Welsh Journals

DYLCHGRATO CENEDLÀETHOL. Cyf. IV.] MAWÄTH, 1856. [Rhif. 3. O'r Traethodydd. TAFLENI ACHAU IESÜ GllIST GAN YR EFENGYLWYR. rarhud o tudal. 46. Ond yr hyn sydd bob amser wedi cael ei ystyried yn cyfansoddi y prif anhawsder yn yr achau hyn, ac yr yniorfoleddir ynddo. fel y cyfrjw, gan an- ffyddiaid, ydyw yr hyn a haerir ganddynt hwy, yn anghysondeb hollol rhwng yr efengylwyr a'u gilydd ynddynt. Y mae y ddau yn rhoddi i ni achau Joseph, ond }n eu rhoddi yn gwbl wahanol. Ei dad, yn ol Matthew, yd- oedd Jacob ; ond yn ol Luc, mab Eli ydoedd. Felly y niaent yn amrywio hyd Dafydd, i'r hwn y mae y ddau yn olrhain ei achaa. un trwy Solomon a'r lla.ll trwy Nathan. Yu awr, y mae yn rhaid i ni gyfaddef fjd y gwahaniaeth yma yn fawr ac yn auilwg. Ar yr olwg gyntaf, yn wir, y mae yn ymddango3 yn g\fryw ag i beri i ni braidd ammheu fod modd i'w cysoni, Yr uu pryd, y mac hyd yn nod maiut ac amlygrwydd y gwahauiaeth, pan ystyrir cymeriad yrysgrif- cowyr, yn annibynol ar eu hysbrydoliaeth ddwyfol, yn rhoddi rhyw sail i ni ragdybied fod rhyw egwyddor yn bod, ond i ni allu cael gafael arni, hollol foddlonol cr egluro eu cysondeb. Yn ganlynôl, yr ydym yn cael fod ysgrif- cnwyr Cristionogol, er yr oesoedd boreuaf, mewn ffydd hollol yn eu cyson- dcb cr yr holl anghydweddiad ymddangosiadol, wedi bod yn ddyfal yn yr egwyddor a wnelai, o'i chymhwyso, y cysondeb yn gwbl amlwg. Ac, yn ol ein meddwl ni, y mae hòno wedi eu chael. Ond eyn i ni gyflwyno hòno i'n darllenwyr. hwyrach y dylem gyfeirio at rai golygiadau eraill sydd yn ym- ddangos i rai yn cyfarfod yr wrthddadl yn well na'r un agymeradwyir gcn- ym ni Y cyntaf sydd yn ein cyfarfod yn hanes yr ymchwil hwn ydyw yr eiddo Africanus, yr hwn a roddir i ni gan Eusebius, yn ei "HanesiaethEglwysig."* Vn ol hwn, y mac y ddau efengylwr yn rhoddi i ni achau Joseph, ond bod Matthew yu rhoddi i ni ei achau naturiol, a Luc yn rhoddi i ni ei achau cytrc^Üiiol. Yr ocdd dcddf yn Israel yn rhwymo y brawd i briodi gweddw ei frawd a fuasai farw yn ddiblant, er cyfodi had iddo. Yr oedd hon yn hen ddeddf, cyn ddyddiau Moses, fcl y mae yn cglur wrth hanes meibion Juda.. Yn wir, y mae yn ymddangos i Moses larieiddio llawer arui, fel ag i wneyd yn bosibl i'r sawl a ewyllysiai, ei hysgöi, ond iddo ymostwng i'r gwarth a ddilynai hyny. Ac y mae yu hawdd gweled,»wrth hanes cyfathrachwr nesaf Ruth, nad ocdd y gwarth hwnw bob araser yn cael ei deimlo yn gyfryw ag nad anturiai dynion fyned tano, yn hytrach na chydffurfîo à'r gyfraith. Pa fodd bynag dyna y ddeddf. Yn awr, yn ol y ddeddf hon yr oglurir cyson- deb yr efengylwyr, yn ol y golygiad sydd dan eio sylw yn bresennol. Y * Llyfr i, pen. vü, tudal. 53—57. Llundain, 1842.