Welsh Journals

SWYDDOCOL UWCIT BEML ÜRDT) AMIBYNOL'IY TEILWYR M YN NGHYMRU. RHIF. 16 O'R GYF. NEWYDD. RHÍF. 37 O'R HEN GYF. EBRILL 1, 187 G. [Prîs Ceintog, PWISIGRWTDD YR YMRWYMIAD DIRWESTOL. GAN SA'MUÜL JONES, EDEYRN. Nid ops dira yn fwy amlwg na bod rhan helaeth o'r dd^noliaeth wedi syrtbio yn ysglyfaeth i'r chwant o féddw- dod. Ac nid rhyfedd i'r ffaitb fod cymaint o filoedd o'n cyd-ddyniòn yn caeì eu dmystrio yn flynyddol trwy eu hymyriád annoeth â'r diodydd meddwol—nid rhyfedd, meddwn, i'r fath ofoadwyaeth gyffwrdd óalonau dyngarwyr y dyddiau hyn, nes peri i nWy tanllyd eu cydymdaimlad oddeithio yn goelcerth o ymdrech ymhlaid cwblhad y gorchwyl mawr a phwysig o sobri'r byd. Cwynai rhyw- un ẃrthym y dydd o'r hlaen, ein bod yn rhy danbaii yn ein hymgyrch ; ond pwy nà fyddai danbaid, onide, gyda'r fath achos ; pan y mae dagrau y mdoedd gwragedd new- ynog a'r plant bychain anẃyl yraa,agsydd ar haner trengu, yn rhedeg yn afonvdd o ingoedd, gan sisial y geiriau,— Ewcb ymlaen. Ië, pan y mae lleisiau'r colledigion o ganol rhyferthwy Gehena yn cyfodi i fyny yn Uuwchfeydd tor- ealonus, nes taraneiddio'r geiriau, Ewch ymJ.aen. lë, pan y chwifiai trngareôd y nefoedd ei baner gysegredig, ac arni yn ysarifenedig y geiriau eàlonogol, Ewch ymlaenj Rhy í danbaid yn wir, credwn fo 1 echryslonrwydd y dinystr a achosir trwy yfèd y diodydd meddwol yn ddigon i doddi calon o adamant. Ofnwn fod llawer yn ein gwlad wedi myned i gredu yn niniweidrwydd ymarferiadau bychain o ! bonynt, pryd mewn gwirionedd, mai dyma'r fan y rhodd- ant eu traed ar y lüthrigfa a derf-na iddynt yn fuan mewn colìedigaetb dragywyddol. Gvda gofid y byddwa yn gorfod edrych ar rai o'n cyd-gyfoedion ieuainc, yn nghym- deithas y rhai yr ymddigrifem pan yn nwyfus chwareu ben gampau dyddiau mebyd—a gawsant feithriniad i'w chwantau trwy gael eu barfer i gelîwair â'r ddiod feddwol pan yn blant,—yn dechreu treiglo i la^r oriwaered dy- chrynllyd dinystry meddwyn. Y ffordd i gael ymwared rhag y llymaid mawr yw gochel y lîymaid bach. Ond cawn fod lliaws mawr o ieuenctyd ein gwlad wedi myned cyn belled i dir penchwibandod slafaidd, fel nad oes dim a'u boddia ond ceisio cyfS iwni y ^wrhydri (?) o esgyn bryn llancyddiaeth trwy gymorth ffynbaglau cyfeddach a diota. O ! fy nghydoesẃyr anwyl, oni wyddocb chwi y bydd pob cam a roddwch yn y cyfeiriad yna yn ychwanegu at ofnadwyaeth eich cwymp yn y pen draw? Diau y dylem beìlach fel gwlad a chenedl, gyfodi fel un gwr a gwrth- Wynebu yr arferiad isel a gwrthun o lymeitian y diodydd meddwol, ac i geisio cael pob perchen anacil allan o gyraedd drychinoedd meddwdod trwy daenu drostynt aden am= ddiffynol yr ymrwymiad dirwestol. Dichon i ni ymylu ar fod yn bregetbwrol yn ein rhag- ymadrodd birwyntog ; ond hyderir y gweilhredir madd- eamt tuagatom, gan i bwysigrwydd ymaterberi i ni adael i'n hysgrifell redeg bron yn ddiarwybod. A>faethem ar y dechreu gyflwyno ychydig nodiadau i sylw y rhai hyny ag sydd wedi myned eisoes trwy borth yr ymrwymiad dirwestol. Ac fel sail i anogaeth ar sefyll o honom yn gadarn wrth ein bymrwymiad, bwyracb y goddefir i r.i grybwyli y daioni dirfawr a wnaed eisoes trwy ddirwest, ac yn arbenio; trwy offerynoliaeth y Gyttrefn Demìyddol. Nid rhaid i ni wrth wydrau craffder er ein galluogi i ganfod y cysur a'r mwyniant a ddvfiodd bi ar ganoedd o aelwydydd oeddynt er's degau o flynyddoedd wedi gweJwi pan ing a noethni yn herwydd afradlonedd y tad mewn cyfeddach a meddwdod. Ceir monuments o'r erwrhydri a gyflawnodd bron ymhob ardal. Piymia i ddyfnderoedd pylìau lìygredigaeth, a chyfyd oddiyno ugeirtiau ag svdd, ni a obeithiwn, i fod ymysg y perlau a fydd yn ffnrfio coron ein Gwaredwr am dragwyddoldeb. Cìiria ys^atbrion difaterwch ac anwybodaeth oeddynt fel mynyddau o rwystrau yn ffordd rhediad ymlaen gerbyd urddasol yr efengyl. Ond y ffaith dorcalonus fod cymaint o'n cyd-ddynion eto yn nghyraedd y perygl, a sylweddola eiriau y ddameg,—■" Eto y mae lle." Ac er gallu o honom feddianu y tir mawr yna, rhaid ein cael ni fel brodyr a chwiorydd Temlyddol i sefyll yn gadarn dros ein begwydd- orion, a hyny yn nghysgod tarian pwygigrwydd ein hym- nwmiad. Pan y byddis yn ymrwymowrth unrhywbeth, disgwylir i ni fod yn meddu ar ddigon o benderfyniad i gadw at yr ymrwymiad hwnw ; ond ceir amrai yn ein gwlad yn ddigon asynaidd i waradwyddo eu hunain, a phardduo eu cymeriadau trwy ddifaterwch ac esgeulusdra i gadw at eu haddunedau. Hen ddiareb gymwys yw hono,—" Betb dâl dyn ond ei air ?" Atebwn, dim. Beth barodd i'r brenin Darius gynt beidio bwyta, a cholli ei gwsg, a gwa- hardd i'r un difyrwch gáel ei ddwyn o'i flaen ? ai y gwaith annrhugarogo daflu Daniel i'r ffau ? Nage yn gwbl, ond ei waith yn selio y gorchymyn yn y dechreu oedd fel brath- iadau sarff wenwynllyd y'n ei gydwybod. Ond er hyny, yr oerîd yn ystyried yr ymrwymiad a wnaethai yn cynwys y fath bwysigrwydd fel nad oedd angerddoldeb y cariad a fodoiai rhyngddo â Daniel yn ddigon i'w orbwyso. Cadwodd I at yr hyn a seliodd, a gofalodd Daw am gau gafnau j