Welsh Journals

CEMIADWR ÁIERICAMIDD. Oyf. 23, Eiiif. 11. TACHWEDD, 1862. Eiiif. oll 275. Craetijoîiaít. DAFYDD A GOLIATH. "Yna y dywedodd Dafydd wrth y Philistiad, Ti ydwyt yn dyf'od attaf fi â chleddyf, ac â gwaywffon, acâtbarian; a minaa ydwyf yrc dytod attat ti yn enw Arglwydd y lluoedd, Duw byddinoedd Israel, yr hwn a geblaist ti. I Satiuel 17: 45. Dafydd oedd yt ianangaf ofeibion Jesse. Yr oedd i Jesse wyth o feibion, tri o ba rai oedd wedi myned ar ol Saul i'r rhyfel, sef y tri hynaf. Bngeiliwr defaid ei dad oedd Dafydd, ac yr ydoedd yn un ardderchog i ganu â'r delyn. Weithíau mae yr yspryd drwg yn myned yn drech na'r canu; ond gallai Dafydd wrth chwarau y tanau ei yru ef ar ffo. Un da fuasai Dafydd i gadw ysgol ganu. Anfon- wyd ef gan ei dad i ymweled â'i frodyr oedd yn y rhyfel, ac i ddwyn rhocìdion icldynt, ac i dywysog y inil, ac yr oedd i ollwng yn rhydd wystl eî frodyr. Pan ddaeth Dafydd at y milwyr, yr oedd yn adeg gyfyng ar Saul a'i flîwyr. Yr oedd y Philistiaid ar un bryn, a Saul a'i filwyr ar fryn arall, a dyífryn rhyng- ddynt ac afon fechan yn rhedeg trwy y dyffryn. Yr oedd Goliath, y cawr, yn dyfod allan fore a hwyr o fyddin y Phlistiaîd, i warthruddo byddin y Duw byw, ac í alw am un gwr o Isẃàel i dclyfod i ymladd ag ef; ac yr ydoedd wed'í gwneud felìy cTdeugain niwrnod. Wrth ei weled a'i glywed, fe benderfynodd Dafydd i ymladd ag ef. Er mwyn. caei golwg í'wy manwl ar yr hanes, ni a sylwn fel y canlyn: I. Y cyíÿngderau, neu y rhẃystraû aeth Dafydd trwyddynt cyn gorchfygu y cawr Goliath. 1. Nid oedd un yn holl' fyddin Saul yn teimlo ar ei galon i ymladd â Goliath. Yr oedd hyn yn tueddu yn fawr i ddigaloni llanc o ddwy i dair ar hugain oed; ond penderfyn- odd Dafydd i wneud. 2. Fe'i diystyrwyd gan ei frawd hynaf Eìiab (ad. 28). Yr oedd hwn yn gwybod rnai ei dad oedd wedi anfon ei frawd Dafycíd, am fod y rhoddion a ddygwyd ganddo yn profi hyny. Eíe a'i oyhuddoüd mewn ífoi'dd o wawd,. ger brou y bobl, yfi í'ugail aiiüÿcidìawij, ae yn ua fciách ei galon, a drWg (ad 28). Yr oedd ai gorchfygu y fath sarhad yn fwy na lladd y cawr Goliath, oblegyd mae "rheoli yr yspryO,. yn fwy nag ynill dinas." Diar. 16: 32. Dafydcl a atebai yn bwyllog, " Onid oes achos?"-. Er iddo gael ei ddirmygu gan ei frawd hynaf, ní ddigalonodd ef ddim. Cafodd J-p^eph ei ddi- brisio gan ei frodyr, a Christ gan ei genedl ei hun; a'r un modd mae miloedd eraill wedí eael ymddwyn atynt. Un gwrol oedd Dafydd. 3. Yr oedd ymadroddiou Saul yn tueddu idd ei ddigaloni. "A dywedodd Saul Wrth Dafydd, Ni elli di fyned yn erbyn y Philistiad hwn, i ymladd ag ef, canys llano ydwyt ti, ac yntaus sydd yn rhyfelwr o'i febyd." (ad. 33.) Yi* oedd Saul yn ymresymu â Dafydd heb ddeall fod Duw gyd ag ef idd ei lwyddo i gael y fuddugoliaeth. Dygodd Dafydd ei resymau yntau dros fyned i gyfarfod y cawr, sef fod Duw wedi ei nerthu i ladd y llew, a'r artb. cyn hyny. Yr ydoedd yn benderfynol y gwnai Duw ei Iwyddo i wneud jp un peth â'r "Pliil- istiad hwn.'\ 4. Yr oedd mawr nerth Goliath, a'i baroto- adau i ryfela yn tueddu i ddigaloni Dafydd. Meddyliai rhai bod Goliath "yn ddeuddeg a haner o droedfeddi o daldra ac yr oedd ei arfogaeth yn pwyso 273 o bwysau.1'* Yr oedd ei wisg íìlwrol medd rbai lel hyn, Ei helm 15-pwys; ei fotasau pres. 80 pwys; ei darian bres 30 pwys; ei waywffon tua 26 o droedfeddi. Er hyn oll ni wnai Dafydd ofni y cawr mawr a'i arfau gloywon, a'i rym a'i fedrusrwydd. Ymddiriedai ef yn el Dduw, er pob gwrthwynebiad II. Y pethau oedd yn gwroli Dafydd i ym- ladd ag ef. 1 Yr oedd Yrspryd yr Arglwydd ar Dafydd, yn neillduol oddiar yr amser yr eneiniodd Samuel ef i fod yu frenhin ar Israel. (pen. 16: 18.) Yr oedd hyny yn ei wroli i fyned ymlaen yn galonog. 2. Yr oedd Dafycld wedi bod mewn peryglon eisoes, ac wedi ei waredu gan yr Arglwydd. Gorchwyl mawr a pheryglus oedd ymladd â'r llew, a'r arth, ac yr oedd yn credu nad oedd Iladd Goìiatlt yn fwy anhawdd trwy gymhorth