Welsh Journals

Y CENHADYDD. Rhif. 22.] TACHWEDD 15, 1841. [Cyf. 2. Y GAUAF. Ffoflcl y Gwanwyn " chweg a'i flodau syw," " A'r luif araethog" yn dtlible ; Y cynliauaf" gwerthfawr mwy nid yw," Y gauaf oerllyd ddueth i'w le. GwALIEDYDD. Y gáuaf yw y tymhor mwyaf pruddaidd o'r flwyddyn ; dyma y pryd y mae y dydd yn byrliau, a'r nos yn hwyliau, a'r htiati ddysgleirwych a'i hoíTbelydrawl wres yn cilio draw i ystafelloedd pellenig y deau, ac yn aros yn liir îs ei gaerau cyn codi yn y bore, fel pe b'ai yn ddig wrthym ; ac yn mhen ychydig oriau wedi yr ymddengys, y mae yn cyrlyinu i'w daith i fachludo drachefn, nes yw holl aneirif greaduriaid pedwar carnawl y ddaear, a'r liu adeiniog, gwyllt a gwâr, yn gorfod myned i orphwysyn gynar idd eu clwydytld, a'u gorphwysleoedd, a'ti colyddion yn weigion, dau wrthhan gwyll ac oeraidd y nos. Rhyfedd y fath gyfnewidiad arnthrawl sydd ar ein daear yn bresenawl ragor ag oedd yn niis- oedd Mehefiti a Gorphcnaf, pan oedd yr huan llathraidd yn ty wynn ei danbeidiawi wres arni idd ei gwresogi ar ol rhewogydd a gwrteithiaetii y gauaf blaenorawl, nes " peri iddî darddu a thyíti," er cynaliaeth i ddyn ac anifail ; arn hyn yr oedd yr anifeiliaid yn llainu ar y bryniau, ac yn bloeddio cann" ar y inynyddoedd," a chôr pereiddsain y goedwig yn unffurfâ'ti gilydd, yn nno heb dryfar na malais, i drydar eu soniarus foliaat i Gre- awdwr a Chynaliwr pob peth, yr hwn a ddywedodd, " Najct ofnwch, anifeiüaid y maes: canys tarddu y mae porfeydd yr anialwch." Y mae efe yn gofalu ain auifeiliad y maes, a " chyw- ion y gigfrau pan lefaut." Ond pa faint mwy yw ei ofal ain danoin ni, a'i ddaioni " tuag atoin, feibion a merched dynion ? Y mae yn coroni y ílwyddyn â daioni," a'i Iwybrau yn dyferu brasder i ni. Ond yn awr y mae "marweidd-dra wedi gordoi nattir," y porfeydd gwelltog, y gweirglodd-dir yn gwywo, a'r maesydd eang a ffrwythlawn lle bu y ceirch, yr haidd, a'r gwenitli ardderchog, sydd yn awr heb ddim ond y soíi sych, a'r i;1 oer grisialaidd, a'r elfen wynaidd, a halen y ddaear," wedi llanw y rhychan ; y eoedydd hwythati sydd wedi eu dyiioetliio'u gwísg- oedd deiliog, pa rai sydd y.n awr yu noethlwni, heb wisg aiu