Welsh Journals

<$BfaUI (Bjglttipig. ENWOGION Y BEIBL. " ABRAHAM. {Parhâd o dudaîen 88.) Mae i hanes Ahraham ystyr dwfn; fel y dywed yr apostol yn Gal. iv. 24 am amgylchiadau eì deulu—am Sarah a Hagar, ac am Isaac ac Ismael—eu bod mewn "alegori," felly y gellir dyweyd am holl ddygwyddiadau ei hanès. Os oeddynt mewn alegori yr oedd iddynt ddwy ystyr—ystyr lythyrenol ac ystyr ysbrydol. Yr oedd y ddau ystyr hya i'r addewid a roddwyd i Ahraham, a dangosir yn yr Ỳs- grythyrau iddi gael ei chyflawuu yn y ddau ystyr. Wrth had Ahraham yn llythyrenol meddylir ei hüiogaeth natur- iol, ond wrth ei had yn yr ystyr ysbrydol y meddylir Crist a'r credinwyr yng Nghiist. Yn yr ystyr llythyrenol y tir a addawyd iddo oedd gwlad Canaan, yr hon a etifeddodd ei had naturiol, ond yn yr ystyr ysbrydol y tir oedd y wlad well—y ddinas ag y mae iddi sylfeiui, saer ac adeiladydd yr hon yw Duw—etifeddiaeth aullygredig, dihalogedig, a diddiflanedig y saint yn y goleuni. Pan ddywedodd Moses wrth feibion Israel i'w tadau fyued i waered i'r Aipht yn ddeog enaid a thrigain, ond yn awr fod yr Arglwydd eu Duw wedi eu gwneuthur fel ser y nefoedd o luosogrwydd, *'i fod yn eu harwain i mewn i'r wlad a dyngodd Efe arei íhoddi iddynt, efe a gyfeiriai at gyflawniad yn y llythyren o'r addewid a roddwyd i Abrahára. Ond pan ganodd Mair Forwyn "am ffrwyth ei chroth," gan ddywedyd, "Efe agynnorthwyodd ei was Israel, gan gofio ei drugar- e<id, fel y dywedodd wrth ein tadau, Abraham a'i had, ya dragywydd." A pban ddywedodd Saut Paul wrth y GaJatiaid mai "y rhai sydd o ffydd,.y fhai hyny yw píant ]97—Mai, 1883.