Welsh Journals

Y DRYSORFA OtYNNULLEIDFAOL. 'Llawer a gynniweiriant, a Gwybodaeth a amlheir 1" Rhif. 79.J GORPHENHAF, 1849. [Cyf. VII. ÜHDEB YR EGLWYS A'R LLYWÖDRAETH YJf EGWYDDOR RAGANAIDD. DARLITH I. Y mae Duw yn wirionedd, felly y mae y gwirionedd yn aros yn gyflawn ynddo ef yn unig; a cban nad all onrhyw beth hanfodi rhwng gwiiionedd a thwyll, feìly pob peth nad yw wirionedd sydd gelwydd. Nid oes nitíwn dyn, fel creadur syrthiedig, un da yn trigo'; y mae pob peth, gan hyny, ag svdd yn gynnyrch ei ddynoethiad anianol, o angenrheidrwydd yn gyfeiíiornus, ac o ganlyniad nid oes gwahaniaeth rhwng yregwydd- orion paganaidd, a'r rhai gwrth-Gristionogol. Oddiwrth hyn yr ydym yn canfod, fod yn rhaid fod gwir grefydd yn ddatguddiedig gan Dduw, ac o angenrheidrwydd yn debyg iddo ei hun ; ac hefyd, fod pob crefydd araìl wedi dyfod oddiwrth naturlygredig dyn, ac ar yr un pryd, yn ddynoethiad o'r egwyddor sylfaenol, yr hon sydd yn llywodraethu yr anian hon, hyny yw, dynoethiad o becliod. Pechod sydd yn gelwydd, yn nacad o wirion- edd, ac yn nacad o'i fodolaeth ei hun : eto, gan fod bodolaeth drwg yn anwadadwy, y mae pechod yn aros yn dawel drwy wadu ei natur foesol. Mewn trefn igyrbaedd hyn, pechod mewn effaith sydd yn gwadu perffeithiau moesol Duw, achefyd naturfoeso! dyn. Y mae hanesyddiaeth yn dangos fod yr amrywiol ffurfiau o grefyddau naturiaethol, y rhai sydd yn gynnwysedig yn enw paganiaeth, oll yn cynnwys nacad o berffeithiau moesoí Duw, o natur'foesol dyn, ac o anian foesol pechod. Ar y llaw afaíl yr ydym yncael fod gwir grefydd, fel ei datguddiwyd gan Dduw, yn cynnwysedig mewn cyflawn adferiad o'r rheolau hyn, heb y rhai ni all crefydd fodoli. Felly gan mai nacad o bechod yw crefydd naturiaethol, crefydd ddatguddiedig sydd yn gynnwysedig mewn pechod wedi ei ddynoethi, ei lanhau, a'i faddeu : y mae y flaenaf yn amcanû at ddinystrio dyn a'i dwyllo, a'r olaf yn ymgynnyg at ddynoethi y twyll achadw y dyn ; y mae y flaenaf yn waith Satan, a'r lla.ll yn waitb Ior, fel yr ysgrifenwyd, 'I hyn yr ymddangosodd Mab Duw, fel y datodai weithredoedd diafol.' Egwyddor fawr cr'efydd yw, uchafiueth Duw ar gydwybod dyn, ac uchajìaeth cydwybod a'r gynnedd/au a galluoeddy dyn. Y mae tad y celwydd wedi gwrthwynebu yr egwyddor hon, ar ba un y mae yr oli o'r datguddiad dwyfol wedi ei sylfaeni, nacad ymarferol o neillduolaeth dyn, pa un sydd yn cynnwys nacad o gydwybod, ac am hyny o'r grefydd Gristionogoi. Ond. y twyll 'drwy ba un y mae yn dechreu y cyfiesau nacao! hyn, sydd mewn ymddangosiad yn hollol d'dieithriol i'w gwir amcan, er hyny y mae yn cynnwys egwyddor sylfaenol paganiaeth. Y twyll hwn vw, cymysgiad cre/ydd a gwleidiadaeth, yr hyn a elwir mewn ffordd, Undeb yr Eglwys aVr WÍadẅriaeth. Anican y llinellau canlynol yw dangos, fod yr undel) sydd yn hanf'odi rhwng yr Eglwys a'rLlywodraeth o ddechreuad paganaidd, ac wedi bod yn elyn mwyaf Cristionogaeth o'i hanfodiad hyd yn awr. 1. Fod toddiad a chymysgiadymdriniaethau eglwysig agwladol, yn brofediggan hanes- iaeth, wedi deillio o ddechremdpaganaidd, ac am hyny ynegwyddor baganaidd.—Wìá yw pasaniaeth un amser yn gwneuthur gwahaniaeth rhwng crefydd a gwleidiadaeth. Y mae pob gwlad yn meddu eu duwiau a'u haddoliad, a'r holl breswylyddion ydynt yn rhwym 25