Welsh Journals

G-EDEON ; NEU, DDIWYGIWR WESLEYAIDD. "beth sydd gan ddyn gonest i'w OFNI?" Cyf. III. MAWRTH, 1855. Rhip. 3. WESLEYASTH AC AMIBYNIAETH GYL5HDEITHI0L. nRISTIONOGAETH sydrl M ddarbodaeth ddwyfol i ail-eni dynolryw. Eto gwyr pawb mai ychydiga wnaeth at gael hyn oddi- amgylch trwy lawer o oesau ; ac fel y mae pob adiÿwiad o'i gallu mawr wedi bod mor rhanol ac amserol yn ei ddylanwad. Wesleyaeth, er ei bod wedi bod yn ddefnyddiol am gan' mlynedd, sydd bron athreulio ei hunan allan, ac yn debyg o gael ei rhifo yn mhlith y pethau da a fu. Y mae ei braich ddeheu wedi ei dryllio. Meddiana eto lawer o gyfoeth a meddianau, ac y mae yn ei gwasanaeth lawer o oruchwyl- wyr, ac amryw o honyntyn ddynion galluog a selog ; a thrwy hyn gall barhau arn ílynyddau cyn cwympo. Pa beth y mae Wesleyaeth yn ei wneutliur yn y wlad? Nid yw yn gymaint a chadw i fynu rif ei haelodau proffesedig o flwyddyn i flwyddyn, heb son dim am ych- wanegu yn ol cynydd y trigolion. Beth yw yr achos o'r ffeithiau alaethus? Nid ydynt i'w priodoli yn ddiau i ymddifadrwydd o ath- rawiaeth iachus ac efenylaidd, a phregethwyr duwiol a galluog. Y mae yn ymddangos fod yr achos yn gorwedd i raddan ehelaeth yn y IIywodraeth.au eglwysig anaddas, A'r ihai y cysylltwyd y Ilafur o efensyleiddio y byd. Bu i'r diafol ^ael mantais ar hyn trwy ar un llaw greu difaterwch am un math o Iywodraeth eglwysig, ac ar y llaw arall i gynhyrfu dadleuon brwd rhwng amddiftynwyr dall- bleidiol y gwahanol ft'uríìau. I3u i lawer o'r ft'urfiau hyn darddu naill ai o gnawdolrwydd neu uchelgais ; ac yn aml uchelgais person yn sychedu am hynodrwydd; neu, efallai, frawdoliaeth grefyddol yn yniestyn ar ol cyfoeth ac awdurdod lywodraethol. Syllwch y modd y daeth Wesleyaeth yn ddarostyng- edig i'r dysgrirìad yna. A ddaeth hi trwy fwriad ? l*a bryd y darfu i Mr. Wesley fyfyrio allan wir olygddysg natur eglwys gristion- ogol, yn ol y Testament Newydd, ac yua ymroddi yn ddifrifol i ffurfio soseiedan yn ol hyny? Erioed. Neu, pa bryd y gwnaeth y Confer- ence, ar oì ei farw, gymaint a chynyg at y fath orchwyl ? Erioed. Cyfaddeíir ar bob Uaw fod Wes-