Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

_ J. _J Cyfrol XXXII- IONâWR, 1869. Eliifyn 384,- Slrfifoifll. PEEGETH, GAN Y PÀBCH. JOHN DAYIES, NEKQ,ÜIS. "Apbahamyr erys Dan niewn llongau ?"—Babn. 5. 17- Mae y geiriau hyn yn rhan o gân ragorol, sef Càn Deborah a Barac. Gwraig foneddig gref- yddol oedd Deborali yma, yr oedd M fel bren- ines yn y wlad—lii oeddyn barnu Israel.yn y dyddiau hyny. Barac oedd y barnwr i fodi ond yr oedd ef yn ddyn llwfr ei galon—yr oedd yn âda iddo gael cymhorth; neu pro- phwydes oedd Deborah o'r deehreu. Yr oedd Israel yn cael eu gorthrymu yn dost- gan Ja- bin, brenin Canaan, am ugain mlynedd. Felly y byddai yr Arglwydd gydag Israel pan y byddent yn pechu yn erbyn Duw ; byddai ef yn eu rhoddi yu llaẃ rhyw genedl i gael eu gorthrymu. Buont yn llaw Moab am ddeu- naw mlynedd; yr oeddynt mewn llaw ddrwg y pryd hyny; yn llaw Jabin yma am ugain mlynedd; yn Uaw Midian am saith mlynedd, ae yn Uaw y Philistiaid am ddeugain mlyn- edd; a dyma Israel yma yn llef aru ar yr Ar- giwydd; yna'y trefnwyd ymwared iddynt; a rhoddodd yr Arglwydd yn nghalon Barac, mab Abinoam, gasglu byddin o'r rhai oecid yn cael eu gorthrymu fwyaf, sef o Iwyth Naphtali a Zabulou. Cafodd ddeng mil o bob llwyth; ond anffyddlon iawn oedd y llwytbau eraüì. Tna yr oedd Barac wedi tori ei galon yn lân; ond yr oedd mwy o ffydd gan Deborah, yr oedd hi yn gadarn ei medcl- wl y rhoddai yr Arglwydd ymwared i'w bobl er cryfed oedd y gelyn. Yr oedd gan Jabin naw cant o gerbydau haiarn, a'r dyben oedd- ynt yn ei wneycì o'r cerbydau haiarn oedd eu gyru trwy y bobl; nid oedd dim'yn fwy o.i- nystriol i wŷr traed na'r rhai hyny. Mecld- ylioüd Barae y buasent wedi cael eu dyfetlia oll, gan mai gw}rr traed oecld Israel. Ond dyma Deborah yn ymwroìi, ac yn tynu Barac vn mlaen, ac ennülwyd y dydd. G-v/naeth yr Arglwydd ddefnydd 0 lawer o bethau o blaid ei bobl, fel y cawsant ornchafiaeth Iwyr ar y gelyn. Ond dyrna gàn wedi ei chỳfan- soddi o fawl i Dduw äm fod o blaid ei bobl. Eithr mae Deborah ynia yn cwyno o herwydd anfíyddlpndeb rhai o'r llwythau, ac yn mysg y rhai oedd yn anüyddlon yr oedd Dan yn un, Aros mewn llongau ; aros gyda gwaith y môr, dyma oedd eu galwedigaeth y pryd hyn; aros gyda eu galwedigaeth, ac esgeuluso myned cryda, y fyddin i'r maes yn erbyn y gelyn; ond ni ddaethant; gwell ganddynt aros yn eu P.oripau, i ddim dyben, na bod yn gymhorth i fyddin yr Arglwydd-■ dyma aníîyddlondeb. Mae ìlawer eto yn ein bydni,gwell ganddynt dreulio eu h»mser i ddiin dyben na gwasan- aethu Duw. Mae llawer Dan anffyddlon efco. Sylwn ar y testyn f el y canìyu : I. Dan o kak aewyddoca» ei■ enw a'i BERTHYNASACJ. 1. Mab i Jacob oedd Dan, sefei bûmedmab. __Yr oedd gan Jacob ddeuddeg o feibion i gyd. Darfu i Laban roddi ei ddwy ferch yn wragedd i Jacob. Enw un oedd Leah, ac enw y Hall Eahel. Ond gorf u i Jacob wasan- aethu pedair-blynedd-ar-ddeg am y ddwy; yr oeddynt yn ddigon drudiddo yn y diwedd. Dyn cybyddlyd iawn oedd Laban. Ni rodd- odd ddim cynysgaeth i'w ferched ond laäýg- maid i bob un : rhoddodd Bilhah yn forwyn i Eahel, a Silpa yn forwyn i Leah; hyny a gawsant gan eu tad cyí'oethog. Cafodd Leah bedwar o feibion yn olynol; ond nid oedd gan Rahel yr un, ac yr oedd hyny yn brofed- igaeth iddi, ac yn y brofedigaeth hono dyma hi yn rhoddi ei ladtfs-maid yn wraig i Jacöb ; ac os byddai gan hono blant, plant Eahel fyddent, am mai hi oedd bia Bilhah; a'r mab cyntaf a anwyd i hono oedd hwn; a Eahel