Welsh Journals

Crr. XVIII. EHAGFYB, 185 5 Rhif. 216. €ntríí;nìuti; u laiuapatt. YR HANESYBBIAËTII YSGRYTHYRÖL PEÎTNOD LII. [Parhad o<ktáal. 413.] ~\7~N awr golygwn y deml a'i chynteddoedcl J[ a'i hystafelloedd, i gyd gwedi eu cwbl orphen. Mae y brenin Solomon yn anfon èen- hadau trwy ei holl ymerodraeth, i wahodd y penaa teuluoedd a'r pendeâgion i ẃyl y eysegr- iad. Yr oedd lluaws o bethau yn «yd-daroi wneyd yr ẅyl hon yn "ŵyl «rbenig iawn. Yr oedd y dydd Jubili, y dydd eyntaf e'r flwyddyn Sabbothoi, a dydd gẃyl fawr y cymmod yn dod o ŵmgylch, yn mhen yehydig ar ol gorphen gwaith y deml; yr oedd y tri amgylchiad hyn yn disgyn ar y degfed dydd o'r mis, a gŵyl y y Pebyll yn eu dilyn ar y 15. Yt oedd pob un o'r rhai'nyn adeg yr edrychid ym'laen ati gyda dysgwylîad mawr gŵn yr hollgenedl, ae ym- gasglent i'r ddînas, yn wyr, gwragedd, a p'hlant, wrth y ■eanoedd o filoedd, a chymerai Solomon 'fantais ar yratngylchiadau hynîagor neu gysegru y deml. Á gallwn feddwl fod bron ÿr holl genedl yn gryno o holî gyrau y wlad, o lethrau mynydd Libanus, hyd gyrau anialwch Sînai, ac o fynyddoedd Gilead, hyd fôry Canoldir, gwedi dod i Jerusalem; ac mae yn lled sicr mai dyma yr ẃyl fwyaf o ran aml- der dynion, agwir lawenydd calon, a fu ar ein daear erioed. Er' mwyn gallu deall teimladau y genedl yn well ar yr achlysur arbenig hwn, òi a roddwn ddarluniad byr o ddechreu blwyddyn y Jubili, dydd ag yr oedd miloedd o galonau yn Israel yn curo yn grynedig a cíf. xviii. ' 59 phryderus am ei weled yn gwawrio. Pan ddaeth Israel i Ganaan, rhoddodd yr Arglwydd dyddyn o dir i bob dyn byw o honynt. Bydd- ai aml un yn syrthio i ddyled a thlodi, ac yn gorfod gwerthu ei dir, ac ambell un yn syrthio mor isel, a gorfod gwerthu ei hunan yn gaeth- was, ac felîy yn myned ynîs nabod yn dlawd ac heb ddim; rhai yn y cyfiwr hwn am ugain, deg ar-hugain a deugain o flynyddoedd, efallai, ac onid naturiol iawn iddynt oedd edrych yn mlaen at ddydd eu hadferiad i ryddid, ac i feddiant llawn o'u hen gai'tref hoff, gyda rhyw deimladau anrhaethadwy. Hefyd yr oedd dros hanner y boblogaeth na welsent erioed Jubili. Yr oeddent gwedi clywed son am dani, bron bob dydd o'u hoes, fel adeg o lawenydd a hyfrýdwch anrhaethol. Eto, yr «edd y dydd cyntaf o fìwyddyn y Jubili yn ddydd cy'ntaf o'r fiwyddyn Sabboihol. yr hwn yr edrychid yn mlaen ati gan bawb yn Israel gyda hyfryd- wch calon, oblegid ei bod yn fìwyddyn gyfan o orphwys o ben i ben iddi, i ddyn ac anifail, a gorphwys hefyd uweh ben eu digon o bob peth yr oeddent, oblegid yr oedd y cnydau toreîthiog y fiwyddyn o'r blaen wedi llanw eu hysguborîatrâ digonedd o bob peth dros dair blynedd. O'r diwedd àyma. Jlast ar yr udgoim ai-ian o enau yr offeiriad, gwedi ei awdurdodi gan Dduw Israel, yn cyhoeddi y Jubili, a gobaith mlloedd o Israeliaid tlodion, yn troi yn fwyn^ had mewn moment. Cânt bellach rodio heol- ydd Jerusaìem, ar 'yrŵyl fawr, yn wyr rhydd- ion, yn Freeholders, yn annibynol ar bawb, a chartî'ef'cysui'us'hen di'efdadaeth eu hynà'fiaid, yn rhydd ganddynt i ddychwelyd iddo ar ddiwedd yr ŵyl. Mae y brenin Solomon fel gwr doeth yn deall y natur ddynol i'r dim. yn dewis yr adeg hon i gysegíu y deml. Yr unig gyfnod unwaith bob 50 mlynedd ag oedd pob un o'i ddeiliaid yn g'wbí rydd oddi wrth ddyled a