Welsh Journals

CENHÀDWR AMERICAMDD. Cttf. 4§, Rkib\ â. MEDI, 1888 RhiB1 OlÍL, 5èi. ÂDGOF AM Y PAÉCH. RICHARD JOHÉS, FRANEFORT HÌLL, N.Y. ẄAN Y PABCH. ISAÀC THOÌIAS, CÜMBERîiANI>, MARYLAN0. Mr. Gol.—uYr wyf yn cofîo fy mhéehodau beddyw," meddài y pèn-truìliad yn yr Aifft gynt, ar ol anghofio, neü o lèiaf, ésgeùluso am tìair blynedd i gyflawni yr hyn öedd Joseph wedi geisio ganddò. Téimlaf fînau feìly pan yn Cymeryd y pin yn fy llaw i ysgrifenu ychydig <o hanes bywyd yr hèn frawd ùchod. Dy- munodd efe arnâf ychydig ddyddiâu cyn éi farwolaeth i gyhoeddi hanes ei fywyd; a dyma yn agös i ngain mlynedd wedi myned heibio cyn i hyiiy gael êi gyflawni 1 Gwyddwn na chyhoéddid ei hanes tóor fanwl a helaeth äg yr oedd efe yndymuno; a dichön hafydd- *aiyn ddoeth gwneyd felly; ac o herwydd hyny oedais, àc esgeulusais i ysgrifenu diin ätn dano hyd yri bfeseriol. Pan oeddwn ar ymweliad a Utica, yr haf diweddaf, adgofiodd ©i fab-ynghyfraith íì. o ddymuniad yr hen dad. Gofynais iddo a oedd rbywbeth ŵedi ym- ddangos yn y OENnAüWE yn ei gylch. Nid oedd ef, ac nid wyf finauyn cofio, íöd un gair wedi caél ei gyhoeddi am ei fywyd na'i farwolaeth. Mae rhai perthynasau, a llawèr o Len .ffrindiau Richard Jones yn fyw eto yrt Sir Oneida, ac mae yn debyg y bydd adgof ara dano yn ddyddorol iddynt hwy; a diclion y bydd ychydig o'i hanes yn fiddysgiadol hefyd i eraill. Beth bynag penderiynais anfou i chwi y ci'ybwyllion carilynol am danOj gan obeithio y gwnewch ei cyhoeddi. Ganwyd Richard Jones yú Pandy'radd- wyryd, ger Maentwrog, Sir Feirionydd, y 18 0 Ionawr, yn y flwyddwyn 1790. Bu ei dad farw pan oedd ef ond tair blwydd a lianer Oed, a gadawyd ei fäm yn weddw a chanddi bümp o blant bychain i ofalu atn danynt. Celfyddid ei dad oedd panu a lliwio brcthyn; á gwnaeth eî fam' gadw y Faòtory yá mláeri, gan ddysgu ei meibîon hẁythaú i gyflawnii yr un gwaith; ac felîy dyma ydöedd cel*- fyddid ddechreuoì gwrthryeh ein cöfiant-. Ymdrecbodd y fam roddì ychydíg áddysg yá Gyraracg a Saesneg Pr plant'; éithr gán eí bod yá ẃeddw, a'r hynâf ó'r plant önd dösç öed pan bu farw eu tad, a'r anfinteision i gael addysg yn fawr y pfyd hwûw, ni chaf- odd Richafd Jones ond ychydig fanteisíOn. A pheth arall, cafodd y frech wén pan oedd yn faban; ac effeithi'odd hyny, nëu rý wbéth arall af ei lygaid, nes eu gwrieyd yri weiriiaid a dolûrus, ac achosi ei olwg i fôd ýn fyr trẃÿ ei oés. Ond faint byriag oódd yr aáfanteisiori a gafodd eiri hen gyfâill i ddysgú, a chyraedd gwybodaeth, mae yr olwg &r ei law-ysgrif, â syìwi ary modd cywir y mae wedi sillebu ói eiriau, a chystrawenu ei frawddegau a'r syU weddolrwydd sydd yn ei bregethau, yri dangos iddo wneyd defnydd da ö'r ychydig fanteision a gafodd. Mae yii dö'oyg iddo gaêl ei ddysgu pari yn blentyn i fyned aí ei ìuniau i ddýweyd gweddi yr Arglwydd hwyr a boréu; ond af ol iddö dyfu i fyny, clywodd ryw bregethwr ytt dywedyd mai plant y diafol oedd dynion an nuwiol, ac mai rhyfyg iddynt hwy oédd myned ar eu gliniau gér bron ü«w, adywed- yd "Ein tad yr hwn wytyn y nefoedd." A chan nud oedd ef yn ystyried ei hnn yn blentyn i Dduw y pryd hwnw, rhoddodd heibio yt arferiad o adrod 1 y weddi hone)j na dyweyd un weddi arall cyn myned i'w woìy. Ac nid yn unig, peidiodd weddio, ond dechreuodd hefyd gablu^ ac ymolìyngodd i fywyd yt annuwioh Pan oedd tua 21 mlwydd oéd^ bfeuddwyd- iodd uiî noson fod angau a'i ddwylaw oerion yn ýmaflyd ynddo, a bod yf ahadliad olaf yn cael ei rhoddi ganddo; atheimlai yn ddifrifol a dychryaedig wrth íeddwl ei fod yn marwt Eithr gwe'ai Fibl agored g^rllaw idd », a'f adnod hono o flaen ei olygon, "Oei.->iweh }-f Arglwydd tra y galler ei gael ef," d.ff.odd yä