Welsh Journals

Y DRYSORFA. Rhif. XXXVIII.] CHWEFROR, 1^34. [Llyfr iv. COFÎANT Y PARCH. HOWEL DAVIES, Gynt Guscinidog yr Efengyl yn Eglwys Prenyast, Hwlffordd, (í'arhadtudal 4.) Pregethau Mr. Howel Davies oeddynt ffyddlawn a diaddurn ; bytb ni chymmer- ai aào arddangos dwfn ddysgeidiaeth, a darlleniad helaeth ; ei lioll amcan fyddai Uefaru wrtb y galon, mewn iaith eglur. Ei awydd oedd, nid gwneuthur ei wran- dawyryn athronwyr dyfn dd'ysg, ond yn gredinwyr iacbusol. Canys er y gull atli- roniaeth fod yn fuddiol a gweddus yn ei Jle, eto gwyddai yn dda uas gallai byth ddwyn yr enaid i'r nefredd. Er ei fod gwedi ei fendithio â doniau anghyffredin, nid ei amcan oedd ehwythu udgorn mawr glod, ond pregethu yr efei:gyl mewn symlrwydd, er liesâd eneidiuu y b<»bl. Yn gwybod ofnadwy gyflwr dyn wrth natur, ymdrechai i'w ddeffrüi i ystyriaetb o'i berygl trwy daranau y ddecidf a mellt mynydd Sinai. Yn gydnabyddus iawn yn nhrefn iachawdwriaeth yr efeng, 1 trwy Iesu Grist, cyhoeddai y newyddion dagydaholl wresou;rwydd a serchogrwydd un a wyddai yn brofiadol eu gwerth an- mhrisiadwy, Chwanegai yn aml at ei daerni ddagrau o dosturi a chydymdeim- lad, gwedi iddo oSod allan anchwiliadwy oludoedd Crist, a gwahawdd y pechadnr tlawd, diofal, a di-Grist, i ddyfod a chyf- ranogi o honynt; eto, gan wybod yn hys- bys ddigon, nad allai un darbwylliad dynol lwyddo, efe a'u cyflwynai mewn yrabiliau difrifol i ddylanwadau effeitbiol Ysbryd y gras a'r gwirionedd. Ar yr achlysurou pwysig hyn byddai gwedd ei wynebpryd a phob gieuyn iddo yn llawn by wiogrwydd : iaith natnr ei hunan oedd pob ysgogiad iddo, Ei appeliadau at y gydwybod oeddynt ddwys ac argyhoedd- iadol. Yr oedd serchogrwydd santaidd yn hynodi ei gyfarchiadau; llefarai yn naturiol, oblegyd llefarai yn deimladol. Yr oedd pob peth a ddywedai yn dwyn argraff' o ddiragrithrwydd, yr hyn a all celfyddyd ei ddynwared, ond nid byth ei gyrhaeddyd. Yr oedd dirfawr nerth Ys bryd Duw yn dilyn y gair. Nis meddyl- iodd crioed y galiai efe droi eneidiau trwy hyawdledd deniadoi,ond pwysai yn holl- ol ar ei addewid Ef, yr hwn a ddywedoüd, ' Wele, yr ydwyf fi gyda chwi bob amser hyd ddiwedd y byd.' Byddai galar dif- rifol a phryder dwys i'w gweled pa le bynag y pregethai, a 'gair yr Arglwydd yn rhedeg ac yn eael gogonedd ' yn argy- hoeddiad a dychweìiad lìnoedd lawer. Llawer o^r rhai 'addeueiit i wawdio, a arosent yn ol i weddio.' Amryw weiníd- ogion a ddeff'röwyd o'u cysgadrwydd, ac a aethant allan i gyhoeddi iachawdwr- iaeth yr efen^'jd mewn eglwysi, tai, a maesydd; a Phen mawr yr eglwys a gni'- onai eu llafur a llwyddiant! Mr. Howel Davies, tua therfyn ei yrfa. grefyddol, a ddylanwid â chysuron rawy na cliyffredin : hir ymarferasai ei enaid edrych i dragywyddoldeb gydadywenydd. Hyfryd fyfyriai ar y mynyd y byddai <?í ysbryd, gwedi ei ryddhau oddiwrth lyfl'- etheiriau y cnawd, yn myued i mewn i deyrnas ei Dad. Parhäodd ei ffydd yn gadarn a diySgog hyd y diwedd ; a'i ob- aith, fel angor díogel a sicr, a fwriasid y tu mewn i'r llèn. Ymwrolai fel un yu gweled yr Anweledig, ac ni chyfrif'ai ddyoddefiadaü y bywyd hwn vn deilwng i'w cydmharu â'r tragywyddol bwys go- goniant y gwyddai fod yn ei aros y tu hwnt i'r bedd. Fel byn, mewn liawn orfoledd ftÿdd, a chan wctiu yn dawel wrth dcimlo buddugoliaeth, y gwas tra llafurus hwn i Iesu Crist, ynghylch diw- cdd Mawrth, 1770, a hwyliai i dragy- F*