Welsh Journals

YR HAÜL. CYFRES NEWYDD* "YNG NGWYNEB HAUL A LLYGAD GOLEUNI." "À GAIR DUW YN UCHAF." Rhif. 42. MEHEFIN, 1853. Cyf. IV. EIDDIGEDD A DIAL. 3|{^ tU&£ magu a meithrin yr arfer- Grí ion niweidiol o Genfigen a Balch- <ìer, yn sicr o arwain yr hwn ag sydd yn eu coleddu i gyflwr o druenus- fwydd; ac y mae y cyfryw druenus- rwydd yn cynnyddu yn ol fel ag y mae y cyfryw arferion niweidiol yn ymaflyd yn gadarnach yn y dyn. Y mae Ei- ddigedd a Dial yn berthynasau agos i'w güydd, mewn cyffelyb fodd a Chen- ngen a Balchder, megis ag y mae yr ysgrifenydd gwedi crybwyll mewn fhifyn blaenorol. Yn yr ysgrif y cy- feirir atti, Cenfigen sydd yn hwylio ei chamrau yn flaenaf, a Balchder yn di- tyn ol ei throed ; ac yn yr ysgrifhon, gellir ystyried Cenfigen yn fammaeth ^ialedd, canys oddi ar wreiddyn Cen- figen y mae Dial yn tyfu. Yn y rhan fwyaf o achosion, os nad ynddynt oll, pan ag y mae Cenfigen gwedicymmeryd ^eddiant o'r galon ddynol, y mae pob ^yfleusderau yn cael eu defnyddio er ar- flwys allan yspryd Dialedd, yn ei holl ^ngherddoldeb ar y rhai fyddant gwedi troseddu. Mae y dyn a lywodraethir Sanddynt, yn ymddangos megis pe "yddai yn ymhyfrydu ym. magwriaeth y gwenwyn marwol, ac yn ei arllwys- *a ar y rhai hynny a fyddant gwedi bod ^°r anffbdus a throseddu, ac yn gas San y (jyn eiddigeddus a dialgar. "a*V yn y cyflwr hwn, y mae y dyn yn yttilid yn llwyr o'i feddyliau, bob tyn- erWch a serchogrwydd, ac yn torri y y Prif rwymyn ag sydd yn cadw y p'mdeithas ddynol ynghyd mewn un /^Wdoliaeth fawr. Mor rymmus y "^e Milton yn darhmio tarddiad y ,NNNÛau drygionus a ddaethant drwy °echod i galon dyu;— t"— On earth, lie first beheld ~w» Vwo tYrst paTents; yet on\y two p "V»ni/nd, ia the huppy gnrden plac'd, AeaplJ)g immortal fruits of joy &nd love— 2 C Uninterrupíed joy— Only begotten Son ! Seest tliou what rage, Transports our adversary ì whom no boands Prescrib'd, no bars of hell, nor all the chains Heap'd on him there.noryet the main abyss Wide interrupt, can hold; so bent he seems On desperate renenge, that shall resound Upon his own rebellious head.— Dyma ddygiad boreuol Dialedd i mewn, yr hwn a ymarllwysodd ar ein rhieni cyntaf pan breswylient yng ngardd flodeuog Eden ; sef yn y Bar- adwys ddaearol ag yr oedd eu Creawd- wr gwedi ei rhoddi iddynt yn drigfa ddymunol i'w pheswylio. Satan, gan eiddigeddu wrth y cjedwyddwch a fwynhaent, a'r bendithiûn a gyfrennid iddynt gan üduw, a daflodd ei wenwyn iddynt, ac a'u harweiniodd ar ddidro oddi wrth orchymynion Duw; ac wedi eu gwneuthur fel íryn yn droseddwyr, collasant ewyllys da Duw, ac aethant yn druenus, Y mae yn achos o alar aco brudd-der i feddwl am y dirywiad mawr yn Eden, a'r canlyniad angeuol o'r trosedd i'r holl deulu dynol; ac oni buasai i drugaredd Duw deyrnasu drwy y Gwaredwr,buasem oll yn ddymchwel- edig dan y ddàmnedigaeth, yng ngwlad maehludiad haul. Gellir dwyn ym mlaen, fel prawf diamheuol o lygredigaeth a haloged- igaeth calon dyn, ein bod ni, er yn wybodus, ac yn brofiadol o effeith- iau a chanlyniadau poenus a galarus pechod, etto yn meithrin arferion dryg- ionus, ac yn rhoddi ein hunain yn gaethion iddynt. Yr ydym yn fynych yn eiddigeddus wrth eraill, ac yn ei- ddigeddus wrthynt heb tmrhyw achos rhesymmol gennym i fod felly, Yt yàym yn fynych yn creu cysgodau gweigion, ac yn gwneuthur y cysgodau gweigion hyn yn sylweddau-,—mae y dyn accw yn gyfoethoccach, yn barch- usach, ac yn cael rnwy o ddylanwad a