Welsh Journals

°yf. xxl J MEHEFIN, 1864. [Khip. 260, HYNODÎON YN MYWYD Y GWAREDWR, LLYTHYR IV.—Y DYSGAWDWR, "Ni Iefarodd dyn erioed fel y dyn hwn." Y mae gan Dduw ei amser i bob peth» a chyflawna bòbpeth yn ei amser. Y mae ^Ljdeg wedi'dyfod oddiamgylch weithian 1 «Ŵredwr dynoliaeth adael y gweithdy, arhoiheibio ei alwedigaeth gelfyddydol, er ymfoddiad llwyräch i'w waith pwysig. ^Welsom ef yn wynebu gìenydd yr lor- "donen, ac yno yn dechreu sefydlu ci ^éyrnas trwy ymostyngiad personol a Sẅirfoddol i un o'i deddfau, yn ngwydd y ììuaws synedig. Ac wedi y temtiad, cawn ef yn ymneillduo, gan aros yn Caaa, car- tîefie ei ddysgybl Nathanael. Er mwyn °adw ein ilaw ar edefyn yr hanes, cawn ei pnlyn mor fanol ag y caniata ein gofod, «yd y bregeth ryfeddoì a bythgofadwy hono a dfaddodwyci ar ael y inynydd, yn ■^ghyrnmydogaeth Capernaum. Ẅedí iddo gyflawni y wyrth gyhoeddus gyntaf mewn troi y dwfr yn win ar am- ëylchiad priodasol, cawn ef yn myned i jynu trwy Capernaum i Gaersalem, lle y «echreuodd ddangos ei awdurdod yn üg'hyriad aììan o'r deml y prynwyr a'r Swerthwyr anií'eiliaid, yn gystal a'r brok-m ??« mewn arian celyd. Yn ystod ei aros- lad yn y ddinas, talwyd ymweliad ag ef 8'an ud o aelodau y Sanhedrim. Enw y §wr boneddig dan sylw oedd Nicodemus, acyr oedd arno ormod o " ofn yr luddew- °u" i ddyfod ato ond pan fyddai mentyll y üos yn atalfa i neb i'w weled. Coward ttioesol oedd hwn. Cymerodd ymddiddan Pwysig rhwng y Gwaredwr â'r gwr urdd- asol ían sylw mewn perthynas ì natur ei ^eyrnas a çhymhwysderau ei deiliaid. Erbyn hyn yr oedd Crist yn myned yn «obiogaidd, a'i ddysgyblion yn bedyddio J'awer o gredinwyr yn Judeá: Ioan iii. *2.; ac y mae yntau yn penderfynu gad- ael a dychwelyd i Galiiea, lle, gyda ìlaw, y weuliodd y rhan fwyaf o'i oes wemidog- aethol. Ar ei ffordd trwy Samaria y bu ÿr ymfldiddan nodedig hyny rhyngddo â'r Wraig wrth y pydew dwfr, pryd yr agorodd ^f ei deall,yn raddol, i adnabod ei hun, ac oefyd i adnabodyr hwn a lefarai wrthi: ac mewn canlyniad i hyn cawn y llwydd- ■ìant crefyddol cyntaf ar scale helaeth.— Cw, XXI. 17 | Nid oedd y gair yn gyffredin yu cael lle ond yn nghalonau nnigolion; ond yn yr amgylchiad presennol y mae Samaria me- gys yn ei dderbyn, a hyny yn absennoldeb unrhyw wyrth. " Cawsant eu troi yn hollol gan ffeithiau noethion, a dylanwad cligym- horth ymddiddanion y Gwaredwr. Wedi iddo iachau mab y pendeíig, ýr hwn a orweddai yn glaf yn Nghapernaum, ac wedi cyrhaedd Naaareth, aeth Crist i'r synagog ar y dydd Sabboth, ac yno cawn ef yn daiilen rhan o broffwydoliaeth TSs- aý, gan gyfeirio ato ei hun. Dacw yr Iudd- ewon yn digio, ac yn cynnyg at ei íÿwyd ; yntau yn eu ceryddu, ac yn ymneillduo o'u gwydd. Ẁedi ei wrthod gan ei genedl ei hun, yn y Ue hwn, cawn ef yn nesaf yn Ngha- pernaum, lle y dewisodd ychydig o gan- lynwyr, trwy y ddalfa ryfeddol o bysgod. Pryd hyny cafodd Pedr ar ddeall mai dala dynion, ac nid pysgod, fyddai ei waith ef rnewn araser dyfodol. Yr oedd yn pre- gethu yma nes oedd ybobl yn synu; ond rhyfeddant fwy yn y man pan weíant gyth- reuliaid yn ufuddhau iddo. Erbyu hyn y mae ei gymeriad wedi ei seíýdlu yn lled clda. Cydnabyddwyd ef gan y nefoedd—ufuddhawyd iddo, a chyff- eswyd ef gan gythreuliaid, ac mae'r ele- lydau gwaetbaf yn rhoi ffordi i'w awdur- dod, tra y mae yntau yn arddangos y ty- nerwcfa a'r cariad mwyaf at bob angenus a ofyno am ei ffafr. Os edrychwn ar Grist, fel dyn yn unîg, mae'n syndod i feddwl pa fodo y daliodd o tan ei lödded mawr. Cawn ef beddyw yn aros a liafurio yn Galilea, a'r dydd arall yn ninas Caersaîem : gan fyned amryw weith- iau, mewn ychydig amser, dros agos holì Balestina—yn Ilafurio yn galed y dydd, ac yn y nos yn ymneillduo i'r mynydd i wedd- io. Ar ol iddo dreulio noson mewn gweddi, efe a etholodd ei ddeuddeg apostol o blith ei ddysgyblion, ac yna cymerodd ei gan- lynwyr syml i ucheifan cyfagos yn nghym- mydogaeth Capernaum, lie y traddododd un o'r pregethau ardderchocaf, mwyaf cyn- nwysfawr a godidog, a glywyd erioed yn y byd hwn. Yr ydym o dan ddyled anfesur- ol i Dduw am bebgeth y mynydd. pe amddifadid ni o bob peth arall, byddai y bregeth hon yn ddigon i brofi fod yr hwn a'i traddododd yn anfonedig oddiwrth