Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Dan Olygiaeth BERIAH GWYNFE EYANS. CYNWYSIAD Rhif. 1—Cyf. I.—Sadwrn, Hydref 16, 1880. Cyfarchiad i Cyfaill yr Aelwyd.............................. 1 Gwladys Ruffydd, gan y Golygydd.............................. 1 Darganfyddiad Ynys Madeira gan Dafydd Morganwg...... 3 Oriau Hamddenol Ieuenctyd, gan Tomos y Gwas............ 4 Yr Iaith Gymraeg, gan Dewi Wyn o Essyllt.................. 6 Chwedlau ac Ystoriau am Gymru, gan Charles Willdns, Ysw. ÍCatwg^ ............................................................ 6 Dyn Cyfrwys................................................................ 6 Plant Helen, gan eu Hysglyfaeth Diweddaf................. 8 Ya Adran Gerddorol, Gan Alaw Ddu,— Ein Bwrdd Cerddorol,................................................ 9 Eisteddfod Gadeiriol y De.......................................... 9 rs Ysool Sabbothol— Ymgom gyda'm Dosbarth ......................................... 10 CONOL YR ADRODDWR— Yr Hen Gadair Fraich, gan Teilo.............................. 11 My Darling's Grave, gan Rhianon ............................. 11 Oddeutu'r Aelwyd— Congl y Plant............................................................ 12 Iechyd y Teulu.......................................................... 13 Difyrion ................................................................. 13 Cyfrinach y Beirdd .................................................. 14 Y Nodiadur—Holiadau ac Atebion................................. 14 Gwobrau Cyfaill yr Aelwyd.................................... 14 AT EIN GOHEBWYR O ddiffyg gofod gorfodir ni i adael allan, ar ol eu cysodi, ysgrifau Arthúr Wyn ar " Ddaeareg," Brythonfeich ar "Aelwyd Ddedwydd," "Uyfrgell yr Aelwyd," Adolyg- iadau, ac amryw ereül. Danfoner pob gohebiaethau ac archebion wedi eu cyfeiri©— Editor, f< Oyfaül yr Aelwyd," Guardian Office, Llanelly. Cyhoeddir ein rhifyn c*ntaf bythefnos cyn ei amser, er rhoddi mantais i gael orders i mewn yn brydlon erbyn Rhif. 2, yr hwn a gyhoeddir ar y 23ain o Hydref.________ "CYFAILL YR AELWYD." CYPAILL i Aelwydydd Cyrnru, Cyfaill y rhieni mwyn, Cyfaill meibion ieuainc heini', Cyfaill naerched llawn o swyn; Cyfaill a gyfrana addysg, Cyfaill a gondemnia'r drwg, Cyfaill didwyll i bob dosbarth, Byth ni wnaf deilyngu'ch gwg. Cyfaill gweision a morwynion, 0 bob oedran, gradd ac oed, Cyfaill ddywed wrthych bethau Na ddywedodd neb erioed; Cyfaill teimlad a chymeriad, Cyfaül meddwl fyddaf fi, I*w oleuo a'i ddadblygu Ar yr Aelwyd yn y tŷ. Cyfaimí fa "Cyfaill.' GWLADYS RÜFFYDD: YSTORI HANESYDDOL AM SEFYDLIAD CYNTá CRISTIONOGAETH YN MHRYDAIN. GAN Y GrOLYGYDD. RHAGYMADRODD. vt/a AWR y son, a'r siarad, a'r dadleu sy wedi bod am "Yr Eglwys Brydeii Gyntefig." Haera rhai, nad ydynt wi cymeryd y drafFerth i edrych i mewn i ffeithi hanesyddol, mai Awstin Fynach, yn y fiwydd 597 o.c, oedd y cyntaf i ddwyn yr Efengy Brydain. Creda ereill, ar yr ochr arall, fod efengyl wedi cael ei phregethu yn Mhrydain fuan iawn ar ol y Oroeshoeliad. Rhwng y croes haeriadau yma ynte, pa h a ddywedwn? Yr Eglwys Brydeinig Gynte ai dychymyg ynte ffaith, ai chwedl wâg y: gwirionedd gogoneddus yw % Eglwys Crist, hon er ei bod yn awr yn dwyn pwys e pedwar cant ar bymtheg o auafau, sydd eto meddu cymaint o.fywyd ac yni a phan y cy< wynodd allan gyntaf } n fyddin fechan, newy dderbyn comisiwn gan berson, bywyd yr hwrj flbrffediwyd gan y gyfraith wladol fel dr\ weithredwr,—comisiwn i orchfygu'r by Eglwys Crist, yr hon, yn ol addewid y dig wyddog Dduw, Penllywodraethwr Hollalli Eob peth, sydd wedi ei harfaethu eto i ledu adenydd cysgodol dros bob gwlad, ac i gasj i'w chysgod dymunol holl genedloedd y ddae Pa bryd y planwyd yr Eglwys hono gyntaf yr a pha bryd y dechreuodd gymeryd gwraidd ein cartref ynysig ì Pwy oedd y personau hy fuont gyntaf yn foddion i ddarostwng c lywodraeth Tywysog Tangnefedd, y Prydeinij dewrion y rhai am gymaint o amser a heriass alluoedd Rhufain Ymerodrol, yr hon y pi hwnw oedd Feistres y Byd? Pa ddyian\5 cryf dueddodd yr Offeiriadaeth Dderwyddo roddi i fyny eu ffydd gyntefìg, yr hen grefy hybarchedig, dechreuad yr hon orweddai guddiedig yn niwlau canrifoedd dirif oedd< wedi mynea heibio; a pha swyn galluog denodd i dderbyn yn Ue hyny y grefy ewydd, sylfaenydd yr hon oedd wedi caôl