Welsh Journals

| (ÇjîaiH ŵfjlujpig. Y DDAIAR A'l THRIGOLION PRYDAIN FAWR a'r IWERUDON. (Parhâd o dudalen 143.) Wrth olrhain haues ein gwlad yn ein rhifyn diweddaf daethom hyd deyrnasiad Gwilym y Coucwerwr, yn y flwyddyn o oed Crist 106(1. Ei deyrnasiad ef a greodd gyfnod newydd yu hanes Lloegr. Efe a orchfygodd Har- old a'r Sacsoniaid ym mrwydr Hastings. nca ddarostyngodd y wlad yn llwyr i'w gleddyf, ac efe a'i llywodraethodd â gwialau haiarn. Hefyd efe addygodd drosodd acasefydl- odd ynddi y gyfundraith yr hon a elwir y Feudal Syslem. 0 dan y gyfuudraith hon efe a gymmerodd feddiant o'r holl diroedd yn y deyrnas, ac a'u rhanodd rhwng y harwuiaid, y rhai a dalent warogaeth ac a wnaent wasanaeth iddo am danynt; a'r harwniaid drachefn a ranent eu tiroedd i is- denantiaid, y rhai am eu tiroedd a daìent i'r harwniaid yr un gwasanaeth a dalent hwy i'r brenin. Eto o dan y gyfuudraith hou y harwuiaid oeddynt hraidd oll yn Nor- maniain. ac o ganlyniad darostyngwyd a thorwyd yn llwyr rym y Sacsoniaid. A'r brenin hwn hel'yd a gymmerodd, gyfrif o'r holl diroedd a'u meddiannwyr trwy'r deyrnas ac a'u cofnododd rnewn llyfr. Y llyfr yma, pa.un a elwir Domesday BooJc. sydd un o'r cronielau mwyaf gwerthfawr ag ydym yu feddiannu mewn cvssvlltiad ag hanes hynafol eiu gwlad. Y Normaniaid hefyd a ddygasant i mewn yr iaith Ffrengaeg; ac arferwyd hi yn neillduoì rnewn llys- oedd harn ac ysgrifau cyfreithiol. a ehymmysgwyd hi â'r iaith Sacsonaidd, a'r ddwy yng n»hvd sydd yn cyfausoddi yrhan fwyaf o'r iaith Seisoneg fel y llefarir hi yn hreseunol. Yr oedd y Normauiaid hefyd yn fedrus yn y celfyddydau, yn enwedig yn y gelfyddyd o adeiladu. Cyfodasant yn Lloegr Eglw vsi nrdderchog a oliHstelli cedyru, y ìhai sydd 127—Gorphenaf, 1877.