Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

íafaill ftjl»í.aij. DECHREüAD Y METHODISTIAID, A PHETH Oü HANES. Nid ydyw Methodistiaeth, fel sect grefyddol, ond babau. Triugain a chwech o flynyddoedd sydd oddiar y torrodd allan oddi wrth yr Eglwys. l'r Eglwys y mae yn ddy- Iedtis am ei hodolaeth. a cbymmaiut o ddaioni ac y ceir ynddi a darddodd oddiwrth adfywiad crefydd y'mhlith Egîwyswyr yn y ganrif ddiweddaf. Fe sylwa hanes-ydd- ion fod tymmorau yn bod ar grefydd o ran bywiog- rwydd a marweidd-dra, megis y mae llanw a thrai y môr yn canlyu eu gilydd. Mue y rhod yn troi i fynu ac i waered, ac os bydd yspryd crefydd yn fyw ac yn weithgar mewn un oes, cymmer gwrthweithrediad le raewn oes arall, nes y mae i raddau mawryu gwywo ac yn diflanu. Tuâ dechreu y ganrif ddiweddaf, yr oeda mewn oyflwr marwaidd iawn, ac efallai y gellir priodoli hyn yn uoiongyrchol i'r drygau echryslon a gyflawnwyd yn enw orefydd yn y ganrif flaenorol, pan y darfu i'r Presbyter- iaid a'r ludepeudiaid dau Cromwel greu rhyfel cartreful yn y deyrnas, a thrwy hynny ddwyn trueui ann[ruadwy arui o un pen i'r llall Gweithredoedd ysgeler y pleidiau hyn, yu cael eu cvflawuu yu rhagrithiol yn enw crefydd, a ddygasaut warth ar grefydd ei hun y'ngolwg y liobl, a dim rhyfedd iddytit yn ganlynol i hyuny redeg i eithafion ar yr ochr arall, gan mai hyn yw tueddiad cy- firedin y natur ddynoì. Yn wyneb y difaterwch ciefyddol a ymledaenodd wedi'n trwy lawer cẁr o'r wlad, cododd amryw o offeiriaid duwiol a zelog. ac hefyd rhai lleygwyr eglwysig yn Llnegr a Chymru, y rhai a deimlent awydd i ail-ennyu bywyd crefydd y'mhlith y genedl, a buout yn oíFerynau effeithiol iawn yn llaw Üuw i ddwyu hyn oddiamgylch. Y'mhlith yr offeiriaid yng Nghymru yr 129—Medi, 1877.