Welsh Journals

YR ATHRAW, HYDREF, 1842. Butoinpmrtaetf). ------♦------ r PROFFWYDI HEBREAIDD A PHAGANAIDD YN CAEL EU CYFERBYNU. Parhad tudalen 267. Ye hyn a ganlyn, sef rhan o'r amgylch- idau hynotaf ar ei chymeriad, a'r dinystr ddylynodd, a ddengys gyd-darawiad a ihyfatebiad y broffwydoliaeth â'r hanes- pddiaeth. 1. Y fyddin warchaeol yn gynwysedig o imryw genhedloedd. Proffwydoliaeth. " Elam, dring; Media, gwarchae," Esay cxi. 2. " Llef tyrfayn y mynyddoedd, yn gyffelyb bobl laẃer; sŵn twrf teyrnasoedd y enhedloedd Wedi ymgynull: Arglwydd y luoedd sydd yn cyfrifllu y rhyfel. Dy- od y maent o wlad bell, o eithaf y nef- >edd," Esay xiii. 4, 5. " Dyrchefwch faner yn y tir: lleisiwch idgorn yn mysg y cenhedloedd; darper- vch y cenhedloedd yn ei herbyn hi; ;elwch yn nghyd deyrnasoedd Ararat, Hinni, ac Aschenaz, yn ei herbyn hi; ;osodwch dywysog yh ei herbyn hi; jwnewch i feirch ddyfod i fyny cyn amled i'r lindys blewog. Dàrperwch y cenhedi- »edd yn ei herbyn hi, gyda brenhinoedd tfedia, a'i thywysogion, a'i holl benaeth- aid, a holl wlad ei lywodraeth ef," Jer. i. 27, 28. Hanesyddiaeth. Pan oedd Cyrus ar ei daith i Babilon, ianfyddwn ef yn cyhoeddi yr archiadau ;anlynol i'w luoedd: "Arweinied Ar- abazus darianwyr a bw'áwyr Persia Elam); ar ol y rhai hyn arweinied ^ndramias y Mediad, wŷr traed Media; ir ol y rhai hyn, Embas, wýr traed Ar- nenia (Ararat); ar ol y rhai hyn, Artu- ihas, yr Hyrcaniaid; ar ol y rhai hyn, rhambradas, wŷr traed Sacia; ar ol y hai hyn, Damades, y Cadusiaid."---- ' A gofalwch oll fod yn barod ar y ffordd Babilon, bob un o honoch, gyda phob >eth yn benodol," Xenopkon, Cyrop. lyfr v. pen. iii. 38. Pan oedd ei fyntai yn aros yn Babilon, irybwyllir yn mhlith ei fìlwyr, yn chwan» îgol at y rhai uchod, y Phrygiaid, Lyd- 2k iaid, Arabiaid, a Chappadociaid, Ib. llyfr vii. pen. v. 15. Y mae yr enw Hebreig Elam, yn cyfateb i'r Groeg Persia ac Ararat; a Minni i Armenia, a'r gwledydd gogleddol cymydogaethol; y mae sefyllfa Aschenaz yn fwy ansicr. 2. Yr afon i'w sychu, y pyrth i'w gadael yn agored, a'r ddinas i'w chymeryd yri ddisymwth ar nos o loddest a meddwdod, Dylai y darllenydd gofio fod yr afon Eu- phrates yn myned trwy ganol Babilon; ac heblaw y mur allanol, yr oedd mur ar bob ochr i'r afon, a'r unig fynedfa i'r ddinas o'r afon oedd trwy y pyrth pres, y rhai a gauid yn ofalus bob nos. Yr oedd yr afon yn chwarter milldir o led, ac uwchlaw deuddeg troedfedd o ddyfnder, Herodotus, llyfr i. pen. clxxx, clxxxi. Proffwydoliaeth. " Yr hẃn wyf yn dywedyd wrth y dyfnder, Bydd sych; ac mi a sychaf dy afonydd," Esay xliv. 27. " Sychder sydd ar ei dyfroedd hi; a hwy a sychant," Jer. 1, 38. "Mi a ddyhysbyddaf ei môr hi, ac a sychaf ei ffynnonau hi," Jer. li. 36. "Mi a ddattodaf lwynaubrenhinoedd; i agoryd y dorau o'i fíaen ef, a'r pyrth ni cheuir," Esayxlv. 1. " Yn eu gwres hwynt y gosodaf wledd- oedd iddynt, ac mi a'u meddwaf hwynt. Ac mvfi a feddwaf ei thywysogion hi, a'i doethion, a'i phenaethiaid, a'i swyddog- ion, a'ichedyrn," Jer. li. 39, 57. " Efe a drodd fy nghyfnos ddymunol yn ddychrỳn i mi. Parotoa'r bwrdd, gwylia yn y ddysgwylfa, bwyta, ýf; cyfodwch, dywysogion; pneiniwch y darian," Esay xxi. 4, 5. "Am hynyy daw arnat ddrygfyd, yr hwn ni chei wybod ei ddyfodiad; a syrth, arnat ddinystr nis gelli pi ochelyd: 'ie, daw arnat ddystryw yn ddisymẁth, heb wyboditi," Esayxlvii. 1L " Ond y ddau beth hyn a ddaw i ti y» ddisymwth yr un dydd, dieppiled4 %