Welsh Journals

Y CYFAILL. Cy-frol XXXIII. MAWETH, 1870. "Rhifyn. 393. ÄrtoíiniüL LLYWODEAETH DUW AE AMGYLCHIADAÜ Y BYD, YNGYFEIEIOL AT DEYCHIÀTEB AVOÍÍDALE.* "Yr Arglwydd a barotodd ei orseddfa yn y nefoedd, a'i freniniaeth sydd yn llywodraethu ar bob peth." " Yh liunio golëuni, ac yn cren tywyllwch : yn gwneuthur llwyddiant, ac ỳn creu drygfyd : myfi yr Árglwydd sydd yn gwneuthur hvn oll."— Ps. ciíi. 12; Es. xlv. 7. ÀK yr achlysur o draddodi anerchiad yn gyf- eiriol at yr anffawd dorcalonus a gymerodd le yn ddiweddar yn Arondale, yr hon a lan- wodd ein calonau a'r fath dristwch, a'n medd- yliau a1r fath ddychryn, dewisasom ranau o'r Ysgrythyrau yn gosod allan y ffaith o Lyio- odraeth yr Arglwydd ar holl ddygwyddiadau y byd, pa un bynag fyddont ai da ai drwg, yn nhrefn fawr ei Ragluniaeth. ''Yr Arglwydd, sydd yn llywodraethu ar bob peth," ac "yn ilunio goleuni, ac yn creu tywyllwch: yn gwneuthur llwyddiant, ac yn creu drygfyd: myfi yr Arglwydd sydd yn gwneuthur hyn oll." Y ffaith fawr i'w chofio bob amser yd- yw hon: Fod pob peth a g3rmer le mewn na- tur, yn mreniniaeth dynion, ac yn holl am- gylchiadau y ddaiar—yn deuluol, yn gym- deithasol, ac yn eglwysig—o dan arolygiacth fanwl, ac uniongyrchol Duw, yr hwn sydd yn "gosod terfyn" ar holl helyntion y byd " fel nad elont drosodd." Er fod " cymylau a thywyllwch o'i amgylch ef," tra fyddo "tân yn myned allan o'i flaen," a thra fyddo "ei fellt yn llewyrchu y byd," a'r " mynydd- oedd yn toddi fel cwyr," eto " cyfiawnder a barn yw trigfa ei orseddfainc ef," a " thru- garedd a gwirionedd a ragflaenant ei wyneb." I. Cydnabyddir ymaRaglŵiiaethDuw. —" Tr Arglwydd a barotodd ci orseddfa yn y *Tráddodwyd yn addoldy y Trefnyddion Calfin- aidd yn Hyde Park, Pa. nefoedd. Pa beth bynag a gymer le yn ein byd ni, y mae yr " Arglwydd yn y nefoedd " yn craffu arno, ac yn gosod iau ei lywodraeth ar ei ysgwyddau. Nodwn yn 1. Fod Rhagliinìaeth yn bosibl. 'Wrth rag- luniaeth y deallir fod Duw yn cynnal, ac yn llywodraethu pob peth " wrth gyrjghor ei ewyllys ei hun." Mae posiblrwydd rhaglun- iaeth yn cyfodi oddiar yr egwyddorion byn : ia.) Oddiar fod Duw yn anfeidrol yn ei Fudolacih ; (b.) Yn hollbrcM'nol o ran ei berthvuas alle ac amser; (c.) Y-D.hoUallv.og yn ei bertLynas a'i holl weithrcdoeòd. Y mae y tri gwirionedd hyn yn rhoddi bcdolaeth i fi'aith bwrysig y dylid yn wastad ei chofio, nid yn unig f od jn bosibl i'r Creawdwr anfeidrol "lywodraethu ar bob peth," ond fod yr IIwn" y mae gorddyfnderau y ddaiar yn ei law, ac uchelderau y mynydd- oedd yu eiddo," "yn llywodraethu ar bob peth." 2. Maeyffaithfod gan Dduw amcan pcn- odélmewn golwg yn nghreadigq,eih pob peth yn profi fod Uywodraeili ci Ragluniaeth ar y cyfan. Efallai mai un o'r profion cryfaf fod y greadigaeth wedi ei dwyn i fod gan feddwl anfeidrol ddoeth ydyw ei thrcfn, a gwasan- aeth y naill ran i'r llall, yn gystal a chydgord- iad y cyfan. Heblaw fod y cwbl wedi ei wisgo a phrydferthwch, y mae pob peth wedi eu trefnu i fod yn wasanaethgar, yr hyn a brawf fod Llüniwr yr oll "yn ddoeth o galon" yn nhrefniad yn gystal ag yn nghre- adigaeth pob peth. "Oni wyr yr hwn a lun- iodd y Hygaid V oni chlyw yr hwn a blanodd y glustV oni wyr yr hwn sydd yn dysgu gwybodaeth i ddyn ?" Mae doethineb an- feidrol Duw yn sicrhau tri pheth : (a.) Fod ganddo amcan penodol mewn gol- wg wrth greu pob peth ; (b.) Ei fod yn sicr o ddefnyddio y moddion