Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

TYWYSYDD YR IEUAINC. j________________i_________________________________________i____________________ IIihf^2& MEHEFIN, 1849. Cyf. III. Cfojjttfogr Ctcfyìíîíol. IIobeict Matiiews, ychydig o flynyddau yn ol, a wnaeth lawer iawn o ystwr a thwrw yn nhalaeth Caerefrog Newydd, yn America ; rhagorai y penboethyn hwn ar él frodyr mewn ystranciau anelwig ac ynfyd. Yr oedd yu enedigol o swydd Washington, yn nhalaeth Caer- efrog Newydd (New Yorlc), ac o achyddiaeth yn Albaniad (Scotch). Gadawyd ef yn amddifad pan yn ieuanc iawn, a chafodd ei ddwyn i fynu yn nheulu tyddynwr cyfrifol, ger tref Cambridge, lle y derbyn- iodd ci addysgiacth grefyddol oddiwrth weinidog en- ciliaidd (scceder). Pan oddeutu ugain oed, daeth i Gaercfrog Newydd i weithio fel saer; yr oedd wedi dysgu ci gclfyddyd, yn rhanol, yn y wlad ; a chan fod ganddo awen at gelfyddydiacth, ac yn llawn bywiog- rwydd, dacth yn grefftwr gwych ac cnnillfawr iawn, Yn 1813, priododd ddyncs ieuanc gyfrifol iawn, ac a symudodd i Cambridge i fod yn ystôr-geidwad, ond yn mhcn tair blynedd aeth yn fethdalwr, a dychwelodd i Gaercfrog yn 1816 i wcithio ei grefft, Ue y bu am lawer o flynyddau. Yn 1827, symudodd i Albany, lle yn fuan y cymcrodd cyfncwidiad hynod le yn ei deiml- adau : yr oedd yn aelod o'r eglwys Albanaidd, ond yn anfoddlon i gymundeb yr eglwys hòno, ymunodd â chyfundob yr eglwys ddiwygiedig Ddanaidd. Aeth i wrando ar areithiwr icuanc a hyawdl o'r enw Kirk, yr hwn a cnynodd yn ci fcddwl y fath dàn, fel yr eistedd- odd i fynu trwy y nos i adrodd y bregeth. O hyn allan acth yn hanner gorphwyllog yn ei ymddygiadau: ymtmodd ä chymdcithas cymedroldeb, ond aeth ar un llàm yn mhell tu draw i reolau y gymdeithas hòno, gwaharddai bob math o gig, yn gystal íi diodydd, i gael eu dcfnyddio yn ei deulu. Ỳn y flwyddyn 1829, aetk yn fwy-fwy afrcolaidd yn ei ysgogiadau, yn lle dilyn ci waith prcgcthai i'w gydweithwyr ar amser gweithio, hyd ncs o'r diwedd i'w feistr, yr hwn oedd ddyn duw- iol iawn, orfod ei droi ymaith am afreoleiddiwch. Yn awr haerai ci fod wedi derbyn datguddiad newydd ó'r