Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

RlIlF. LIX.] T ACHWEDD, 1835. [Llyfr v. CREFYDD A GWYBODAETH GELFYDDYDAWL. ■■ »»>H*- Mae yn ddiamheuol fod esgeuluso sylwi ar, a difrio unrhyw ddull a modd y mae yr Hanfod Dwyfol yn ewyllysio egluro ei natur a'i briodoliaetb.au i ddynion, yn ynfyd a phechadurus. Yn gymmaint ag iddo efddangosei ' Dragywyddol allu a'i Dduwdod,' yn ngolygfa ardderchog natur, yr hon sy'ncynnwys gwrthrych olrheiniad celfyddgar, diau na fwriadwyd erioed, ac ni chytunai â bri y Gwneuthurwr addol- adwy, fod y cyfryw fawreddus egluriad o'i Allu, ei Ddoethineb, a'ì Ddaioni ag sy'n cael ei ddangos yn y greadigaeth weledig gael edrycb arno, gan ei hiliog- acth dealltwrus, gyda difatterwch, ac tsgeulusdra. Mae yn gweddu i ni adfyfyrio gydag eithaf diolchgarwch a pharch ar bob pelydryn o ogoniant y Creawdwr, pa un bynag y byddo ai llewyrchu trwy oeleuní Datguddiad, ai adlewyrchu drwy olygfa natur o'n deutu, neu ynte ddisgyn i lawr o'r gororau lle y mae yr aneirif sêr yn llewyrchu, y planedau, a'r cometau yn troi vn eu cylchoedd pellenig. Yn lle gosod y naill ddosparth o wybodaeth yn erbyn y Ilall, i'r dyben o fychanu gwybod- aeth naturiaetb, ein dyledswydd yw, cyrchu o'r naill a'r lla.ll gymmaint o wybodaeth ac addysg a allant roi i ni; craffu argyssondeb y datguddiadau y mae y naill a'r llallyn eu dilenu ; a defnyddio datguddiadau natur i'r dyben o gadarn- hau, ac ehangu, a dwyn ymlaen ein golyg. iadau o'r datguddiad cynnwysedig yn yr Ysgrythyr Sanctaidd; Mewn perthynas i'r datguddiad sy i'w gael drwy y Gwirionedd Dwyfol, mae rhai wedi dychymygu, nad oes ynddo nemawr os dim cyfeiriad at weithrediadau y greadigaeth weledig, ac, oherwydd hyny, nad yw chwilio i mewn i weledig weith- redoedd Duw, o nemawr o gynnorthwy tuag at annog gwybodaeth grefyddol neu serchiadau sanctaidd. Ond hawdd fydd- ai dangos fod y farn hon yn hynod o gyfeiliornus, a disail. Ond, er hyny, pe baid yn bwrw mai felly y mae, ni fyddai hyny yn un rheswm yn erbyn cydio gwybodaeth a gwirgrefydd. Canys dylid sylwi yn fanwl, mai prif ddyben yr Ys- grythyr lân ydyw ein dysgu ni yn y wybodaeth o'r gwirioneddau y rhai sydd yn perthyn i ni fel deiliaid gweinyddiad moesol Llywodraethwr y byd—neu mewn geiriau ereill, fel creaduriaid syrthiedig ac fel goruchwylwyr moesol. Ei brif amcan yw egluro ffÿnnonell a tharddiad trefn Dwyfol Drugaredd; gwrthweithio y tueddiadau a'r nwydau drwg y rhai a ddyg pechod i mewn; annog y cyfryw egwyddorion sanctaidd, a deddfau moesol ag sydd yn tueddu i uno dynol-ryw mewn heddwch a chariad ; ac i gyfodi y cyfryw dymherau caruaidd a thueddiadau hyn- aws yn y meddwl, y rhai yn unig a ddichon ein cymhwyso ni i fwynhau ded- wyddwch, pa un bynag ai yn y byd hwn ai yn y byd a ddaw. Pr dyben hwn, mae yn ddiammeu, y canfyddwn fod priodoliaethau moesol y Duwdod yn cael eu dwyn i fwy o amlyg- rwydd yn y Cyfrol Dwyfol na'i briodol- iaethau naturielef; a bod y cyfryw drefn- 2 T