Welsh Journals

SEREN ORLLEWINOL. Yp. XXI.] CHWEFRFOR. 1864. [Rhif. 256. "^OOION YN MYWYD Y GWAREDWR. LLYTHYR I.—Y MABOED. " Y dyn bach Iesu." Hànes ybachgen—y dyn Crist Iesu-— ydyw hanes yr hanesion; hanes sydd yn %ngcu pob hanes arall ynddi ei hnn ; ûanes sydd yn dal perthynas agos ag ha- öesyddiaeth pob gwíad, pob oes, pob llwyth, a phob dosbarth o'r teulu dynol. Mae'r chwareufwrdd a drefnodd Dwyfol ddoethineb i'r person rhyfeddol hwn, iber- ffeithio gwaith y prynedigaeth arno, yn «efyll ar hanner y ffordd rhwng Lloegra'r India. Gorwedd yn nghanol'barth yr hen fyd, tua'r un pellder o ganol Asia, Áffriea ac Ewrop, ac ar y brif-íforâd iddynt oll.—• Adnabyddir y wlad wrth yr enw Palesti- Qa yr hyn a olyga, Gwlad y lugeüìaid ; obìegyd Pali-stau ydyw'r gàira arferir yn y öanacript am hyny; a díameu iddi gael yr enw oddiwrth arferion llwythau a \ Poblogent mewn amseroedd boreuol. ^ ydyw hyd mwyaf y dernyn hwn yn |W»J ddau can'milidir,o Dan i Beersheba: _ailed, yn groes'o Joppa i Bethlehem, yn wy na rhyw driugain a deg o filldiroedd. Dd er mor fychan ydyw, cynnwysai ar n!n^e,raa dros bum' miliwn o drigolion, ere.,, rhai;: a thros naw miliwn, medd aiii; Mae'r cyfrif olaf, feddyliwn, yn af- ra/m°'* ^*d oes yno yn bresennol un ° ddeg o'r nifer hyny. hon > y^ddangosiadau gleddegöl y rhan d 1 °'r ddaear wedi myned a sylw neill- n<7 manylgraff a'r dysgedig mewn ha- oes? etn FeÌDlaidd> perthynol i unrhyw 0p,-, Mae'n cael ei amgylchu gan for- á th ^hyddoedd, anialwch, diffeithwch, lar ° d' fel mae ^n ymddang°s yn eS~ t . ^jai amcan yr Hollddoeth ydoedd i'r np^n 0a * fyw ar eu Penau eu hunain, yn 5vâ s> oddiwrth ho11 genediPedd y Ja- Eto, yr oedd yr ysmotyn bychan han Sy^W' ~ lanw rhan nid anmhwysig, yn tâẅrf IIhîl ddyno1: oblesyd oddi yma y- ion allan wirioneddau, gorchymyn- swàrpvi vgwyddorion pa rai ydyn* wedi lrvQ m °' raoesoli, a bendithio y ddaear, V wW? oedd ° Aynyddoedd bellach. Yn dvmif Sanolbarthol hon, yn yr hinsawdd jmieras, gynhyrchiol a throfaol dan sýlw c". XXI. s —gwlad o weithgarwch, diwydrwydd, a Uawn o swynion—y cawn y cymeriad sydd yn awr yn destyn ein myfyrdod. Er msû efe yw yr ail Adda—er fod yr egwyddor- ion a ddysgodd yn dal perthynas â'r holl fyd, a chaiff ei athrawiaethau eu pregethu i'r holl hîl ddynol; eto, ganwyd ef yn ngwlad yr addewid yma, a chyfyngodd ei weinidogaeth o fewn ei therfynau hi. Nid oes un amgylchiad yn ei hanes na chyf- nod yn ei fywyd. na wahodda ein sylw mwyaf manylgraff, ein myfyrdodau mwy- af ystyriol, a'n parch mwyaf addoliadol.— Nid ydyw anfeidrol ddoethineb wedi gwel- ed yn dda ein cynhysgaeddu âbywgraffiad helaeth o faboed y Me'ssia, eto rhoddodd i ni ddigon i fod yn destynau ae yn wersi myfyrdod i eithafion tragywyddoldeb.— Mae yn bleserus ac yn adeiladol i fyfyrio a syllu trwy ddrych hanesyddiaeth Feibl- aidd, ar dyfiant y plentyn Iesu—i chwilio am y blaguryn a gynnwysai yr hâd, a'r galluoedd a gydweithient i'w ddadblygu. Oawn sylwi gan hyny— I. Aryr olwg flaenaf a gafodd marw- olion arno.—Gellir dywedyd yn y cys- swllt hwn fod ei ddyfodiad wedi ei fyn- egu, ac amcan ei ymgnawdoliad wedi ei wneud yn hysbys. 1. Yr oedd dyfodiad y Messia wedì ei ragbarotoi. Yr oedd hen fygythiad wedi ei gyhoeddi er's blynyddoedd meithion y buasai i'r Arglwydd i ysgwyd teyrnaa- oedd cryfion, gan eu diarfogi o'r galhu hwnw, trwy yr hyn y rhwystrent, hyd yma, ledaeniad egwyddorion urddasol a gogon- oddus yn mhlith dynion. "Ysgydwafhe- fyd yr holl genedloedd, a dymuniant yr holl genedloedd a ddaw." Hag. 2. 7. Cyf- eiria hyn yn ddiau at ryw ehwyldroadau politicaidd yn mhlith y eenëdloedd, drwy ba rai y dryllid eu hawdurdod, y daros- tyngid eu balchder, ae y gwneyd hwy yu gymhwys i dderbyn yr iachawdwriaeth ddarparedig i'r byd! Mae Duw gan hyny yn dywedyd, "A mi a ymchwelaf deyrn- gadair teyrnasoedd, ac a ddinystriaf gryf- der breniniaethau'r cenedloedd: ymcûwel- af hefyd y cerbydau, a'r rhai a eisteddant ynddynt: a'r march a'r marchogion a syrthiant bob un gan gleddyf ei frawd :" Hag. 2. 22. Yr oedd Esay, flynyddoedd cyn hyn, wrth weled y rhagobeithion a ddygid öddi amgÿlch trẁy y chwyldroad-