Welsh Journals

Cyf. XXI. IONAWR, 1858. Ehif. 239. $xnt\úM ut $'mh%M&. Y PARCH. H. POWELL, CINCINNATI. Bu AMìáEit yn nyddiau eìn tadau, pan yr ystyr- id beirniadaeth ar y dosparth pregetliwroi yn rhyfyg, a dyna yr amser yr heriai y cenhadou bawb dynion i yngan gair o'u golygiadau mewn perthyuas iüdynt hwy; ond heddyw mae peth- au wedi cyfaewid yn ddirfawr, a sicr ydym y beiddia ysgTÌfenwyr lefaru yn hyf a beiddgarol, yr argrafiìadau hyny a wneir ar eu meddyliau, wrth wrando traddodwyr y cymod. Hefyd, mae eu hawl yn dda, yn enwedig pan y siaradant y gwir, yr holl wir, a dim ond y gwir. Darnlygir ein golygiadau parthed ì feirn- iadaeth, trwy gyhoeddi mai yr hyn a olygwn wrth fcirniadu, ydyw llefaru oddiar egwyddor- ion annhyblig cyfiawnder a chwareu têg; y cwbl a berthyna yn wirioneddol i Fardd, Llen- orydd, neu Dduwinydd ; cyfiëu ger bron y byd yr holl ragoriaethau a'r rhinweddau a hawlir yn gyflawn oddíwrthym, gan y personau y byddom yn yinwneyd a'u henwau a'u swyddog- aoth. Wedi y deallir hyn yna, mae o angheii- rheidrwydd orfodaeth arnom i goilíarnu yn gystal ag edmygu; oblegid nis gallwn lai (os cyflawnwn ein gorchwyl yn gydwybodol,) na rho'i i'r byd y beiau yn yr un dull didderbyn- wyneb, ag y pepderfynasom ddangos y talent- au dysglacr. Lîadd y bai heb ladd y beiwr, sydd yn weithred orchestol bob amser ; modd bynag, yu rhy íÿnych y gwnéîr tìbrdd araìi, trwy osod i farwolaeth y beiwr, ag mcwn rhai amgylchiadau, goleddu y pethau oedd feius. Mae hawl un o'r Uuaws i siarad ei feddwl am ddyn cyhoeddus, ẁedi ei chyfansoddi ar nerth y ffaith hono, fod yn " rhydd i bob barn ei llaf- ar," yn nghyd a'r ystyriaeth fod y pregethwr yn feddiant i'r cyhoedd. Nid ydym yn gwybod am ddim a ddiddyma y cyfryw ragorfraint, oddieithr ieuenctyd anmhrofiadol, neu anwy- bodaeth yr ysgrifenydd o'r elfenau sydd yn gwneyd i fyny yr areithiwr—y pregethwr. Nid bob amser y deil y gwrthwynebiad cyntaf, o herwydö ^yfansoddodd Macaulay, pan yn Rhyd- ychain, yn ddeunaw oed, yr erthygl oreu a ddaeth o'i ddwylaw erioed. Pa ryfedd, gan hyny, oedd i Jeffrey, yr hwn a safai fel Cassan- dra yn nghadair olygyddol yr Edinburgh Rmew, i fioeddio allan na chredai o'r blaen fod y fath ysgrifenydd yn bodoli yn Lloegr y pryd hwnw. Hhwydd fyddai lluosi enghreifftiau er cadarn- hau y gosodiad hwn, ond i ba ddyben. Heddyw, ni cheir namyn i ambell ddynsawd sydd a'i gy- meriad pwlpudaidd yn ymddibynu mwy ar an- wybodaeth y Iluaws, nag ar dalent a duwiol- deb, yn gwrthryfela yn erbyn y golygiadau a draddodir am dano, gan ysgrifenydd gonest a diamwys. Yn wir, gwna y dosparth a deilynga y torchau o flodau clodyddawl, trwy eu dull- wedd boneddigaidd—eu hymddygiadau caredig —a'u galluoedd ysblenydd, megis cymhell rhyw swyddogion beirniadol i'w dal o flaen y byd a'r eglwys. Y canlyniad o feddu talentau uwchraddol ydyw, i'r byd eu pigo allan, a pharchu meddian- nydd yr anhebgorion gogoneddus hyn. Yn y fan hon, gwnawn ymddeheurad {apology) dros anrhydedd a synwyr ein hrawd, yr hên fyd yma, trwy ddatgan nad yw ei breswylwyr mor an- wybodus, fel na ddeallant werth athrylith, nac mor anghyfiawn fel y gwrthodant roddi mawl i'w pherchenog. Gwir yr esgeuluswyd ambell