Welsh Journals

TR ATHBAW. Cyf. iv.] MEHEFIN, 1839. [Rhip. xlii. DÜWINYDDIAETH. G W O B B » H A E T H, VN CYNWYS YSTYRIAETHAÜ AR BEN-ARGLWYDDIAETH DUW. ÖAN GWENTWYSON. Y mae yr hyn a wyddom ni am Dduw, neu yr hyn y maeyn bosibl i niddyfodi'w wybod byth, yn dyfod i ni trwy bethau oddiallan iddo ef ei hun, y rbaia effeith- iodd efetrwy ei berffeithrwydd, eigyfiawn- der,a'i ddigonolrwydd hanfodol ac anfeidr- ol, fel amlygiadau o hono ei hun. Y dull y gwelodd efe yn oreu i ddatguddio ei hun i ddynion, yw trwy ei weithredoedd a'i eiriau : y mae gwaith eifysedd yn profi ei fod, fel y mae effaith yn profi achos; a'r prawf hwn a raid fod trwy fod argraff rhyw briodoliaethau neillduol o eiddo yr achos i'w canfod ar yr effaith, Rhuf. i. 19. 20. Ond yn yr amlygiadhwn o hono ei hun, " efe a fawrhaodd ei air uwch law ei enw oll." Trwy dystiolaeth y grè'edigaeth nid oedd genym unrhyw ddirnadaeth am fodd ei fodolaeth, ceu ei ddull ar fèd; eithr trwy y gair y'n dysgir ei fod yn dri o bersonau gwahanredol mewn un banfod, 1 Ioan v. 7. Ac megysy mae ei bersonau yn cydgyfarfod yn ei hanfod, fe.ly y mae ei biiodoliaethau yn ei bersonau,a'i weith- redoedd yn ei briodoliaethau ; a'r cwbl yn un, oblegid mai uu yw Duw, Deut vi 4. Y mae holl weithredoedd allanol Duw yn ffynnoni yn wreiddiol yn ei natur a'i hanfod ef ei hun, (nid mewn modd angen- rheidiol, ond fel gweithredoedd rhydd o eiddo ei ewyllys,) a'r rheswm sydd eglur; oblegid pe byddai bosibl i'r natur ddwyf- ol mewn modd angenrheidiol dderbyn ar- graffoddi witb unrhyw beth aJJanol, bydd- ai hyny yn anmberffeithrwydd ynddi. "Canysefe sydd yn rhoddi i bawbfywyd, ac anadl, a phob peth.—Os pechi, pa niw- aid a wnai di iddo ef ? Os aml fydd dy anwireddau, pa beth yr wyt yn ei wueuth- ur iddo ef t Os cy fiawc fyddi, pa beth yr wyt yn ei ro di iddo ef ? neu pa beth y mae efe yn ei gael ar dy law di ?" Act. xvii. 25. Job xxxv. «—8. a xxü. 2, 3. Nid yw Duw yn colJi un gronyn o'i hun- »»-ddigonolrwydd a'i ddedwyddweh haa- fodol trwy bechod ei greaduriaid; bm y« chwanegu neu yn ennill un gronyn trwy eu cyfiawnder cbwaith yn yr ystyr hyn ; o ganlyniad, rhaid fud ei ymwneyd ef à chrëedigaeth pob peth oddi allan idco ei bun, yn weithred o ymddarostycgiad ynddo; ao felly, o angenrheidrwydd, gweithred ben-arglwyddiaethol o eiddo ei ewyllys, oedi dewis gwneyd felly. Fod ciëedigaeth anhynaliaeth pobpeth, yn nghyda'r ŷwrf y gosodwyd hwyntyn- ddi yn eu crè'edigaeth, yn amlygiadau o ben-arglwyddiaeth Duw, sydd eglur, os ystyriwn, laf. Ei fod yn berffaith ddedwydd, cyf- lawn, diwall, a hunan-ddigonol ynddo ac o hono ei hun; ac nad yw yn bosibl fod un o'i ragoriaethau a'i berffeithìau gogon- eddus, mewn unrhywgoll napball o ddys- gleirio mewn cyfaital ogoniant i'w dded- wyddwch hanfodol ef ei hun, pebuasai yn esgeuluso yr amlygiad o'i berffeithiau yn ngn rè'edigaeth pob peth. Felly, gan hyny, yn gymaint ag nad yw yn bosibl fod dim yn angenrheidiol berthynol i'w natur ef ei hun yn du fewnol, ac a allasai achosi di- ffyg na methiant yn ei hapusrwydd a'i ddedwyddwch hanfodol a thragwyddol ef; na dim oddi allan iddo ei hun a allasai ei ysgogi i feddwl neu fwriadu am, nac i effeithio crè'edigaeth, yn gymaint ag nad oedd cyn y gwneuthuriad o bob peth gan- ddo ef ddim mewn bôd : rhaid i ni ben- derfynu, gan hyny, mai rhydd,rhad,ac an- feidrol ddewisiad ac ewyliys Duw ynddo ei hun, ydyw y ffynnon o'r hou y tardd- odd pob peth a greodd efe oddi allan iddo ei hun; a'i rhyddid hwn, yr hwn sydd yn angenrheidiol berthynu i'r natur ddwyfol, i ddewis gwneyd, neu beidio gwneyd, yr hyn a ewyllysio, yw yr hyn a alwn ni yo ben-arglwyddiaeth neu awdurdod ben-ar- glwyddiaethol; o herwydd yr un achos hefyd y mae pob peth yn cael eu cynal naewn b&d yn barhäui, feJ y mu yr Ys-