Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Rhif. 6. Am Meliefln, 1859. Cyf. XII HANESION BYRION AM ENWOGION. Yr oedd Syr Matthew Hale yn un o'r barnwyr cywiraf a gall uocaf a eisteddodd erioed ar y fainc. Bu yn agos iddo pan yn ieuanc gael ei gwbl ddinystrio gan ei gymdeithion afradus. Yr oedd yn hynod o sobr ac ymdrechgar afn wybodaeth ; ond ar ryw ddiwrnod daeth chwareuwyr i'r dref yn yr hon yr arosai, ac aeth i'w gweled yn chwareu, am amryw ddyddiau, fel y caethiwydei feddwl mor llwyr ganddynt nes y collodd bob awydd at efrydiaeth, ac yr ymroddodd i ddylyn cwmni afradlon. Pau oedd yn mhlith ei gymdeithion un diwrnod, bu un ohonynt farw yn ddisymwth. Aeth yntau i'w ystafell a gweddiodd, yn gyntaf dros ei gyfaill, os oedd gwreichionen o fywyd yn aros, am iddo gael ei adfer; ac yna drosto ei hun, fel na byddai iddo byth mwy gael ei weled yn mysg y fath gwmni a'r fath leoedd. O'r dydd hwnw allan, gadawodd ei hen gymdeithion annuwiol, ac ymroddodd yn llwyr i grefydd a llenyddiaeth, Dyma wers i oferwyr. Gofynodd cyfaill unwaith i'r Athraw Franke, pa fodd yr oedd yn gallu cadw ei feddwl yn y fath dawelwch gwastadol? Atebiad y dyn da a haelfrydig oedd hyn: " Trwy gynhyrfa fy meddwl ganwaith yn y dydd. Pa le bynag j byddwyf, a pha beth bynag a wnelwyf, yr wyf yn dywedyd, • Fendigedig Iesu, a oes genyf ran yn dy iachawdwriaethdi? afaddeuwyd fy mhechodau ? a ydwyf yn cael fy arwain gan dy Ysbryd ? Eiddot ti ydwyf, golehfi drachefn a thrachefn. Wrth gymdeithasu fel hyn yn gyson gyda'r Iesu, yr wyf yn mwynhau tawelwch meddwl a heddwch gwastadol yn fy enaid." Dymawers i broffe8wr difraw. "Yr argraffiadau difrifol cyntaf ar fy meddwl ag yr wyf yn eu coiio," raeddai Joseph Williams, o Riddermìnster, " oeddent, pan oeddwn o gylch saith oed, a achlysurwyd