Welsh Journals

Gyf. XVIII.] A WST, 1902. [Rhif 212. AM FOD YR AMSER YN FYR. Nodiadau o bregeth a draddodwyd gan y diweddar Brifathraw T. C. Edwards, D.D., yn nghapel Moss Side, Mànehester, Hydref 21, 1883. ■' A htiil t/r Wyf yn ei. ddtf e.'h.d, f o ì>,r. amf.d t/r amaer <ynft;r." — 1 Cor. vii. 29. Atebiad yr Apostol ydyw y geiriau hyn a'r holl benod hon, i gwest- iwn a anfonwyd iddo o eglwys Corinth; cwestiwn sydd yn rhwym o ymddangos i ni yn yr oesi hon ya ddieithr, yn wir yn annaturiol; yr oedd yn hollol naturiol iddynt hwy yn yr oes hono. Gofyn yr oedd- ynt ai nid gwell ydyw i Gristion ymgadw oddiwrth y berthynas briod- asol, ac oddi^o-th holl drafferthion a negeseuau y bywyd hwn, a disr- gwyl yn ddistaw am ddyfodiad yr Arglw)'dd Iesu Grist. Yr oedd y cwestiwn yn codi mae'n debyg o duedd meddwl a syniadau oeddynt wedi dechreu yn y wlad ryfedd hono ag yr ydym ni yn awr fel pe baem yn dechreu dyfod i'w deall, ac a ddaethant yn hysbys mewn canlyniad i fuddugoliaeth Alexander Fa\w ar wledydd Ewrob. Un o bnf syniadau yr oes yr oedd yr Apostol yn byw ynddi oedd fod pobpeth materol ynddo ei hun yn bechadurus, a phob cysylltiad a'r ddaear ac a phethau y ddaear yn arwain yn anocheladwy i bechod. Mae'n debyg fod y syniad yna wedi ymwthio i mewn hyd yn nod i rai o'r eglwysi Cristionogol, ac yr oedd rhai o'r dynion goreu )7n y byd paganaidd yn yr oes hono yn c^'flawni hunanladdiad, yn y gobaith j byddai marwolaeth y corff yn adenedigaeth yr enaid; ac o dan ddy- lanwad yr un syniad mae y Corinthiaid hyn yn anfon i ofyn i'r Apostol Paul beth mae y grefydd newydd yn ei ddweyd am y pwna jna, a pha beth ydyw dyledswydd Cristionogion gyda golwg ar neges- euau y bywyd hwn, ac ai nid doethiueb, \ti enwedig i Gristion, ydyw peidio a'r byd ac ymneillduo i unigedd a distawrwydd i ddisgwyl am ail ddyfodiad Crist? Dyna un achlysur i'r cwestiwn. Achlysur arall, mae'n debyg, ydyw rhywbeth yn natur athrawiaethau Cristion- •ogaeth ei hunan, o'r hyn lleiaf iddynt hwy yn ngwlad Groeg yn yr oes hono. Yr oedd yr Iuddewon, fel y gw^'ddoch, wedi cael eu parotoi i raddau trwy yr hen orucliw^yliaeth, i ddisgwyl rhyw athrawiaethau rhyfedd iawn pan ddeuai y Mesaia; ond nid oedd y paganiaid; iddynt hwy yr oedd gwirioneddau y Testament Ne^dd yn " bethau ria welodd Hygad ac na chlywodd clust," &c. Mae yn ffaith bur hynod—os hynod hefyd—mae yn ffaith ddyddorol, beth bynag, nad •oes un pagan erioed wedi dychmygu am atlii'awiaeth ymgnawdol- iad, neu athrawiaeth maddeuanfc trwy iawn • ddarfu yr un bardd o