Welsh Journals

.£. Y CRONICL,^ Rhif 69,1.] TACHWEDD, 1900. [Cyf. LVIIÍ. Nodiadau Crefyddol. Cyrddau Newcastle. YR wyf newydd ddychwelyd o dref Castellnewydd-ar-Dyne, lle y mae <<<IndependiaFawr"/(chwedl Brutus, onide ?) wedi bod yn cynal ei gwyl Hydrefol. Cynhelir eyrddau Mai bob amser yn Mhrifddinas y byd, ond ,o'r ddau y mae y cyrddau a gynelir yn yr Hydref yn fwy dyddorol am fod "ara- gylchoedd " y cyfarfodydd yn cael e,u newid. Nid yw Annibyniaeth yn gryf _yn ninas Newcastle. Gan fod y lle moragos i'r Alban y mae Presbyteriaeith ,ar y blaen, ar yr un pryd y mae yr en- wadau ereill yn gwneyd gwaith defn- yddiol ae y mae yno ddau Gymro yn .gwneyd eu rhan yn effeithiol j gynrych- ioli " Hen Wlad y Menyg Gwynion " fry yn Ngogledd-dir NorthumberJand. Un yw Mr. Hussey >Griffìth,efo'r Bed- jyddwyr, a'r llall yw Mr. Gwynfan Hughes, gweinidog yr Anibynwyr yn St. Paul's. # # .# Pregetb Mr. Jowett. Dechreuodd y cyrddau dydd LLun, y J5fed. Pregeth am haner awr wedi .chwech gan Mr. Jowett o Birmingham, .oddiar y testyn, {( Gorfoleddu mewn ^gobaith." Ei bwnc ydoedd fod Paul bob amser ynjjallu edrych.ar ochr oleu'r ^ewmwl a chawsom ganddo dri rheswm jjaham. Y cyntaf, ei fod yn edrych ar fywyd yn ngoleuni y gwaith oedd wedi ei gyflawni dros ddynoliaeth yn y dyn Crist Iesu. Yn ail, fod Paul yn llawn jmdeimlad ^wastadol o bresenoldeb Crist gyddfr bobl. Yn drydydd, ei fod yn cadw golwg ar daledigaeth y gwobrwy. Pregeth ardderchog—ond nid efallai mor nerthol ag arferol. Nid rhyfedd hyny gan nad yw Mr. Jowett yn gryf. Ni chlywsom ddim erioed yn fwy tyner na diweddglo'r bregeth, ac am a wn i nad yw ei ddawn gweddi yn fwy rhyfeddol fyth. # # Y Gronfa. Ar ol yr oedfa hono caed cyfarfod dirwestol. Araeth rousing gan Mr. Thomas Nicholson, fy nghymydog yn Bromley. Fel y gwyddis, Mr. Carvell Williams oedd y Cadeirydd—hen arwr rhyddid crefyddol. Ymneillduodd o'r Senedd yn ddiweddar yn herwydd ei fod yn myned yn fyddar a hen, ondy mae ei ysbryd mor fyw ag eiddo llanc. Ni chefais y fraint o wrando'r araeth am fy mod ar y pryd yn parotoi rhyw dipyn o araeth fy hunan ar bwnc y Gronfa. Mae'r rhyfel yma a'r Ethol- iad Cyffredinol wedi gwneud peth niwed yn ddiau i'r Gronfa drwy dynu sylw'r eglwysi oddiwrthi, ond gan fod y ddau f< aflwydd" ymron wedi myned heibio, cawn ail gyneu tân eto ymhen tipyn. Tuedd y rhan fwyaf o'r eglwysi ar hyn o bryd yw anghofio'r Gronfa Ganolog, a gwario ymron yr oll o'r arian ar waith lleol. I raddau niawr, gellir cyfiawnhau hyny, ond rhaid gofalu hefyd am wneud a allorn dros y war chest enwadol. Mae Anibyniaeth eithafol yn ein gyru i