Welsh Journals

tf-w fti4M* OWEISION Y DÜW GORUCHA?. 49 GWEISION Y DUW GOMCHAF. GAN Y DIWEDDAR JOHN GMFFITHS, RHOS. " Y dynion hyn ydynt weísion y Duw goruchaf, yn mynegi i chwi fíordd Iachawdwi- ìaoch." Actauxvi. 17. Y geiriau hyn ydynt dystiolaeth merch iéuanc am yr Apostol Paul a Timotheus, Silas, a Luc. Yr oedd y ferch ieuanc hon yn feddianol ar ysbryd dewiniaeth, athrwy ddewino a barai lawer o elw i'w meistriaid, Mae y gair yn swnio fel pe buasai iddi lawer o feistriaid, a gall hyn fod yn hawdd, fod nifer o ddynion yn cadw un neu rai o bwrpas i ddywedyd y peth alwwn ni tesni, neu ffortyn. Cyfarfu hon y gwyr a enwyd pan oeddynt yn myned i'r weddifa, í'el y darllena Cyf. J. Williams, neu yn ol y cyfieithiad cyífredin " i weddio"—a dyna hi yn llefain tu ol iddynt, "Y dynion hyn ydynt weision y Duw goruchaf." Buasai yn llefain fel jbyn tros ddyddîau ìawer, nés oedd Pa'ul yn íiin ganddo; a diamheu fod y lleill dan yr un teimlad. Nis gwn a oedd gan un o honynt awdurdod aryrysbryd aflan i'w fwrw allan heblaw Paul, ond efe, 'boed a fyno, a'i gorchymynodd allan. .Costiodd hyn iddo ef a Silas fyned i'r carchar, canys o achos y golled a gafodd ei mheistriaid, hwy a ffyrnigasant ac a'i carcharasant . hwy. Ond at dystiolaeth y í'erch ieuanc am y dynion. , Sylwwn ar y cymeriad a rodda yr eneth hon i Dduw—" Y ì)uw fjoruçfiaf"—Y mae yn amlwg oddwrth hyn fod ganddi wybodaeth am DduWj iê, y Duw byw. Gwahaniaetha y Duw byw oddwrth dduwiau eraill à'r cymeriad "y Duw goruchaf." Gwahaniaethir efoddwrth dduwiau eraill weithiau trwy yr enw ,l y Duw byw"—" y Duw mawr" —." y gwir Dduw"—" y gwir a'r bywiol Dduw"—" yr unig ddoeth Dduw ;" ond yma gan fenyw ieaanc drwg-ysbrydog " yDuw goruehaf." Y mae y cymeriad yn fawreddig, synwyrol, ac yn dra phriodol, ac yn tarddu, coeliaf, oddar fesur o barch iddo, ac nis gallaf feddwl nad oddar fesur o barch a chynesrwydd at y gwyr hyn y gwaeddai hi " y dyniou hyn ydynt weision y Duw goruchaf." Y mae y geiriau hyn yn cyfleu i'n syniadaeth y meddwl ncu y medd- yliau canlynol—Duw uchel, ac uchel iawn, ac uchaf. Nid yn unig y mae yn uchel, ond yn uchaf, ac y mae yn uchaf o'r uchel'on, nid uchaf o fodau isel, ond yr uchaí'o fodau úch'el. Y mae graddau yn mhiith creaduriaid, yn mhlith dynion ac aUgelion, o«d dyma yruchaf. Y mae swyddi yn codi dynion, y naill uwchlaw y llall. Ystyrir y brenin a'r ymerawdwr yn ucbel, y mae hwn yn Frenin y breninoedd, ac Árglwydd ar yr arglwyddi. Ystyrir angelion, oherwydd eu swydd, yn uwch y naill na'r llall, dywedir am Gabriel mai arch-angel yw, ond y mae Du/w yn uwch nà hwynt oll—am Michael mai y tywysog penaf yw, ond y mae Duw yn uwch.na hwynt oll. Ystyria pobl pob gwlad raddauyn mhlith eu peuaethiaid, ac y mae pob gwlad yn ystyried eu duw y bod uchaf, m