Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

| <$gfaill Ŵjluipij. Y DDAIAR A'I THRIGOLION. {Parhád o dudalen 88.) PRYDAIN PAWR. Mae hanes gwledydd y ddaiar a'i thrigolion yn llawn addysg i ni; ond ni all hanes unrhj^w wlad na neb trigolion fod mor addysgiadol a dyddòrol i ni ag hanes ein gwlad ein hunain a'i thrigolion. Un o ryfeddodau mwyaf y hed- waredd ganrif ar bymthet: yw y safìe y mae Prydain Fawr yn sefv]l arno ym nihlith gwledydd y ddaiar a theyrnas- oed I y byd. Gellir dywedyd am Lywodraeth eiu Brenines, fel y dywedwyd am Ymherodraeth Siarls V.. uad yw'r haul byth yn machludo arno ; gellir dywedyd hefyd nad oes congl o'r ddaiar. pa mor anghysbell bynag y mae, lle ni theiinlir ei dylauwad. Cyinmerwn yn bresennol fras olwg ar hanes ein gwlad: nodwn ei ehynnydd, a sylwn ar y prif jíyfnodau. pa rai trwy y gwahanol oesau a ddangosant y cyfnewidiadau a'r chwyldroadau. pa rai sydd wedi gwneuthur Prydain Fawr yr hyn ydyw y dydd heddyw. Mae hanes Prydain Fawr yn dechreu yn atnser Julius Csesar, yr hwn a ymosododd ar yr Ynys yn y flwyddyn 55 cyn Oist Y pryd hyn preswylid y wlad gan y Pry- deiniaid, hynafiaidy Cymry. Yr oeddynt, osnid yu holloî, i raddau pell mewn ystâd anwaraidd. Nid oedd eu dillad a'u hanneddau yn rhoddi ond ychydig brawf fod ganddyut wyhodaeth o'r celfyddydau; ond eto dywedir en bod mewn parthau o'r Ynys, yn enwedig y rhauau deheuol o honi, yn gwrteithio y tir ac yn codi cnydau o yd. Ac yn eu rhyfel- oedd â'r Rhufeiniaid, yr ydym yn cael eu bod yn def- ayddio cerbydau haiarn; ac yr oedd hyn yn brawf eu bod i faddau yn medru ar y celfyddydau. Bu rhyfeloedd 113—Mai, 1876.