Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

CWRS Y BYD. Rhif 41. MAL 1894. Cyf. IV. CYMDEITHASIAETH. Gan R. J. Der/el Llytuye XVIII. Cyd-ddibyniad ac Uxoliaeth Dyx. TSTid. oes ond im bydysawd ac y mae pob rhan o hono yn dwyn cysylltiad â phob rhan arall. Nid oes gymaint a gronyn yn dibynu arno ei hunan yn unig. Mae y mymryn yn dal perth- ynas â'r mawr, ac nid all y mawr wadu ei berthynas â'r mymryn. Hyd eithaf- oedd dibendraw bodolaeth mae pob rhan yn djdanwadu ar eu gilydd. Mae holl heuliau a phlanedau y byd- ysawd yn eiîeithio ar yr haul, a thrwy yr liaul ar ein daear ni; ac y mae y ddaear hithau yn eft'eithio yn ol ar yr liaul, a phob haul a phlaned arall mewn bod. Nid oes dim yn bodoli wrtho ei hun. Yr un modd mae dyu- olryw i gyd yn cyd-ddibynu ar eu gilydd. Nid oes gynifer ag un yn bodoli wrtho ac arno ei hun. Mae cysylltiad rhwng pob unigolyn á'r cyfangorph yn y presenol, yn y myn- edol, ac yu y dyfodol. Mae yn an- mhosibl, hyd y nod mewu meddwl, tori y cysylltiad mewn unrhyw gyfeir- iad rhwng yr unigol a'r cyfangorph cyffredino). Mae unoliaeth y ddynol- ìaeth ac uuoliaeth y bydysawd—cys- ylltiad pob peth â'u gilydd, a dylanwad pob peth ar eu gilydd, yn athrawiaeth nwysig a gwerthfawr, a thoreithiog o allu er daioni. Mor ragorol yr ysgrif- enodd Paul ar unoliaeth y corph dynol: "Cany» fel y mae y corph yn un, ac iudo aelodau lawer, a holl aelodau yr uu corph, cydbyddont lawer ydynt un corph; . . . Canys y corph nid Jw un aelod, eithr llawer. Os dywed y troed, 'Am nad wvf law, uid ẃyf o'r corph,' ai am hjrny nid yw efe o'r corph. Ac os dy wed y glust, 'Am nad wyf lygad nid wyf o'r corph.' ai am hyny nid yw hi o'r corph ? Pe yrholl gorph fyddai lygad, pa le y byädai y cly wed ? Pe y cwbl fyddai gly wed, pa le y hyddai yr arogliad? . . . canys pe baent oll un aelod. pa le y byddai y corph ? Ond yr awr hon llawer yw yr aelodau, eithr un corph. Ac ni all y llygad ddywedyd wrth y llaw, ' Nid rhaid i mi wrthyt,' na'r pen chwaith wrth y traed, ' Nid rhaid i mi wrthych.' Eithr yn hytrach o lawer, yr aelodau o'r corph y rhai a dybir eu bod yn wanaf ydynt angen- rheidiol; a'r rhai a dybiwn ni eu bod yn ammharchcdicaf o'r corph, yn nghylch y rhai hyny gosodwn ychwaneg o barch ; ac y mae ein hael- odau anhardd yn cael ychwaneg o harddwch. Oblegyd ein haelodau hardd ni nid rhaid iddynt wrtho; eithr Duw a gyd-dymerodd y corph gan roddi parch ychwaneg i'r hyn oedd yn ddifFygiul. Fel na byddai annghydfod yn y corph, eithr bod i'r aelodau ofalu yr un peth dros eu gil- ydd. A pha un bynag ai dyoddef a wna un aelod, y mae yr holl aelodau 3'n cyd-ddyoddef; ai anrhydeddu a wneir un aelod, y mae yr holl aelodau yn cyd-lawenhau." Dynawers ragorol ar Gymdeithasiaeth. Mae Cymdeithasiaeth yn dysgu un- oliaeth dynolryw. Mae yt amrywiaeth diderfyn a'r unigolion aftifed i gyd yu perthyn i'w gilydd, yn gysylltiedig â'u gilydd, ac yn gwneud i fyny un corph. Fel ag y mae pobpeth yn an- ianyddol yn effeithio ar eu gilydd— yr haul yn effeithio ar y gronyn a'r gronyn yn effeithio ar yr haul, ein daear ni yn effeithio ar ein haul ni, a hwythau drachefti yn effeithio ar heul- iau a chyfundraetnau eraill, a'r rhai hyny yr un pryd yn effeithio arnynt