Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

ORGAN ■•.■'•" mn . •, ■ -•'■.•< -. ; | i :".; :>■■■ SWYDDOGOL -., UWCII DEML URDD AMIBYNOL Y TEMLWYE DA YìT NGHYIRU. RHIF. 17 O'R GYF.NEWYDD. RHIF. 38 O'R HENTGYF. MAI 1, 1876. [Pris Ceiniog. DIRWESTWYR DA, A THEMLWYR DA> GAN Y PAlîCU. J. R. WILLIAM3, PENTREUCHAF, LLEYN. Yn Nghymru, i fesur pell, mae'r fyddin ddirwestol yn cael edrych arni yn diwy adran, dan yr enwau dirwest- wyr a Tbemlwyr. Gwir fn<3 Uawer o gymdeithasau dir- westol, y rhai a weithient yr egniol o bl&id sobrwydd; eto er ymddangosiad Temlyddiaeth dda yn ein gwlad, edrychir ar y cyfan fel yn ymranu i'r ddau ddosbarthiad uchod. Rhy fynych y caed, ac hwyrach y ceir eto, lawer o'r naill adran a'r Hall, yn hytrach na defnyddio eu gallu yn erbyn y diodydd meddwoi, yn ei ddefnyddio yn erbyn eu gilydd. Yn y rhyfel cartrefol diweddar yn America, dywedir i adran o fyddin y Gogledd, tra yn teithio ar noswaith dywyll, gyfarfod adran arall o'r un fyddin, ac Ì'r ddwy f yned i ymladd â'u gilydd trwy gamgymeryd eu gilydd am elynion. Mae rbywbeth tebyg wedi digwydd ormod o weithiau yn y rhengoedd dirwestol yn ein gwlad. Dirwestwyr a Themlŵyr yn erbyn eu gilydd. Ni obeith- iwn mai camgymeriadau y nos oedd y cyfryw gwerylon, ac felly ar ddadblygiad y dydd, y bydd i'r fath adar nosawl dJiflanu. Ond ysywaetb, er mai ardar ysglyfaethus y nos yw pob cwerylono'r fath, eto rhy brin y gellir eu galw oll yn gamgymeriadau, neu bechodau o amryfusedd, am fod iddynt weithiau liw llawer cryfach. Nid da hwyracb fyddai codi i'r gwynt y cwerylpn hyny na'r achosion o honynt, Nid yw edliw heiau yn ddim amgen na chodi o'u beddau gyrff braenedig i lvgru yr awyr, a thrwy byny roi mantais i'r clefyd ail-ymddangos, ac mewn canlyniad wanychu nertb, ac ychwanegu marwolaethau. Benditb fawr i'r acbos dirwestol fyddai claddu pob anghydweîediad, ac ni fyddai dyffryn mab Himmon yn fan rhy isel i'w beddrodau. Beth yw y gwahanol gymdeithasau dirwestol, ond gwahanol gatrodau o'r un fyddin ogoneddus, i ymladd dan yr un faner, i uf uddhau i'r un Cadlywydd, neb llai nag Arglwydd Dduw y lluoedd ? Dyìem "brynu yr amser," n>d i ymliw â'n gilydd, ond i gydymladd yn erbyn y gelyn sydd gryf o nertb, a'i offer yn greulawn. Y cwestiwn pwysig i ni yw, nid beth fu y porphenol, a'n camgymeriadau ynddo, ond pa fodd i ddefnyddio yn briodol, ac amaethu i fantais y presenol a'r dyfodol. Ar yr un pryd nid annoeth fyddai defnyddio a fu, nid i edliw i'n gilydd, ond i ddysgu doethineb yn ein hymdrechion rhagllaw. Grwers, o'i hystyried a'i chredu yn briodol, a'n dychrynt, . rhag eweryla yw, fod ppb rbauu annoeth arnertb y* ychdod iddo. Y fyddin fawr ag y mae ei milwyr yn llawer o filoedd, a ddosrenir yn gatrodau ac adranau, nid i wanychu ei gallu, ond i'w gryfhau. Pe eiddigedd fuasai yr acbos o'r, a'r rheswm dros yr adranu, deuai y dosbarthu yn elfen gwendid, ac nid nerth i'r fyddin. Yn byny fe gollid y cydymdeimlad cyffredinol, a'r cydweithrediad, sydd yn delerau angenrheidiol llwyddiant, a'r gelyn trwy hyn a enilliai fanteision pwysig. Yr un modd am y dir- westẁyr a'r Temlwyr, tra yn wahanol gatrodau, nid rhaid iddynt fod yn wahanol fyddinoedd. Os bydd a fyno eiddigedd a'u cadw ar wahan, fe gollir elfen bwysîg mewn dylanwad a llwyddiant, a'r gelyn rhyngddynt wêí ffordd i ymosod ar ein gwlad. Os dibwys genym ni yw byw ar wahan, nid dibwys hyny gan y.tafarnwyr a'r gwrth-ddir- westwyr ; ond mawr yw y fantais a g.ymerant ar hyny. Yn sefyllfa bresenol ein gwlad, diau fod y gwahanol gymdeithasau .dirwestol yn angenrheidiol er lledaenu eg- wyddorion djrwest. Trwy hyn fe gyrhaeddir y gwahanol ddosbarthiadau, ynghŷd â gwahanol rítgfarnau ac egwy- ddorion y dosbarthiadau hyny. Ni olygir yn hyn fod pob cymdeithas yn ogyfuwch â'u gilydd yn eangder ac effeithiolrwydd eu cynlluniau; eto mae gan bob un eu rhagoriaethau, y rhai o'u cyfuno â'u gilydd. mewn cydym^ deimlad a chydweithrediad, a enillant ddylanwad pwysig ar y wlad. Wrth gwrs, nis gallaf, heb wadu fy argyhoedd- iadau, lai nag edrych ar Demíyddiaeth dda yn meddu ar lawer mwy o ragoriaethau nag unrhyw gymdeitbas arall j eto tìis gallaf heb fradýchu anwybodaeth a rhagfam, beidio a chydnäbod rhagoriaethau gwerthfawr gan ein chwaer gymdeithasau. Mae yn bosibl fod dirwettwyr da, beb eu bod o angenrheidrwydd yn Demlwyr da, ond rbaid i bob Temlwr, cyn y gall dŵilyngu y gradd "da," fod yn ddirwestwr da. Mae punt y naill a phupt y llall, yr un o ran ansawdd, delw, a gwerth. Gall ' dameg y punoedd ' yn Luc xix., wawnaethu i eglurohyn. Yr oédd y deg gwas wedi derbyn punt bob un, a phob punt cystal a'u gilydd, heb unrhyw wahaniaeth yn eu gwertb. Ý mae y deg gwas hyn o ran y defnydd a wnáethatìt o'u pnnoedd yn cael eu ihanu yn dri doabartb. TJp yxt y gwas an- fuddiol, yr hwn a guddiodd ei bunt, aç felìy ei hatal rhag bod yn fantais i enill. Nid awn i ddilyn y gymhariaeth yn y cyhuddiad a ddygid yn erbyn y gAvas hwn, &¥ gosb a ddaeth i'w ran. Oa^gallt™ ei aefrlyddio yn yr eglur- bad % rydd ar anffyH4londeb a segurdod. Mae; dirwè&twyr na ôhérddaotL g»m ymhellach na bod yn rfdirwestwyr etí hon»in> iíYmuno 4g; nníhyw ^ci0eitiha& .ddirwégtol ni wtoütSj iŵÿáyòŵtónfò*' chyfeith^edu'â cHýmÖẄhaíaía