Welsh Journals

\ YR ATTSTRALYDD: BHIE. 9.] . MEDI, 1869. [CYI\ III. . . GWEDDNEWIDIÁD YR ÁE6LWYDD IESIT. GAN T PARCH. E. T. MÌLES. Bhan II.—YR HYN A GLYWODD AC A DEIMLODD Y DYSGYBLION. I. Clŷwsant Ymdbtddan am Earwôlaeth Crist. "Ac weje, Moses ac Elias a ymdclangosodd iddynt, yn ymddyddan âg ef,',' Mat. xvii. 3, "Ac ymddangosodd iddynt Eüas, gyda Mííses: ac yr oeddynt yn ' ymddyddan â'r Iesu,y*Març ix. 4. " Ac wele dau wr a gydymddyddan- odd âg ef,...............ac a'fldywedasant am ei ymadawiad ef, yr hwn a- gyflawnai efe ya Jerusalem," Luc ix." 30, 31. Dywed Matthew a Marc i ymddyddan gymeryd lle; ond dywed Luc beth oedd mater yr ymòldyddan: ac oni bae hyn, tebyg y buasem yn dychymygu llawer iawn o bethau, a'r pethau hyny yn annghywir. Eeallai mai y peth rnwyaf naturiol fuasai dweyd mai gogoniant y nefoedd oedd testun yr ymddyddan. Ond y mae Luc yn gosod terfyn ar ein holl ddychymyg- ion, trwy cldweyd, "Ac a ddywedasant.am ei ym'idaioiad ef." Dyma g'anoîbioynt y weledigaeth ar y mynydd—"ei ymacîawiad Ef;" yr oedd pob peth arall yn'troi o amgylch hwn. * , Y,mae y gair liymadawiad,'> yn yrystyr y dêfnyddir ef yma yn'air dieithr iawa. Y gair gwreiddiol am dano yw exodos, neu exodus, sef enw ail lyfr Moses. Gelwir y llyfr hwn yn Exodus am ei'fod yn rhóddi híines ymadawiad plant Israel o wlad yr Aifft. Geiwir marwol- aeth Crist yn exodus oherwydd fod marwolaeth yn exodus. Gelwir dyfodiad Crist i'n plith jy\eisodos neu eisodus, Act. xiii. 24, a'i ymad- awiad o'n plith yn exodus. " Ac wele dau wr a gydymddyddanodd âg ef,............ac*a cldywedasant am ei exodus ef,.yr hwn a gyflawnai efe yn Jerusalem." Mae yn clebyg fod y gair dieithr yma wedi gwreiddio yn ddwfn yn meddwl Peclr, oblegicl y mae yn ei ddefnyddio i os*od allan e,i farwolaeth ef ei hun: "Gan wybod,"'mecldai, "y bydd i mi ar" frys roddi fy nhabernacl hwn heibio, megis ag yr hysbysodd eih Har- glwydd.Iesu Grist i mi. Ac mi a wnaf fy ngoreu hefyd ar allu o honoch bob amser, ar ol fy ymadawiad i, [neu iy'exodus i,] wneuthur coífti am.y pethau hyn," 2 Pedr i. 14, 15. Yr oedct marwolaeth Crist i focl yn wirfoddol—nid marwolaeth trwy drais, ond marwalaeth trwy e°xodus—myned ymaith o hono ei hun. Ni fedrai neb ddwyn ei einioes • 2.B