Welsh Journals

Y SEREN ORLLEWINOL. (îvf. XXIII] MAI, 1866. LKhif. 281. fiElBL I BAWB O BOBL Y BYD. * milwr a yinladda dros ei wlad ar faes ö ^*aed, y gwladyddwr a ymdrecha er a'i i?1 a §wella e* chyfreithiau, yr hwsmon j "°H egni a lafuria ei faes gyda diwyd- Ca ^ ac m8ÌVn canlyniad gwelir ef yn gj8S'w ei ffrwythau toreithiog i'r ysgybor ûa i a'rnwn a n°ffil e' gartref yn fwy fi. Phob lle arall, a ymdrecha er gwneud j, gartref yn ail baradwys. Ond dyfnach, j etach, mwy cynnwysfuwr, îe, melusacb o 'Weryvr gwaifch yr hwn sydd yn llafurio r°^gwinltan Iesu o Nazareth ; oherwydd «^yr nad yw ei lafur yn ofer yn yr Ar~ Jl*ydd, a sicrheir ef y bydd iddo fod fel P.ren planedig ar lan afon, "yr hwn a rydd « "i'Wyth yn ei bryd. a'i ddalen ni wywa, Pha beth bynag a wnel efe a lwydda ;" Phrofa yn nghyflawniad ei ddyledswydd J Hawenydd hwnw sydd yn annraetbad- W. a gogoneddus. » Am ddwy fil o flynyddau mae China a jTaSan wedi eu gadael heb y Beibl, a'r *yu oeddynt y pryd hwnw ydynt yn awr, *e*addolwyr delwau pren a maen, mewn cjysn dywyllwch " yn marw o eisiau gwy- °°<ìaeth." Am ddwy ttl o flynyddoedd ^ô^miloedd India wedi eu gadael heb y ^ -^eìbl. Suddant àdyfnach ddyfnach ^wn tywyìlwch ofergoeliaeth aç addoliad •*elwau tawdd, " heb obaith ac heb Dduw *n y byd." 0 1 drue'.niaid ! mor resynol el sefyllfa! Pwy na waeddai nerth ei 8eg, " Beibl i bawb o bobl y byd V Nid ^w öieibion cochion America, sydd wedi !*u gadael heb y Beibl, ond suddo mewn ÎWyllwch caddugawl a chreulondeb. Fel Síf11 gwaedlyd sychedant am yr hylif coch. * .0es yr un Herschell aall rhifo y fcêr, ?Jfrif eu planedau, mesur hyd eu dydd- ***> a Dwrw rhif eu horiau, ond yr hwn °ydd a'i arsyllfa yn oleuedig gan Haul cyfiawnder. Nid oes yr un Luther a all- asai daranu yn erbyn dichell offeiriadol, ]*eri i orseddau gormeswyr grynu, deffroi ^edloedd lawer i fywyd newydd o lwch J llaid pabyddiaeth,' er myned rhagddynt fa Hwybrau rhinwedd a daioni, ond yr J*n a gadwai Teibl yn ei guddgell. Nid «edd yt un Franklin aallasai dynu i lawr f ^rydan o'r cymylau, er cario cenadwr- ^ethau di-wy'r holl wlad gyda cbyflym- Ura y fellten flìamawg a ymsaetha drwy yr eangderau mawrion, ond yr hwn y car- iodd ei dad y Beibl i'r wlad yma dros y Morwerydd, ac a'i prisiodd yn fwy na meini Ophir. Mae meddwl am y dynion enwog a werthfawrogant y Beibl yn llwyr ddenu fy serch atynt. Anwyliaid y nefoedd, megys Judson, Howard, Wilberforce, &c, pa rai a dynasant ysbrydoliaeth eu hew- yllys da o'r Ceidwad a drengodd ar y pren, ac a ddysgasant iddo ef, er " yn gyfoethog, íyned er ein mwyn ni yn dlawd, fel y'n cyfoethogid ni drwy ei dlodi ef." Dyma'r fan y byddaf yn ymdoddi mewn serch at fy nghenedl anwyí, o herwydd gwn nas gallant lai na gwerthfawrogi y Beibl, ca- nys drwyddo y maent yr hyn ydynt y dÿdd heddyw, sef yn rhagori mewn moes a gwybodaeth grefyddol ar genedloedd y byd. Ynddo y gallwn ddysgu a deall beth yw Cristionogaeth fel y'î rhoddwyd gan Iesu i'w apostolion, achanddynt hwythau i'r byd ; ac er ei dysgu felly yn effeithiol, meddyliwyf nad oes eisiau mynedyn rbyw lwmp o Winebrenanan, nac yn glamp o Gampbeliad chwaith. Dyma'r fath Grist- ionogaeth a welsom ni yn ngwlad ein tad- au tu draw i'r Werydd, ac a swniwyd gan udgyrn croywber Gwalia, sef Christmas Evans, Morgan, Caergybi, a llawer eraül gyda hwy; a dyma y Gristionogaeth a aeth a'i miloedd o Ddeau a Gogledd Cym- ru i wlad y llamu o lawenydd: pregethir hi yn y wlad hon: yn y Beibl mae i'w chael. Dylem ei rhoddi i'r byd yn ddi- gymysg, &c. Gofalwn roddi bara iach í'r bobl, nid surdoes y Phariseaid, na mym- pwy ddiles y Campbeliaid. Mae llawer o ddiwygwyr wedi î>od yn y byd wedi am- canu at hyn y m . Gwir iddynt wneud llawer o ddaioni, ond mae ein gwaith ni eto yn aros heb ei gyflawni. Dysgwn y gwir fel-y mae yn yr Iesu. Y mae ymdrechion mawr yn cael eu gwneud y dyddiau hyn i daenu oyfeiliorn- adau a thraddodiadau mewn gwahanol ffurfiau ac agweddau: gyrwn hwynt yn ol i Rufain, o'r hwn le y daethant, a saf- wn yn ddiorchudd o blaid egwyddorion purion y Testament Newydd—dyma y reol a ddeil yn nydd y farn fawr. Ohristopher Bach. Bryn-y-fanw, Ohio. Ctr. XXIII ll