Welsh Journals

Y SEËEN ORLLEWINOL. /YF XXI-] M A1. 1864. [Rhif. 259, Y SABBATH. exod. 20. 8—11, Mae Moses yn ymaflyd yn llaw y Jj^ddwl, ac yn ein harwain yn ol dros ?reigliadau miloedd o fiynyddau hirfeith- lQn; a phan ydyin yn synfyfyrio uwchben y dechreuad boreu, dywed yn ein elustiau, toai "Felly gorphenwyd y nefoedd a'r «daear, a'u holl lnoedd hwynt " "Fellý'—- ya ddoeth, yn alluog, yn fawreddog, yn raddoì, oad eto yn berflaith. Pan fyddo gwaith dyn yn waith mawr, y mae fynychaf yn waith oesoedd. Ges- yd un y sail i lawr, a bydd arall yn ei or- Phen, yn mhen blynyddoedd lawer. Anaail ^ae dyn yn gorphen ei waith éi hun, ond gwnaèth Duw orphen gwaith mawreddog y greadigaeth hon mewn amser pennoded- ig, ac yna gorphwysodd y seithfed dydd 1 ^elìy ein pwngc presennol fydd y Sab- 8ath—yn ei sefydliad, parhad, a'i hawl- %(iu arnom ni. 1. Sefydlìad y Sabbath. Ystyr y gair yo wreiddiol yw gorphwysfa. Gorphwys- jad oddiwcth waith, masnach, &c; yna cyf- iwyniadrhan neillduol o amser iwasanaeth *}aw. Ehydd Moses hanes y Sabbath yn ei appwyntiad yn y geiriau byn : " Felly y gorphenwyd y nefoedd a'r ddaear, a'u "oll lu hwynt. Ac ar y seithfed dydd y gorphenodd Duw ei waith," &c. Gen. 2. 1» 2, Er mai prif amcan mawr sefydliad j Sabbath ydyw cofio gwaith Duw, a'i gyd- pabod mewn ereadigaeth, rhagluniaeth, ac íachawdwriaeth, eto, yr oedd bendithion öiawrion a phwysig ya amcanedig ynddo i ^dyn acanifail. 1. Trwy y trefniad doeth hwn y mae ^yn i gael gorphwysfa a dadhuddiad i'w n<itur. Mae un dydd mewn saith yn ^ûgenrheidiol i hyn. üywed Iesu Grist l* Sabbath gael eiwneud "ermwyndyn," *c mai nid y dyn a wnawd er mwyn y Sabbath. Gwnawd y dyn er gwasanaethu Duw, a gwnawd y Sabbath er ei hwylusu y° y gwaith. "Chwe diwrnod y gwnai dy waith, ac ar y seithfed dydd y gor- Phwysi, fel y caffo dy ych a'th 'asyn lon- yddwch, ac y cymero mab dy forwyn gaeth *J âyeithr ddyn ei anadl ato. Exod. 23. 12. Pelly mae diystyrwyr y Sabbath yn Cir. XXI * i4 elynion i'r tlawd, i riuwedd, m i foesol- deb. 2. Gynyddu ei santeiddrwydd. Mae Duw wedi trefnu amser cyfaddas i bob peth gael ei wneud yn ei amser, Mae ì ddyn " chwech diwrnod" i weithio; ond ar y dydd cyssegredig hwn mae i ymddi- osg o'i feddyliau bydol. Ar flwyddyn y Jubili yr oedd y ddaear i gael llonyddwch, ac felly yr oedd yn derbyn aûgyfnerthiad* Os oes angen gorphwysfa er adgyfnerth- iad corfforol ar ddyn, megys amaethwyr a chelfyddydwyr, y mae felly angen am yr un peth arno inewn ystyr feddyliol; ac mae hawliau yr olaf yn fwy na'u blaenaf. 3. Yn hwn mae dyn yn cael ei fen- dithio a chysgod o'r nefoedd. Adgofiai Paul yr Hebreaid fod "Sabbatism eto yn ol i bobl Dduw :" pen. 4. 9: h. y., cadw y Sabbath ; felly gwledd o Sabbath ddi- ddiwedd. Os ydym am gael iawn olwg ar y nefoedd, dyma hi: mwynhad o Sab- bath fel y dylai gael ei gadw, heb dori fynu byth. Mae'r Sabbath ar y ddaear yn gysgod o'r Sabbath mawr tragywyddol mewn go- goniant. Mae fel gem wedi ei osod ar ael atnser—fel ynys fechan wedi ei thori o gyfandir tragywyddoldeb, a'i thafiu rhwng tonau berwedig y bywyd dynoL Yma mwynhawn y fendiíh yn dra anmherffaith; ond yno cawn wledda byth yn y Sabbath hir, heb ein blino gan ein llygredd, ein gofidio gan swn y railway whistle, a'n cyffroi gan ocheneidiau peirianau celfydd- ydol, tra yn redeg i ddiwallu crafanc anni- gonol dyn. Mae rhai yn myned mor bell a dadleu, gan fod y fath gydgordiad ryfeddol yn holl waith Duw, fod y seithfed dydd yn ddarluniadol o'r saith milfed flwyddyn o oed y byd, yr hwn a dybir fydd yn gyf- nod o heddwch i'r eglwys. Gwyddom fod blynyddoedd yn cael eu rhanu i saith, a saith gwaith saith, &c. Ac yr oedd Canaan ddaearol i gael ei Sabbath bob hanner can mlynedd, a geill fod felly mewn ystyr ysbrydol, gyda golwg ar ryw gyfnod o heddwch a chysur, o ran dim a aíuf fi brofi i'r gwrthwyneb. Ac os oes gwirionedd yn y drychfeddwl uchod, nid ydym bell iawn oddiwrth yr amser ded* wydd hwnw. Yr ydym wedî sob hyd yraa ara y ben-