Welsh Journals

YR HANESYDD CENADAWL, RHIF. XIV.—MEHEFIN, 1830. CYMDEITHAS GENADAWL LLUNDAIN. GWEITHllEDTADAU CYM- DEITHASAU ERAILL. Allan o'r Hanesydd Cenadol Americanaidd. Anghcnion y Byd. Whth addysgu dynion i'r weinidogaeth, dylai íbd genym amcan uchel. Edrychwn nid yn unig ar anghenion ein heglwys ein hunain, y rhai sydd yn íàwr ; nid yn unig ar anghenion ein gwlad, y rhai sydd hyth yn fwy; ond ar anghenion yr holl fyd. Byddai mwy na 600,000# o hregethwyr yr eíëngyl yn angenrheidiol i gyflawni yr eisiau hyn. Pa nifer rhyfeddol! Etto mae yn rhaid cael y nifer hyn, ac fe'u ceir; nid trwy wyrth, ond trwy ofîerynoldeb eglwys Crist. Ei orchymyn ef ydyw bod i'w efengyl ef gael ei phregethu trwy yr hoiì fyd. lthoddwyd y gorchymyn i'w eglwys ef er ys mwy na Ì.800 o flynyddoedd yn ol: nid uí'uddâwyd iddo ond mewn rhan etto ; ond rhaid ufuddâu iddo yn ei holl helaethrwydd. Cyíbded yr holl eglwys at y gwaith rnawr, ac fe gynnydda ei nerth a'i chyfoeth f'el y byddo yn myned yn mlaen yn ei llafur; yn gyffelyb i ryw afon ardderchog, yr hon sydd yn ehangu ac yn dyfnâu o hyd fel mae yn treiglo tua'r môr, trwy dderbyn llaweroedd o ífrydiau cynnorthwyol ar hyd ei ffordd; ä phan y byddo holl ddynolryw dàu addysg a llywodraethiad gweinidogion duwiol, doniol, ac efengylaidd, O mor fawr y cyfoethogir y byd ! Y milfiloedd a wastraffir ar wirodau meddwawl; y milfiloedd a dreulir i gynnal tlodion segurllyd a drygionus; y müfìloedd a ddifêir ar garcharau a phenydfêydd; y nhlflloedd a warir i borthi ynfydrwydd, afrad, a drygioni; y milfiloedd a ladratir 0 drysorau cyhoêddus gwludwriaethol gan ddynion cybyddlyd ac anffyddlawn ; y milfiloedd a gribddeilir drwy orthrym- der; y milfiloedd a wastraffir mewn rhyfeloedd, ac a gollir yn nistrywiad dinasoedd a gwledydd; arbedir yr holl filfiloedd aneirif hyn drwy effeithiaii grymus yr efengyl; ac hefyd, wrth fod y ddaear yn f'wy toreithlawn o gàn waith, dan fendith y Duw daionus, ni bydd cynnal ll'iaws dirfawr o weinidogion yr efengyl ond megys dim i fyd yn byw mewn heddwch a chariad, ac yn cael ei fendithio â llowndid paradwys môr chang a therfynau y ddaear. Ynysoedd Sandwich. Llythyr oddhorth Mr. Chamberlain, Cenadwr Americanaidd, dyddiedig Honorura, Ebrill 4, 1829. Effaith Cristionogaeth i beri gonestrwydd. Dengysy llythyr canlynol y cyfnewidiad a gymmerth le yn agwedd foesol ac arferion trigolion yr ynysoedd: cyfnew- idiad a br'iodolant hwy evi liunain i'w gwybodaeth a'u cred o'r efengyl. Dylid cymharu y pethau- a grybwyllir yma â'r hyn a ddywedir am yr un dynion y fiwyddyn gyntaf neu ddwy wedi danfon cenadau i'w plith. "Mewn cyfarfod profiad a gynnaliwyd yn ddiweddar, lle yr oedd rhyddid i bawb i lefaru, cododd benyw, yr hon a adwenem fel dynes dra sobr a difrifol er ys tro, a dywedodd, fod ganddi hi fanao (meddwl) i'w ddatguddio; peth mea hihia (dyrys) ydoedd, nis gwyddai pa un a ddylai ei amlygu ai peidio, peth a barasai iddi hi lawer iawn o bryder a gofid ydoedd. Dyma beth oedd:—Dwy neu dair blynedd yn ol, gwelai g\vch yn perthyn i long, a rhywbeth ynddo a chwennyçhodd ei chalon hi; ac o herwydd ei mawr chwennyclùad ynddo, hi a'i