oedd Owen Thomas. Llidiardau, Mawrth 12, '57. Anwyl gyfaill, Dyma fi yn ol fy addewid yn anfon dau englyn coffadwriaethol i'ch parchus dad. A dyn duwiol a defnyddiol iawn ydoedd ef yn fy nghyfrif i. Yr…
… U gofal yr Ysgol Waddolog yng Llanegryn ar fy hen feistr, a'r gwaith yn dibynnu yn gwbl arno ef ei hun am flynyddoedd meithion,…
… U gofal yr Ysgol Waddolog yng Llanegryn ar fy hen feistr, a'r gwaith yn dibynnu yn gwbl arno ef ei hun am flynyddoedd meithion, ac nid oedd yn ar- bed dim arno ei hun. Cerddai tros y mynydd i Ddolgellau i'r cyfarfod bob blwyddyn, ac heb gymeryd cymaint a'r ciniaw yr oedd yr ewyllys yn ei gan- iatau. Trefnodd i'w gynhorthwydd i ad- ysgrifennu yr ysgrifau gwreiddiol o'r gweithredoead a'r ewyllysiau, a bu am…
… a'r nefoedd yn unig a wyr am yr ymladd sydd yn llawer mynwes am gael tipyn o oruchafiaeth arno. Llawer gwaith y clywsom ein…
… a'r nefoedd yn unig a wyr am yr ymladd sydd yn llawer mynwes am gael tipyn o oruchafiaeth arno. Llawer gwaith y clywsom ein hen frawd a thad, William Jones, Cemmaes, yn adrodd yn y seiat am un he-n chwaer wedi bod yn ymryson yn hir â hi ei hun am faddeu i gymydog oedd wedi gwneuthur cam â hi, ac wedi meddwl ei bod wedi cael goruchafiaeth bythol ar y teimlad gwrthwynebus, tan…
… Hen Gymeriadau Llanwnda. III. HUGH JONES, PEN Y GROES. NG nghyfrol Myrddin Fardd,- `' ADGOF UWCH ANGHOF," Llythyr XXVIII., Dafydd Ddu Eryri at Gutyn…
… Hen Gymeriadau Llanwnda. III. HUGH JONES, PEN Y GROES. NG nghyfrol Myrddin Fardd,- `' ADGOF UWCH ANGHOF," Llythyr XXVIII., Dafydd Ddu Eryri at Gutyn Peris dyddiedig o'r Dolydd Awst 15, 1813, ceir nodiad ar waelod y ddalen yn cyfeirio at Hugh Jones yng nghorff y llythyr, gan nodi mai bardd o Ben y Groes ym mhlwyf Llanllyfni" yd- oedd. Ni welais unrhyw ymgais i gywiro y nodiad uchod. Fel y gwyr y rhai sydd…
… Gallwn feddwl, oddiwrth ran o'r llythyr a ddyfynnwyd yn barod, fod rhyw gymaint o ddrwg deimlad yn Hugh Jones at Dafydd Ddu, oblegid dywed…
… Gallwn feddwl, oddiwrth ran o'r llythyr a ddyfynnwyd yn barod, fod rhyw gymaint o ddrwg deimlad yn Hugh Jones at Dafydd Ddu, oblegid dywed y diweddaf yn ei lythyr,- Ysgatfydd, iddo ddigio wrthyf, oherwydd na chafodd fod yn rhannog gyda mi, i benodi'r Gan- iadau ar y testyn o'r blaen." Braidd na thueddir ni i gredu fod Hugh Jones yn ceisici brathu tipyn ar y Du yn y gwpled a nodasom, ac fod Dafydd…
… Modryb Margred Ifan, Pe cawsai raw neu sheflan, Ni hidiai ddim a chwympo i ma's A phawb ym Mhlâs Llanfaglan." Ar dudalen olaf Eurgrawn…
… Modryb Margred Ifan, Pe cawsai raw neu sheflan, Ni hidiai ddim a chwympo i ma's A phawb ym Mhlâs Llanfaglan." Ar dudalen olaf Eurgrawn Mon am Awst, 1825, ceir y nodiad canlynol dan y pen- nawd Marw,"— "Yn ddiweddar Mr. H. Jones, Penygroes, Llanwnda. Bardd ac enwogrwydd i'w waith oedd y gwr di-ymffrost hwn." Yn yr un rhifyn dan y pennawd Barddoniaeth," ceir Englynion Coffadwriaeth am Hugh Jones, Penygroes, Llanwyndaf, yr hwn oedd Fardd…
… Anfoner pob gohebiaeth o hyn i'r rhifyn nesaf i Owen M. Edicards. Lincoln College, Oxford. Anfoner tonau i L. J. Roberts, H.M.I.S., Rhyl. Anfoner…
… Anfoner pob gohebiaeth o hyn i'r rhifyn nesaf i Owen M. Edicards. Lincoln College, Oxford. Anfoner tonau i L. J. Roberts, H.M.I.S., Rhyl. Anfoner pob archebion, taliadau, a hys- bysiadau, i'r Goruclncyliwr, Swyddfa'r CYMRU, Caernarfon. LLABI.-Nid oes cymaint o lawer o wahan. iaeth, fel y gellir yn hawdd dybied, rhwng de a gogledd Cymru ag sydd rhwng de a gogledd Lloegr. Nis gall gwerinwr o Yorkshire ddeall iaith Kent, ond trwy drafferth fawr; a…