Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

BRUD CENADAWL: YN CYNNẄYS HANËS GWEITHREDIADAU A LLWYDDIANT éijmìrcitìjaa ®tnttìtâM s l&eîrglẃtoîm GyfeiÚ.ion Cristionogol, Yr ydym yn,eich anrhejíu yn y Rliifyn hwn â Cherfiad o'r Cynseiliaii Ccnadawl perthypól i'r Gynideithas yn Spanish Town, yn ynys Jamaica. Chwi a gan- t'yddwch yr Addoldy ar y llaw ddehen,a'r anneddjdy, yt hwn a teddiannir yn bre- sennol gan ein brawd Cènadawl Mr. Phfl- lippo, ar yr asẃy. Yr orsaf hòn a ddech- retiwyd yn y flwyddyn .1819,'gan Mr. Thomas Godden, yr lrwn, wedi llafurio gyda llawer o ddiwydrwydd dros nmryw tíynyddan, a orfn, oblegid ei. afiechyd, ddychwelyd i Loegr, a bu farw gerllaw Caerodor, Tachwedd 23, 1824..—Cyn- nwysa yr eglwys yn bresennol pddeutn deuddeg cant o aelodan, pedwar cant o ba rai a chwan?«rn;yd aîli wn uo flwy- ddyn. Y mae amryw îs-or»afoedd yn gyssylltiedig ä Spanish Town yn y wlad oddiamgylch, yn mha rai y mae y rhag- olygiadau yn dra boddus. TERFYSG YN JAMAICA. Tua diwedd mis Rhagfyr dîweddaf tor- rodd terfysg dychrynllyd allan yn Jamai- ca. Decíireuodd y terfysg yn mhlitli y Negroes yn mhlwyfau St. Janies a Tre- lawney, yn y pai thau gogledd-ddwyrein- iol o'r ynys, a dinystriwyd meddiannau yn arswydus yno. Dywedir na Tösgasant lai na chant o blanigfeydd siwgr, heblaw lluoedd o dai. Yn yr ornest rhwng y Mil- wyr a'r Negfóes, lladdwyd ugeiniau o'r olaf. Yn mhen ychydig ddiwrnodau gos- odwyd terfyn ar y terfysg i räddan mawr- ion. Yn yr hysbysiadau a ddaethant drosodd i'r wlad hon, dywedid fod tẅo Gènadon y Bedyddwyr yn yr ynys, sef, Knibb, Whitehorne, ac Abbott wedi cael eu dal a'u goáod yn ngharchar t'el blaenor- wyr y terfysglu, yn nghyd â dau oGènadon y Wesleyaid, sef Mr. Whitehouse a Mr. Box. Y papyr a elẅir y Jamaica Courant, a ddywedai, " Y mae Cènadon y Bedydd- wyr yn ngharchar. Y mae cael en saethu yn fai wolaeth ry anrhydeddns i ddynion ag y mae eu hymddygiad wedi achosi Rhif, IV. Ebriîl, 1832.] cymmaint o dywallt gwaed, a cholled o gymmaint o teddiannau. Y mâe coed rhagorol at grogi yn St. Jaraes a Trclaw» ney, ac yr ydym yn gobeîthlo y dienyddir hwynt oíl yno i amrywîö yr olygfa." Mae hyn yn dängos yn eglnr beth 'yw" ŷr ysbryd sydd yn llywodraethu medd- iannwyr y caethion; ond er eu holl elyh- iaetli nrellditlilawn, y mae yn ddywenydd geným allu hysbysn i'n darllenwyr, nad yw y chwedl uchod ani y Cènadon, yr hon sydd we*di cael ei thaenu trwy y deyrnas hon, ond celwydd noethlymun, oblegid nid oes uh prawf fod un on Cènadon wedi cael eu dal a'n gosod yn ngharcuar. Y mae yn wir i ddan o'r Wesleyaid gael en cymmeryd i fynn ar ddrwgäyhiurth; ond gan na allasai neb brofi y cyb*d«&*d y» eu herbyn, cawsant en rhyddhan yn fuan. Yn tfodiog dyma elynion y Cènadon, o bob enwad, wedi cael eu sionai yn. eu hamcan o weled y Trefnyddion, fel en galwent, yn nghrog wrth goedydd St. James a Trelawney. Y mae y Bedydd- wyt bob amser wedi bod yn amddiffynẃyr diysgog i ryddid gwladol a chrefyddòl, a gŵyr y caethfasgnachyddionhynyỳn dda; a chan nad oes dim inor debyg i ddyfod a'u gwaith annynol i wartli tragywyddol a thaenu gwybodaeth gytfredinol yn mysg y Negroes, y maent yn awyddns am gael rhyw beth yn en herbjn i gael gwared o honynt: eithr nid yw yn debyg y llwydd- ant mwy yn eu hamcanion drygionus. Yr oeddein yn ofni ar y cyntaf rhag fod, y chwedl yn wir, sef eu.bod wedi cael en gosod yn ngharchar, ac y gallasai eu gelyn- ion gael gnn ryw rai i roddi gau-dystiol- aeth yn eu herbyn; ac y buasai hyny yn tafln gwarth ar ein Cènadiaeth, ac yn rhwystr i lawer gyfranu atto rhagllaw: ond yn ffodiog nid felly y trodd allan, a hyderwn y bydd ein Cènadoh yn uwch yn ngolwg y byd rhagllaw. Yn wlr nis gall nn dyn rhesymol feddwl am fynyd y gallai y Cènadon, a adawsant en gwlad, eu perthynasau,a'u cyfeillion, i fyned dros y moroedd meithion i wledydd afiachiis, fod yn euog o flaenori mewn gwrthryfel, na íliwio gwisgoedd heirdd crefydd â gwaed! — Dylai hyn fod yn anuogaeth [I. Thomas, Argraffydd, Aberteifi. ":^J,