Welsh Journals

TYWYSYDD YLl ÌEÜAINC. ItniP. 26.. CHWEFltOlt, 1849. Cyf. III. Cíuj)ííiwî)f Crefnìŵol. GoitMor) o un pcth nid yw dda; ond nid oes dim mor niwcidiol â gormod o grefydd. Panaeth Pauli Athen, eí'e a ddywcdodd, " Mi a'ch gwelaf eich bod yn mhob peth yn dra choelgrefyddol, neu yn greí'yddol iawn— yn or-greí'yddol." Mae y byd yn gruddfan heddyw dan effeithiau cithafoedd coclcdd crefyddol. Yn ysbaid y mil blynyddoedd diweddaf a acthant heibio, ni bu llai nag ugain o gau Gristiau, y rhai a hacrent mai hwy oeddynt y Messia addawedig, ynghyd â rhifedi aneirif o ddynion a ryfygent ddywedyd eu bod yn broffwydi wcdi eu hanfon ar ncges neillduol gan Dduw. Mae hancs y byd yn orlawn o cnghrcifftiau o'r bodau twylledigathwyllodrushyn—cullwyddiant dros amscr, ynghyd ag ohygoclcdd y werin; acyn iaith y lîibl "hwy a dwyllasant lawer." Erhyfforddiant cyffredinol, ac er rhybyddio dynion symlffol rhag cael eu hudo gan y fath dwyllwyr rhyfygns, rhoddwn gerbron ein darlîen- wyr hancs rhai o'r prif dwyllwyr crefyddol, a'r pen- boethiaid mwyaf hynod yn y dyddiau diweddaf. Dechreuwn gyda Munjíer a Uociíholt. Yn y flŵyddyn 1525, yn nghanol gwres a thwrwy diwygiad, í'e gyfododd plaid ryfcdd iawn yn yr Almacn (Ger- many), blacnor yr hon oedd Thomas Munzer, yr hwn a hysbysai ei fod yn broffwyd ysbrydoledig. Yr oedd holl aclodau y sect yn cymeryd arnynt fod yn anwyl- iaid ncillduol y nef, ac yn offerynau etholcdig gan Dduw i ddwyn oddiamgylchmil-íiwyddiant teyrnasiad Crist ar y ddacar. Crcdent, neu cymerent arnynt gredu, eu bod mcwn cyfrinach bcrsonol â'r Duwdod— eu bod ur yr un tir a'r proffwydi a'r apostolion gynt— eu bod yn alluog i wneyd gwyrthiau, ac fcl y cyfryw, hòrient bob gwrthwynebiadau. Eu gwelcdigaethau dychymygol, cu gwyrthiau ffugiol, a'u profí'wydol- iaethau rhylbddol, a gyncuasant yn f'uan holl ben- bocthni y bobl gyffredin. Eu harweinydd a'u pro- ffwyd, cyn gynted y cylchynid ef gan rifedi mawr, a