Welsh Journals

Cyf. XX. IOJAWR, 1857. Rhif. 229. ÿmîijató fl.t IftErs.pÄS. C Y S 0 N D E B Y FFFDD, PENNOD I. Sytwadau Árweiniól. A.N fod i ni amryw ddoniau," meddai VX Paul, " y'n ol y gras a roddwyd i ni, pa ura bj'nag ai prophwydoîiaeth, prophwydwn yn ol cysondeb y ffydd." Geìlid meddwl fod y eyfieithwyr Cymieig yn cymeryd y geiriau •olaf yn yr adnod h'on', i arwyddó cysondeb y gwahanul ranau o*r dystiolaetiri Ddwyfol â'u gilydd. O'r tü arall, dealìir hwyht gan rai fel cynghor i brophwydo yn ol mesnry ífydd a f'o gau y person ei hun. Ond yr esbonwÿr goreu yn gyffredin a farnant mai yr ystyr yw, y dylai y ddysgeidiaeth fod yn gyson âg athraw- iaeth y ffydd. Pa un bynag o'r golygiadau hyn a gynierir ar yr ymadrodd uchod, y mae yn ddigon priodol fel arwyddiäir i'r sylwadan a ganlyn, ac yn ddangoseg lled gywir o'u d\ben a'u tyunwysiad. Yn bglranül yr holl amrywiaeth barnau nr bob pwnc, yi' hyn sydd yn peri cymaint o annghy'fod rhwug brodyr â'u gilydd, ac o anesmwythder tufewnol i feddýìiau llawer, a oes dim rnodd i ni gae! gafael ar ryw reòlau atníwg, ỳ rhai a allant ein eynnorthwyo i iawn ddeall athrawiaeth y ffydd, fel ei dad- guddir yn yr Ysgrythyrart Sanctaidd, ac i ddirnad, gyda gradd o sicrwydd, pä olygiad, neu pa faint o bob golygiad, i'w gymeryd neu ei withod? Yr ydytn yn meddwl fod ; a chyda pharch a pìiwyll y dytiìunem osod un o'r rheolau u^ ny gjî brou eiu darlleuwyr. oyf. xx 2 Fe allai mai nid gormod fyddai dyweyd nad oes un gyfundraeth grefyddol yn y byd heb yndcli ryw gymaint o wirionedd. Nid oes defnydd parhad na chydsaíiad mewn celwydd aigyrnysg, mwy nag mewn adeilad yr hwn y mae ei sail a'i furiau i gyd yn dywodlyd. Y pwnc cyntaf yn nghrefydd y Mahometan yw, nad oes ond un Duw: ac am yr Indiaid yn America, fc ddywedir eu bod hwythau yn credu fod rhy w " Ysbryd Mawr," i ba un y maent yn gyfrifol am eu hymddygiadau. Ond rhag y bydd neb yn tybied ygolygiad hwn yn rhy gynnwysfawr, ni a ymfoddlonwn, er mwyn bod ar dir diamheuol, i gyfyngu ein sylw at y rhai sydd yn feddiannol ar y gair, ac i ryw raddau yn gydwybodol yn ymofyn am y gwirionedd. Mewn perthynas i'r rhai sydd yn ateb i'r desgriíìad hwn, nid yw yn debyg y teimla neb betrusder i addef fod rhyw ranau o'u cred yn gywir. Byddai yn sarhad ar y gwirionedd ei hun, yn gystal ag yn arwydd o annghaiiad at ein brodyr, pe y dywedem y gallent fod yn ddiwyd yn chwilio am y gwirionedd, a bocl eu holl lafur wedi y cwbl yn hollol aflwyddiannus. Byddai cyn- nwys y meddwl yma yn waith anhawdd i'n ffydd, yn fwy anhawdd i'n gobaith, ac ỳn anhawddach fyth i'n cariad. Yr hyn a ddy- wedwyd yma am rai allan o'r holl bynciau yn y dadgr.ddiad Dwyfol, a ellir ei ddyweyd hefyd am bob pwnc ar ei beu ei hun. Lle y mae rhyw bwnc we.di ei ddadguddiò i ddyn- ion, a 11 o y mae dyni'on yn ewyìlysgar ac yn ymdrechgar i'w deall,galtwn fod yn lled hyder- us y deuant yn feddiannol ar ryw gymaint o'r gwirionedd mewn peithynas i'r pwnc hwnw. Ond ar yr un pryd, pan ystyriom mor an- mheiffaith ac mor fyrion eu cyrhaeddiadau yw dynolryw, nid yw yu annghyfi'awíi nac yn anngharedig aaeddwl y gaìl fod rhanau eraill