Welsh Journals

I' __,á © Cyfrol XXX. ioist^-wr,, if MARWOLAETH A CHLADDEDIGAETH Y PARCH. WILLIAM ROWLANDS, ». D., 0 UTICA. Gwirionedd diymwad yw. mai creaduriaid marwol ydym, mewn byd marwol. "' Yr yd- ym beunydd yn marw." Y mae yr ymweith- iad angeuol yn myned yn mlaen yn barbaus a diorphwys yn ein cyfansoddiad, a hyny yn gwbl annibynol ar eimhewyllys. Ae i'r gradd- au y inae yn ennill grym yn ei ymosodiadau arnom. arddaogosa arwyddion o'i fuddugol- iaethau. Gwna hwy yn amlwg i'n cyd-ddyn- îon, a phâr i ninau deímlo yn ddwfh oddiwrth- ynt. A phan y mae y process yn cyrhaedd nôd eì berffeithiad, "Dyn a dì'enga, a pha le y mae?" " Y mae y doeth yn marw fel yr annoeth." öyrhaedda y ddedí'ryd o orseddfainc yr An- feidrol hyd at bob dyn byw, " Pridd wyt tí, ac i'r pridd y dychweli." Gorehfyga y budd- ugoliaethwyr mwyaf hyglodus ; bwyty gryf- der^ cawri mwyaf nerthol; gwywa hardd- wch y rhai mwyaf prydferth; terfyna orchwyl- ion y rhai mwyaf diwyd ; diddyma amcanion y rhai mwyaf anturiaethus; sobreiddia wyn- ebpryd y rhai mwyaf cellwerus; difrifola feddwl y rhai mwyaf rhyfygus ; chwerwa ble serau y rhai mwyaf anianol; gorphena was- anaeth daiarol y rhai mwyaf duwiol a defnydd- iol; a phenderfyna dynged dragywyddol a áigyfnewid pob dyn. " Canys gosodwyd i ddynion farw unwaith, ac wedi hyny bod barn." Boren ddydd Badwrn, y 27ain o Hydref, 1866, ^erbyniasom gyda y Pellebyr y newydd galarus fod y gwr mawr a da, y Parch. Dr. Eowlands, wedi. marw yn ei dŷ ei hun am 9 o'r glocb, yn y 59 fl. 0'i oedran. Er ein bod n dysgwyl yr hysbysiad o'i ymddatodiad, eto isom ef, gwef d m gyí 7olvb i'wyfyr trydauol, jí . Yr' oe o clalu hanwyl .d ein li. iìtìjiai ai iád 0 üt . yr hyfr i New Yorl wch gofidu deithas eia hanwyl a'n parehus frawd, Eicì ard Eoberts, Ysw;, 8-eneca Street, U-tica, ar yr 20íed o'r un rais. Cawsom y fraint a'r aarhyö- edd o gyfiwyno iddò gydymdeimlad dẃfn- serchus Cymdeithasfa y Treí'nyddion Calfin- aidd yn Nhalaeth New Yorìs, âg ef yn ei gy»-- tudd trwm. Arddangosai y íeîmlad mwyaí diolchus am yr arwydd hwa o gariad aelodau y Gymdeithaafa tu ag ato, a'u hymlyniacì ffyddlon wrtho. fel gwas anaheilwng i Grist, yr Arglwydd. Dywedai wrfhyin fod rhyw deimladau hollol ddyeithr iddc yn goresgyn éi gyfansoddiad ; eithr, meddaî. "Yr wyf yn lìaw fy Nhad nefol, a gŵyr eí' yn dda pa beth sydcí creu i mi." Arddangosai dawelwch meddmí. a " thangnefedd heddyehol." mewn rhagolyg- iad ar ei ymadawiad. Prydnawa y dydd Llun canlynol, talasom ymweliad draeìiefn iddo. Ar y pryd hwn gwelem arwyddion diymwad e ddynesiad angeu yn eistedd ar ei wynebpryd. Wrth graffu arno, adgofiem yr ymadroddioo tarawiadol, "Yr wyt yn ei orchfygu ef yn dra, gywydd, a chan newidio eí wyneb, yr wyt yn ei ddanfon ef i ffordd." Gofynem iddo pa- fodd yr oedd yn teimlo 2 Atebai yn gwbl yn yr un geirîau ag yr hysbysai ei broíìad y Saö- wrn blaenorol. Arddangosai bryder a goinì neillduol yn nghylch achos Crist yn Swyddí Oneida a Lewis. Yr oeddym yn eael prawf ymarferol o wirionedd y dystiolaeth ddwyfoì, "Tiagedwi mewn tangnefedd tteddychol yr hwn sydd a'i feddylfryd arnat ti; am ei foá yn ymddiried ynot.'' Gallasai wahodd, fel y gwnaeth yr enwog a'r duwiclfrydîg Addisoo. Amheuwr o wirioaedd Cristionogaeth i'w ys- tafell, i gael bod yn llygad-dyst o dawelwch ä thangnefedd meddwl Cristiön yn awr aageu.