Welsh Journals

CîrMjgraítíii Hfi&al ú 'mummtfy €wìsìsstxwú\ h% IJtòìwwaetfy #j)im%> CTSTHOEDDEDIG- AE Y CYNTAP O BOB MIS, Ehif 21. CYF. II. M A I 1,1 8 7 4 Pris 2í Y GYIfî SID. TÜDAL. Crÿnodeb o Hanes Ceeddoriaeth........33 Y Cwersi Cerddorol......................34 y gwesi ak gínghanedd..................35 Màrwolaeth Cerddor Ieuanc Gobéithiol..36 Beirnadaeth ar Canu Corawl Llanillyd.,36 Bwrdd y Golygwyr........................30 Cbrddoriaeth................................ Barddoniaeth...........................„37 Beirniadaeth Canigau'r Gerddorfa......38 Hanesion Cerddorol.......................39 Hysbysíadau.................................40 CRYNODEB O HaJSES UERDD ORiAfc/rti' Gan Glan Ceri. Yn yr oesoedd boreuaf, yr oedd Cerddoriaeth yn cael ei mheithrin yn gyffredinol gan y Groegwyr, a'i hedmygu yn fawr gan y Rhufeinwyr, yn nheyrnasiad eu hymerawdwyr cyntaf. Yr oedd CaÜgulaa Nero, yn balchio yn eu rhagoriaeth yn y gelfyddyd, a'u bod yn enill y gwobrwyon cyhoeddus. Y mae yn eithaf gwybyddus fod Nero yn cadw ar ei draul ei hun, bum mil 0 gantorion, y rhai, ar ei farwolaeth, a gawsant eu hymlid ymaith o'r ddinas. Cafodd Cerddoriaeth bob nawdd a chefnogaeth gan Nero, ond ar ol ei ainser ef dioddefodd lawer. Ond y peth sydd genym i sylwi arno ydyw, y dylanwad a'r effaith a dderbyniodd Cerddoriaeth trwy ei derbyniad í'el rhan 0 addoliad y Cristionogion cyntaf; ac iddynt hwy yn unig, yr ydym ni yn ddyledns am ein holi wybodaeth o'r hen gerddoriaeth ymarferol {practical). Yr oedd pawb ag oedd yn bresenol yn eu cyfarfodydd yn uno yn y canu, yn debyg ag y mae y Cynulieidfaoedd Cymreig. Yr oedd eu canu 0 angenrheidrwydd, o'r fath symlaf. Un achos fod cerddoriaeth ein hynafiaid mor ddôf (tame ) ac annaturiol, ydoedd, eu bod yn canülîr eiriau hanner barbaraidd—neu iaith heb ynddi na swyn na chynghanedd. Yr effaith neu'r canlyniad ! naturiol 0 hyn, oedd, fod eu cerddon'aeth yr utí wcdd heb ond ychydig 0 rythn. Er hyu oll cadwodd ychydig o'i rheolau sylfaenol a hanfo.dol. Nid oes gwybodaeth sicr 0 ansawdd Cerddoriaeth am y pedair canrif cyntaf o'r Eglwys Gristionogol. Yr oedd yr egwyddorion yr un fath ar ddiwedd y cyfnod hwn ag ar ei ddeehreu —os credwn draethawd St. Ausustine. "imddengys pa fodd bynag, fod Cor-ganiadaeth (chanting) Avedi syrthio i an-nhrefn mawr, yr hyn a gymhellodd St Ambrose—Esgob Miìan— yn y lìwyddyn 3745 i ym- symeryd a rhoddi ffurf seí'ydlog i Gerddon'eth Kg- lwysig. Yr oecld y ddau dad hyn-—St Augustine a St Ambrose—yn deall Ilawer ar Gerddsriaeth, fel y prawf eu gweithiau. Y mae genym yn y '' Latin Churoh," eiriau a cherdcloriaethun dernyn o'u cyfan- soddiad; yr hwn 0 fawr edmygir yn bresenol. Efe hefyd a sefydlodd y ffurf neillduol 0 gor-ganiadaeth a elwir Cantus Ambrosianus . Ond diwygiwr CerddoriaethEglwys'g oedd, "Pope Cregory, neu " Gregory the GreatP yr hwn oedd yn byw rhyw ddau cant 0 flynyddoedd wedi St. Ambrose. Ganwyd ef yn Rhufain yn y flwyddyn 550. Yr oedd "Chant" St. Ambrose wedi aros mewn arferiad cyffredinol hyd amserGregory, yr hwn a'idywygiodd trwy ehangu ei chynllun trwy ddwyn i mewn bedwar modd {mocle) newydd i'r " Canio fermo;1' a gwnaeth i ffwrdd a'r " Ganto Figurate,11 fel peth rhy ysgafn ac yn amddifad o'r dwysder, a'r symylrwydd sydd yn gweddu i ddyledswyddau goruchel a diírifol yr Eglwys. Newidiodd heí'yd y nodau Groegaidd am y Ilythyrenau Rhufeinaidd. Ac feì canlyniad o'r pethau uchod, flurí'iodd y gyfundrefn a elwir " The Roman or Gregorian Chantp yr hwn a arferir yn awr. yn hollol yn ei ffurf gyntefig- Y mae symlrwydd y dull yma 0 ganu, ai hollol an-nhebygolrwydd i bob cerdd- oriaeth secutar, yn cau allan • ob ysgafnder yn y cyfansoddiad, ac yn rhoddi efallai ond ychydig 0 swyn i glustiau y rhai hyny sydd yn arferol 0 wran- do ar gerddoriaeth gelfyddydol a choeth; eto, teimlir llawor 0 ddyddordeb wrth fedddwlein bod ynclywed rhai 0 alawon yr hen amser gynt, pan yr oedd Athen- cartref doethineb—yn ei gogoniant mwyaf ysblenydd.