Welsh Journals

il,v|,vA'Mŷ UWCîI MIL URBÜ ANNIBYN0L1Y TEMLẂYB M YN NGHYMRÙ. RHIF 20 O'E. GYF. NEWYDD. HHIF 41 O'R HEN GYF. AWST 1, 1876. [Pris Ceiniog DYLANWAD. gan y parch. p. w. jones, penygroes, sir gaernarfon. ^AN oedd y Parched^g Newman Hall unwaith yn darlithio ?Q nghymydosraeth Llundaic, dywedai, " Y mae gan bawb 61 ddylanwad, hyd yn nod y plentyn acw," gan gyfeirio at eHeth fechan yn mreichiau ei thad. Ar hyny gwaeddai y J*di " Y mae yn wirionedd, syr." Ar ddiwedd y ddarlith ^eth y tad at y darlithydd, gan ddywedyd, " Rhaid i mi °fyn eich maddeuant, syr ; ond ni allwn wrtho. Bum ^ûwaith yn feddwyn, ac arferwn a chario y plentyn gyda *» i'r tafarndai. Ün noswaith fel yr oeddwn yn agosâu at V hoff gyrchfan, dywedodd yr eneth mewn dychryn (oher- ^ydd y twrf oddimewn, ' Fy nhad, peidiwch a myn'd. 0 ûkaH bach, peidiwch a myn'd.' Yn y man teimlais ddeigryn ^11 disgyn dros fy ngrudd ; nid allwn roddi cam yn ^oellach i fe-wn, syr. Nid ydwyf er hynyẃedi profi diod *eddwoí, na thywyllu tafarndy, diolch i Dduw am hyny ; jfr eneth fach hon wnaeth y cwbl ; a phan y dywedasoch í0(* ganddi ddylanwad, nis gallwn hebgor waeddi, Gwir- l°Qedd, syr." . Y mae gan bawb ddylanwad. Nid oes un weithred o ^ddo dyn yn y bywyd hwn nad yw yn ddechreuad cadwen ^^faith o ganlyniadau. Y mae yn ffaith ddyddorol ae ^swydol ein bod yn dylanwadu (er da neu ddrwg) ar y hà yr ydym ynddo ; a'n bod yn dlarostyngedig i dder- f^Q dylanwad oddiwrth bawb a phob peth o'n hamgylch y'rth y ga;r yn ei y8tyr gyntaf y golygir rhyw allu dirgel, reìddiadol, yn llanw y dyn ; rywbeth yn foesol sydd yn cyfateb i allu y peiriant gwefreiddiol yn anianyddol; y . e yn allu sydd yn cael ei eni gyda ni, yn ymsymud yn eir* bysgogiadau, y mae ymhob trem o eiddo y llygad, gair a g^eithred, yn allu ynglŷn â ni, nis gallwn ymysgwyd °ddiwrtho ; y mae yn rhyw allu dirgel ag sydd ar waith ^n Whaus, nid yn unig yn rhwymo y ddynoliaeth yn un ^yoideithas, ond sydd hefyd yn ffurfio caracter a hanes pob 0e8 a chenedl. Nid ydym Wrth ddweyd hyn yn meddwl pleidio y gyfundrefo afresymol o dynged-fenyddiaeth. Pe dywsdem jod y cymhellion i ba un y mae yr ewyllys yn ymroddi y iath ag y mae yn ymostwüg ö angenrheidrwydd, ac nas 8»-U ond ufuddhau ; yna y mae hoil actau y dyn yn an- °cheladwy, a phob peth yn digwydd trwy fath o angen- ^heidrwydd ag sydd yn çwneuthur ymdrechion mewn ii, a gocheliad drygioni yn beŴ cwbl ofer. Rhaid addef fod yn y llywodraeth Ddwyfol yr hyn sydd uwchlaw ein hamgyffredion presenol, nad ydynt yn angbyson â'u gilydd: gall yr hyn sydd uwchlaw ei esbonio fod o fewn cylch profiad. Pa beth bynag ydyw y gallu anocheladwy i ddylanwadu, a'r effeithiau anwrthwynebol sydd ynglýn âg ef, yr ydym yn brofiadol nad oes unrhyw rwymau yn cael ei osod ar y natur ddynol, ac nad ydyw yn anghyson â rhyddid yr ewyllys. Y mae cydwybodolrwydd yn cyd- uno â thystiolaeth profiad i'r naill ffaith a'r 21a.ll. Y mae y ffaith ein bod yn derbyn ac yn rhoddi dylanwad yn cael ei gydnabod yn barhaus gan gymdeithas, ac yn deilwng o'n hystyriáeth mwyafdifrif-ddwys—nad oes nebyn byw iddo ei hun. Y mae y gallu hwn fel y gwynt yn chwythu " Ue y myno-—ac ni wyddom o ba îe y mae yn dyfod nac i ba le y mae yn myoed," y mae yn allu nas gellir ei atal, a'i drosglwyddiad mor ddistaw a dylanwadau yr haul, ac mor ddirgel ac anweledig a'r pla heintus : y mae yn rhoddi anfarwoldeb i bob gair, meddwl, a gweithred ; yn gosod argraff a ffurf ar ein tragwyddoldeb ; ac yn allu sydd yn perthyn i bawb, o'r ieuangaf a'r tlotaf hyd yr oedranus a'r cyfoethocaf. Pel y mae dyn yn greadur cymdeithas ac amgylchiadau, ac hefyd yn rhydd-weithredyddachyfrifol,y mae dylanwad moesol o fewn cylch rheolaeth y dyn ei hun, h.y., mae natur a graddau y dylanwàd yn ymddibynu ar y dyn ; y mae yn rhoddi nodwedd a chyfeinad iddo, ei wneyd er Ues neu niwed, yn dda neu ddrwg yn nghyraedd y dyn ei hun. Oddiwrth y ffaith bwysig hon, ceisiwn ddysgu ychydig o wersi cymhwysiadol ac ymarferol. Yn gyntaf, gan ein bod yn ddarostyngedig i dderbyn dylanwad, ac nas gallwn ymgymysgu â chymdeithas heb dderbyn cyfran o'r ddelw, y mae o bwys i ni gadw oddi- wrth bob peth sydd a thuedd ynddo i niweidio. " Y mae ymddiddanion drwg yn llygru moesau da." Dyîem ffurfio cwmni da ; ein harwyddair fyddo, "Dim cwmni neu da gwmni ;" prisir pob dyn wrth ei gwmni. Cofiwn eiriau Solomon, " A rodio gyda'r doeth a fydd ddoeth." Dar- llenwn lyfrau da— Uyfrau bywgraffyddol; ac o bob llyfr buch-draethol, y Beibl yw y rhagoraf. Yn ail, gan nas gallwn fyned trwy y byd fel y saeth trwy'r awyr, ond ein bod yn cerdded fel ar dywod—ôl ein cerddediad yn ein dilyn ; a chan ein bod yn cario dylan- wad ar eraill o'n hamgylch, dylem geisio dylanwadu er daioni a dyrchafiad cymdeithas. Tuag at hyny, dylem fod yn ofalus o'n geiriau, yn bryderus a gwyliadwrus o'n gweithredoedd (gan fod bywyd pob dyn yn cael ei wneyd i