Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Y DRYSORFA. Rhif. xlii.] MEFÍEF1N\ 1834. [Llyfr IV. SYLWEDD PREGETH A bregethwyd gan y Parch. John Hughes, Pont Robert, Sicydd Drefaldwun, ar Gen. ii. 16, 17- — Wedi ei hysgrifenu ganddo efei hun. Nm oes neb yn iawn ddeall ei gyflwr, (sef ef sefyllfa euog rhyngddo a Duw) wrth natur, ond a fyddo yn meddu ar radd o gywir wybodaeth am y cyfammod gweiihredoedd, ynghyd â'r toriad o hono. Heb hyn hefyd, ni ellir bod yn fanteisiol i weled gwerth a goçoniant y Cyfammod cadarn tragywyddol o ras. Am hyny y mae yn wir angenrheidiol egluro i ddyn- ion y Cyfammod toredie; hwn, Flr nad ydyw geiriau y testyn yn enwi ' Cyfammod,' etto y maent yn cynnwys Cyfammod, Gorchymyn i ufuddhau iddo—a Bygythiad o gospedigaeth o far- wolaeth am anufudd-dod, \r hyn a gyn- nwys yn angenrheidiol, yn ol natur peth- au, Addewid o fywjd ar yr ammod o uf- udd-dod. Ond gan fy mod wedi sylwi o'r blaen ar y profion o fod yr Arglwydd Dduw wedi gwneuthur Cyfammod âg Adda fel Pen-cynddrychiolwr ei boll had,* ni hel- aethaf ar hyny yn bresennol; ond eeisiaf sylwi ar amryw bethau ag oedd yn fcyn- nwysedig yn y cyfammod hwnw. I,—Y pleidiau oedd yn y Cyfamm(KÌ hwnw oedd yr Arglwydd Dduw, sef y Tri Pherson Dwyfol, a'r dyn cyntaf Adda fel tad a gwreiddyn holl ddynolryw. Daioni ac ymddarostyngiad mawr yn Nuw oedd gwneuthur Cyfammod à'ì gre- adur,dyn. A dyrchafiad mawr i*r dyn ocdd cael ei godi i Gyfammod â'i Gre awdwr, a hyny ar ammodau esmwyth a hawdd. Creodd Duw y dyn yn uniawn a pherffaith, mewn gwybodaeth, cyfiawn. der, a gwir sancteiddrwydd, ar ei lnn a'i ddelweihun; ac yr oedd y ddelw oedd arno yn ddeddf iddo. Yr oedd rhwymau * Gwel Trysorfa, Llyfrll tudal. 129,&c. ar y dyu fel creadur rhesymol i wasan- aethu, ac ufuddhau i'w Greawdwr; ond nid oedd un rhwymau ar Dduw i roddi nac addaw unrhyw wobr iddo am hyny. Ond yn y Cyfammod ymrwymodd Duw o'i benarglwyddiaefhol ewyllys da, (sef inewn addewid) i roddi gwobr n fywyd i'r dyn ar yr ammod o ufudd dod ; yr hyn yn ddiau cedd yn ddaioni ac yn ymddar- ostyngiad mawr yn y Creawdwr at ddyn, ei greadur, yr hwn, ychydig amser yn ol, nad oedd ond ychydig bridd, ond yn awr yn greadur rhesymol ar ddelw ei Gre- awdwr, ac mewn cyfammod âg ef, II.—Sefyllfa Adda yn y Cyfam.rod hwn ocdd cynddrychioli a sefyll dros ei holl had naturiol, sef yr holl bersonau o ddynolryw oedd i ddyfod i fod hyd ddiw- edd amser.* Yn Rhuf. 5. 14. gelwir * Nid oedd Adda yn y cyfammod í^weithredoedd yn cynddrychioli .dynol- iaeth Crist, o herwydd fod y ddynoüaetli hono wedi ei rhag ordeinio'mewn cyfam- mod tragywyddol cyn gwneuthur cyfam- mod âg Adda, i fod yn natur i berson Mab Duw; ara hyny ìii's gallasai Adda ei chynddrychioli heb fod yn cynddrych- ioli peison y Mab, yr hyn nid allasai f«d mewn un raodd. Hefyd « ail ddyn,' a"r 'Adda diweddaf' y gelwir Crist. * Ac nid ffrwytb y gorchymyn bendicol a roddwyd i Adda ac Efa cyn gwneuthur y eyfam- mod gweithredoedd, sef, 'ffrwytlîwch ae amlhewch,' &c. yw dynoliaeth Crist; ond ffrwyth gair yr addewid yr hon a rodd- wyd wedi'r cwymp, 'bad y wraig,' &c, Nid yn ol y modd natnriol ogenhedliad dynolryw, y ffurfiwvd dynoliaeth Crist, ond yn hollol wyrthiol gan yr Ysbryd Glan yn mru gwyryf heb adnabod gwr. Ac hefyd, ni bu dỳnôliaeth Crist yn ber- son dynol arni ei'hunan, ond eymerodd Mab Duw hi yn ei ffurtìad i undeb per- sonol a thragywyddol âg Ef ei hua. Gwelwn \n hvn fawr ryfedd ddoethin