Welsh Journals

Y CYFAILL. Rhif. LVII.] MEDl, 1842. [Cyf. V. BUCHWEDD A MARWOLAETH PARCH. GEOBGE WEITFIELD. (Parhádodudal. 227.) Aeth yn anghyfleus o ran y tywydd 1 breg- ethu foreu a hwyr yn Moorfields; rhai o'r ym- neiUduwyr, y rhai a ymlynasant wrtho yn fi'ydd- tawn yn yr amser hwnw o brofedigaeth, a gawsant ddarn o dir, ac a roddasant saer ar waith i adeiladu raath o fŵth èang, i amddiffyn y gynnulleidfa rhag oerfel a gwlaw, yr hwn a aWasant y Babell, gan nad oeddynt yn bwriadu iddobarháu ond dros ychydigfisoedd, tra byddai yn Lloegr. ' Goruwch-lywodraethwyd pob peth,' medd efe ' er daioni, ac er Uwyddiant yr cfeng- yì. Diwygiad newydd a gymerodd le ; y cyn- nulleidfaoedd a gynnyddasant yn ddirfawr, ac wrth ddymuniad y bobl, anfonais am Mr. Cen- nick, Harris, Seagrave, Humphries, &c, i gyn- northwyo.' Agorwyd drysau newydd iddo yn awr, ac anfonwyd gwahoddiadau iddo i amryw fanau, Ue ni bu o'r blaen. Cynnyddodd ei gynnuUeidfaoedd, ac yr oedd effeithiau neiliduol amynt trwy ei weinidogaeth. Yr amser hwn y taer erfyniwyd arno, gan grefyddwyr o am- rywiol bleidiau, i fyned i'r Alban {ScotlanJ). Ysgrifenwyd amryw lythyrau ganddo ef a'r Erslcines (Ralph ac Ebenezer) at eu gilydd, y rhai oeddynt yn gweinidogaethu yno yn boblogaidd ac yn Uwyddiannus iawn, ac yr oedd arno hiraeth mawr am eu gweled. Acth ar for- daith o Lundain i Leith mewn pum diwrnod; tiriodd yno Gorph. 30,1Y41. Pregethodd yn gyn- taf yn Nhý-cyfarfod Mr. Erskine yn Duraferlin. Gwedi hyny pregethodd ynyr Orphan Hospüal Parfcì gynulleidfa luosawg, gyda Uawer o awdur- dod. Ni fynaiyr Ersldnesa'u plaid iddo bregethu ond gyda hwy, sef yr AssoCiate Presbytery. Yntau a ofynodd, Paham yn unig iddynt hwy 1 Mr. R. E. a atebodd, Mai hwy oedd pobl yr Arglwydd. Yntau a ofynodd, A oedd neb eraill yn bobl yr Arglwydd ond hwy 1 os nad oedd, a bod y îleill i gyd yn bobl y cythraul, bod mwy o ânghenreidrwydd pregethu iddynt; am dano ei hun, bod pob lle yr un fath iddo ef; ac «b gwnai y Pab ei hun roddi benthyg ei areit hia Cyf. V. 33 iptdpil) iddo, y cyhoeddai ynddo yn Uawerí gyfiawnder yr Arglwydd Iesu Grist. Parodd hyn oerfelgarwch rhyngddynt ac ymraniad, ac nid ymddygodd rhai o'r blaid hono yn foneddig- aidd iawn tuag ato.—Pregethodd dros amryw wythnosau yn Edinburgh, ddwy waith bob dydd, weithiau dair gwaith, ac un diẁrnod saith waith. Yr oedd yr eglwysi yn agered, ond yn rhy fychain i gynnwys hanner y cynnuUeidfaoedd í yr oedd yn pregethu yn gyffredinol ddwy waith y dydd i lawer o filoedd yn yr Orphan Hospital Park. Yr oedd rhai o bob graddau yn gwran- daw, ac esponiai yn rhai o'r tai bob nos : ac yr oedd agos bob dydd brofion newydd o lwydd- iant ei weinidogaeth. Yr oedd Uawer o wein- idogion ac ysgolheigion yn ei wrandaw yn ddyf- al; a Uawer o hen Gristionogion profiadol a dystiolaethasant y gallent roddi eu sél wrth yr hyn yr oedd yn ei bregethu. Pregethodd y tro hwn yn Glasgow, Dundee, Paisley, Perth, Stcrling, Crief, Falkirk, Aìrth, Kinglassie, Culrofs, Khinrofe, Coupor of Fife, Stonhiye, Benholm, Montros, Brechin, Forfar, Coupor of Angus, Innerkeithing, Newbottle Galashields, Maxton, Haddington, Killem, Fintry, a Bal- . fronc. Nid aeth y tro hwn i leoedd eraill y gwahoddwyd ef iddynt, ond wedi casglu 500 o bunnau i'w Elusendŷ, gadawodd Edinburgh yn niwedd Hydref, i fyned trwy Gymru i Lundain. Rhydd Dr. Gillies, yn hanes ei fywyd, dystiol- aethau hyfryd am lwyddiant ei weinidogaeth yn yr Aìban y waith hon. Effeithiodd ei wein- idogaeth yn dra rhyfedd a hyfryd ar lawer o bòb graddau ac oedran yn mhob man, a bu ad- fywiad hynöd ar grefydd yn yr holl wlad trwyddo. Yr oedd ei lafur yn ddidor ac yn ddiball, ac awdurdod dwyfoi yn cyd-weíthredu yn nerthol, er argyhoeddiád ac adfywiad i lawer. Dangoswyd Uawer o elynìaeth yn ei erbyn oddi- wrth grefyddwyr pleidiol, rhagfamllyd, ac oddi- wrth fyd trythyll ac anfoesgar, ond nis gallasant :••-.- . . •■•':.' .-!-;'.■, .-.■ " '■:■. ■ ... ■ : w-~