Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Y CENIIADWR AMERICANAIDD. Cvf. 40, Riiif. 4. EBRILL, 1385. RlIIF OLL, 541. SYLWADAU AR ROBERT ROBERTS, CLYNüOG, FEL PREGETIlWll* OAÎÎ T PARCU. O. TIIOMAS, D. D., MVnr.POOL. Vr oedd Robert Robe;-is, yn <ìd'ddad\ yn un hynod yn niUith rhai hynotnfy Pwl: ud Cyn>reig. Fevi ganwyd tf Mcdi 12fel, 1702, tìuwn lle a íiwir Ffi id-bal i deulyn, yn itihlwyf L'anlìyf.i, sir Gae:na:fon. "13u farw Tachwedd 2Sain, 1802, yu Nghlynnog, yti yr «n sir, pan nad ydoo d o:.d deugain uilwydd oed. V mac ynî«u, fvlly, wedi gachui y byd erysdros ddeug inlyiiedd-a-thr.-ugai:), fel y tinc niíer y rhai sydd yn ei góiio, erbyn hy!>, wedi iuyued yn ic'iydig ia.\ n.t Yr o dd, í'el y mae yn hysbys, yn t'ràwdfr hen brege'.hwr, Mr. Johu Robeits o Langwm, ac yn ew;. thr i Mr. Mic ia.'l iíob.rtá o íTwllheH. Yr oodd >.i r eiii yn uihlith y rhai cÿntaf a yinnnasaut á chre ydd yn inhlwyf Llanllyíìr, pan ocdd R ;- bert R.b.rts rliwng t:,ù- a phedair ocd; a phan oed.l tua ihwech oed, ag-orasant eu t> i dderbyn pregethu iddo, yr hyn a barhaodd yn .do am ddeuddeng- inlynedd-a dcugiin. l'aa oedd iîob.rt R ibertsyn dra ieuangc, am fod y tetilu yti 1 uo-og iawi.—cyu fer u t r - •er-ddeg o bla t—fe'i iianfonwyd i-f i weithio i"r G.< dJfa Lecl.au, yn y Cilgwyn, yn gyfagos i'w gatref. Byddai y tad yn défnyddi > y nos aV îrabbotluìu i addysgu ei blant i ddaill' n, ac i'w hegwydduri yn ugwirioueddati yr eteí'gyl; i.cyr ocdd Robe t, hyd iks oc.d tua * AUan o Gojiant a Phregcthaú y Parchcdiy Jiobeit ìiobeits, Clynnog, cyhoeddedig gau Àlr. Griffith Ltiwis, Peuygroes, (ì. C. Pris 70 cunts yq cynwys y postsge i uuiìiyw 1« yn Auicnca. f Ysgrifenwyd y Sylwadau ucbod yn y flwyddya 183*. Erbyn hyn, y uiae 82 mlynedd er pan fu íarw iiobert Roberts. phcdair*ar-ddoír oe1, yn ymddangos yn cael cryn hyfrydwch yn hyny. Ond tua y pryd hwnw, l'c ddechreuodd ddangos tuedd cryf at wylltineb' a chan ddilyn eymdeithion drwg, yr oedd yn ymroddi gyda hwynt i bob m-ith o gampau a chwareuon ofer, ac heb un inedd- wl am grefydd. Yr oedd ei rieni, a'i frawd hynaf, John—yr hwn oedd ddeng mlynedd yn hŷn nag ef, ac wedi ytnuno â'r eglwys er ys. pan oedd yn ddwy-ar-bj'mtheg oed—yn ofni yn fawr am da'to, y rryd hyn, mai rlng- ddo yr äi mewn caledwch ac annuwioldeb, ac y bydda't \n fnau yn gadfidog yn rayddin yr un drwg. 0:id yn liaf y Üwyddyn 1779, pan ydoedd yn na ar-bymtheg ooi, f/i perswad- iwyd gan ci frawd i ì'ynel gydag ef i.wrando ar Mr. Jones, Llaiigana, yr !iwn oeddardaith yn sir Gaernarfon, ac i brejethu ryw ganol dydd yn Bryn'rodyn. Yr oedd y diwrnod yn deg iawn, a clnnifer wcdi dytod yn nghyd, fci nad oedd le i*r bedwaredd r:in ohonyntya nhy Siui GniTydd, lîe, y pryd hyny. yrarfe"- idpregcthu; ac felly, fe gad-wdy ryfnfod d ui yr awyr a^rù. Yr oedd Mr. John Ro- borts y ptyd hyny neẃydd ddechreu pr^gethn, ac efa a ddechrenodd yr oedfa i Mr. Jones. Testyn yr i-en efëng\iwt ydoc !d, Zech. ix 12 :—"Triwch i'r amdd'.ft\nfa, c'iwi gr« haror- ion gobei.i.i. I,"1 &"c. Caiw^d ryfarfod hynod anghyftredin. Dae'h tywalitiadau hcl »< th o ardtl.iiad ar y gwirionedd, nes oedd y durf, gan mwyaf, yn ymd ddi mcwn dagrau, a'r ÎLilì mewr syndod, a phawb dan arwyddion o ryw cir' ilh:au. Ytt iriblith eraiil, í'e gy- ifyrddwyd â chalon Robert Roberts. Fe'i hargyhoeddwyd oi bechainrusrwydd ac o'i bü-ygl, nes ci ddwyn i ystyriieth dditrif i ;un ei ac os t agwyddol. Bu am gryn ysbaid d.m argyhoeddb.dau dyfnion iawn, ac heb^ hvoíì tangn fedd yr efengyl. Cìywsorn Mr. Elias yn coíîr'tu am d mo yn ad.oid ei brotìa l unwaith, yn nghyfarfod y pregethwyr ryw bryd yn Nghymdeithasfi y Baift, panydy- widai eifod, yr ûdeg yma, "yn yia'h ddych- rynfeyd i nu-ddwl am ei fa'er mawr, tVl J byddai yn cenfigenu wrt'n y cyiri..in gwyddaa