Welsh Journals

(S&RPPOR . Y . (gYMRY > CYHOEDDIAD MISOL CENEDLAETHOL,' SM îtìasmmetít tëerûòormetí^ &c*t gn mfttitít 3 OD^mirtt,* Cyfrol II. IONAWR, 1885. Rhif. 18. ^lcnuòòmctSi (ficròômoL ElN CYNGHERDDAU RADDOL. UWCH- IS gallwn yn y colofnau hyn wneyd sylw o bob cyngherdd a gynelir yn ein gwlad, am eu bod mor lluosog; a llawer o honynt, o bosibi, heb fod o bwysigrwydd digonol i'r cyhoedd ; ond yr ydym yn diolch i'n gohebwyr am anfon i ni eu hanes (amryw yn amgau rhestr y darnau, &c), gan ein bod wrth hyny yn gallu ffurfio barn go deg am sefyllfa cerdd- °riaeth yn ein plith. Yr ydym, ar y cyfan, yn gweled fod tôn y cyrddau yma yn codi, am fod chwaeth y genedl yn gwella yn yr ystyr yma. Y î^ae ymwneyd â cherddoriaeth a llenydd- laeth gerddorol uchel a phur yn rhwym o ^ella chwaeth ein cerddorion, a hwythau yn eu tro yn gosod pethau uwch o flaen y Huaws sydd yn hofB difyrwch ac adlon- *ant iachus. Eto y mae lle i wella mewn Uawer ardal, ac mae codi chwaeth y werin y^ ymddibynu llawer iawn ar y modd y î^ae ein cerddorion yn arlwyo o'u blaen. ^id rhoddi ffordd i ddosbarth isel sydd yn poblogi ein trefydd a'n hardaloedd gWeithfaol a ddylid ; ond gwrthweithio eu tueddfryd trwy eu gorfodi megys, i dder- y n pethau chwaethus ac adeiladol; a thrwy hyny, gydag amser a thipyn go lew 0 arnynedd, obeithio eu codi hwy i fyny at y pethau. , Er mwyn cyrhaedd yr amcan hwn, ^ylem fel cenedl ymestyn mwy at sicrhau ^wasanaeth ein prif gerddorion, yn lleis- ^yr ac offerynwyr. Gwyddom fod rhwystr- au ar ffordd gwneyd hyn, ac un o'r rhai Penaf ydyw, cael y ddau pen vn nghyd, fel y ^ywedir, heb son am gael y cyngherddau u}Vchraddol i dalu eu ffordd. Y mae gyda ddigon o enghreifftiau o'n blaen yn ni bresenol i'n hargyhoeddi fod llawer i ardal oedd yn ymhyfrydu yn ei chyngherddau uwchraddol blynyddol—perfformiad obrif waith, o bosibl, wedi gorfod rhoddi heibio am nad oeddynt yn talu. Am fod y prif berfformwyr, gyda threuliau argraffu, &c, yn myned â'r cwbl, a thipyn dros ben, efallai, a dim yn troi at yr achos, neu'r achosion, yr oedd yr elw wedi ei fwriadu; y cantorion a'r pleidiau cysylltiedig â'r sefydliadau yn llwfrhau; a'r canlyniad yw, fod y wledd uwchraddol fiasus yn gorfod rhoddi ffordd i beth llai costus, neu ddifianu o gwbl. Y mae hyn yn drueni, a dyma un o'r rhesymau fod llai 0 wneyd cyfanweithiau y flwyddyn ddi- weddaf nag a fu yn ystod y ddwy neu'r tair blynedd a basiodd. Y mae hyn yn beth pwysig iawn, ac yn beth y dylid galw sylw cyhoeddus ato. Ac, oddiwrth y sylwadau uchod, y mae dau neu dri o bethau yn ymgynyg i'n meddwl. i. Dylai ein prif gantorion—y rhai sydd wedi ac yn cael addysg golegawl, a'r rhai sydd ac wedi hunan-ddysgu—wasanaethu eu cenedl yn fwy rhesymol nag y maent, os ydynt yn meddwl derbyn parhad o gefnogaeth y genedl yn Nghymru. O herwydd fel y mae pethau yn bresenol, yn wyneb y rhesymau a nodasom, nis gellir cyfiogi mwy nag un prif gantor yn mhob cyngherdd; ac os na thâl yr anturiaeth yn y sefyllfa hono, y canlyniad fydd gwneyd hebddynt o gwbl, ac ymddibynu ar dalentau lleol ac israddol, wrth gwrs. 1 gyfiawnu gweithiau y prif feistri, a'n prif gyfansoddwyr Cymreig, yr ydym yn credu y dylid cael y talentau goreu, a phwy yn fwy teilwng o gefnogaeth yn Nghymru na'n prif gantorion ni ein hunain? Ond, fel yrydym wedi awgrymu, y mae yn rhaid iddynt gael y cyfarfodydd yma i dalu eu ffordd, onide ni fydd eisieu eu gwasanaeth yn hir, am na all hyd yn nod cerddorion lleol fforddio i roddi eu hamser am ddim mwy na hwythau. I'n