Welsh Journals

Y CYFAILL Cyfrol XXV. MAI, 1863. Iilxiíyji 293. $>xuü\ŵm, Ŵt. *ARCH TEILWNG I DDUW AM ACHOS | MEWN DYDDIAU BLIN. REöE'n-; GAN Y PARCH. GRIEFITH ROBERTS, DODGE- VÍLLE. WIS. J felly Dal'ydd aholl dy Israel a ddygasant i f'yny arch jlwydd, trwy floddest, a sain udgorn ■% Sa .15. vR arch hon oedd gist ueu goffr, tua phedair ^ai o ddiífyg bod yr arch yn ea plith yr "uuynt yn colli y dydd, gan gofio fel y gorch- ìj ^ y gelynion gyda'r arch ar g\Vr yr au- ctl) a thua Jericho ; ond yr oedd hyny yn 13 roedfedd a har.er o hyd, ac ychydíg gydahanor y^y o led ac uchder. Ond ni a adawu ei def- ^d. a'i dyben, a'r oll a berthynai iddi. ac a ll'he'miwn ychydig ar ei hanes tua Siloh, a SWlad y Philistiaid, ac oddi yno i Jerusalem. aWn. olwg, fe allai, ar achos yr Arglwydd yn u plith, neu o leiaf rai pethau a berthyn iddo, ^y yr arwyddlun hwn. Y man cyntaf y bu yr 7Q yn sefydlog oedd yn Siìoh, dinas tua 25 ldtir o Jerusalem ; bu yno dros 300 o flynydd- °edd. "an oedd Israel yn rhyfela ä'r Philistiaid yn . ^Ser Eli yr archoffeiriad, yr oeddynt yn syrth- 0 flaen y gelynion, nid am nad oeddynt yn , asanaethu yr Arglwydd o ran fiurf, ond furf- . °eddynt, ac yn gŵyro hefyd at eilunaddol- °th. a >u gWasanacth i'r Arglwydd nemawr "• Mae'n debyg fod Eli yn ŵr duwiol, ond a'i ey dd yn ddigon adfeiliedig,a'i esiampl yn ddi- l'u~--a'i feibion yn trin gwasanaeth y cysegr, . ^n hyw yn eu pechodau, ac nis gwaharddodd 1(idynt. Yr oedd gan y gwasanaeth yn Si- effaith ar y gwersyll yn nhir y Philistlaid . " SWasanaeth yn Uygredia;, ac Israel yn syrth- 10 0 (i J Jb di J . uaen y gelynion. Meddyliodd yr henur- °ada ol gorchymyn yr Arglwydd, ac yr oedd ei bres- enoldeb ef y pryd hwnw gyda'i arch. Aethant i Siloh i gyrchu yr arch. Nid oes son am Eli y tro hwn, oad sonir yn neillduol am ei feibion ; aethant hwy i'r gwersyll gyda'r arch, ac yn mlaenaf, fe allai, yn ei chludo. Gallasai yr Arglwydd eu lladd yn Siloh. ond goruwchlyw- odraethodd i'w dwyn i'r rhyfeì, ac yno y'u lladdwyd. Pe buasai yr amddiffyniad Dwyfoì ar Israel, buasai Hophni a Phinees, meibion Eli, yn y lle diogelaf, yn ymyl yr arch ; ond' gan fod yr amddiffyniad wedi eu gadael, yr ocddynt yn y lle rawyaf peryglus, a phrofodd. felly iddynt. Ymddiried ya yr arch heb Dduw yr arch yr oedd Israel y trohwn, neu yn hytrach dysgwyl i Dduw fod gyda'i arch heb iddynt ymgynghori dim âg ef, na gofalu nemawr am ryngu ei fodd.' Pan ddygwyd yr arch i'rgwer- syll, meddyliodd Tsrael fod pob peth yn dda—* dechreu meddwl am yr un mawredd ag a wel- wyd yn nyddiau eu tadau. Yr un oedd yr arch, mae yn wir, a'r un oedd y defodau gyda'r arch, ond yr oedd cuddiad eu cryfder hwy ar ol —yr oedd cymdeithas â Duw yn ddyeithr i'w meddyliau. Hen gyfeiliornad yw hwn. sTJeth yw gwasanaeth heb y dylanwad Dwyfol? Beth yw yr ordinhadau heb y sylwedd ? Yr oedd Is- rael wedi bod lawer gwaith yn bloeddio gyda'r arch mewn gorfoledd, ac yn arddeledig gan Dduw fel dilynwyr ei arch, a phob gelynion yn cilio o'u tlaenau. Gwnaeth Israel fel arfer y tro hwn—bloeddiasant â bloedd fawr nes oedd y ddaiar yn adseinio ; ond bcth bynag am bri- odoldeb hyn ar adegau ereill, ni wnaeth ddim oud ychwanegn eu gwarth yn awr. Cyhoeddi ympryd oedd eu lle, ac ymostwng yn ddirfawr ger bron Duw, a phob un a'i enaid yn wylo mewn ileoedd dirgel. Yr oedd rhagrìth yn y floedd—uid am nad oeddynt yn dyrnnuo o'u calouau i'r Arglw}Tdd eu harddel (Pwy na ddy- munai hyn ar adegau arbenig ?) ond yr oedd eisiea ymdrech mwy personol a llai cyhoeddus