Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

Y DYSGEDYDD. Rhif. 178.] MEDI, 1836. [Cyf. XV. COFIANT BABARA EWING, OWRAIO Y PARCHEDIG GREYILLE EWING, GLASGOW, YN YR ALBAN. MERCH ydoedd y foneddiges hon i Syr J. Maxwell o Polloch, swydd Renfrew. Er ei bod yn cael ei chylcbynu gau holl ddeniadau cyfoeth ac arferiad, cyunorthwywyd hi yn foreu i gofleidio gwirioneddau cadwedigol Cristiouogrwydd, a dangos eu dylauwadau puraidd mewn bywyd a hollol 'ymroddiad i ogouiant Duw. Dangosodd yn y pender- fyniad a wnaeth yu moreu ei hoes ei bod yn foddlon i ymadael à phob peth er gogon- iant Duw. Er ei bod yn dal perthynas â rhai o'r teulu mwyaf yn yr Alban, teimlai ei dyledswydd i fwrw eichoelbreu yn mhlith yr Ymneillduwyr Cynnulleidfaol yn y wlad hòno. Hir amser cyn ei huno mewn priodas â'r Parch. G. Ewing, Glasgow, yr ydoedd wedi dyfod yn aelod o eglwys fechan yn y wlad, yn agos i'r man yr ydoedd yn byw.— Nid oedd dim a barai iddi giüo oddiwrth yr hvn a farnai yn wirionedd crefyddol. Nid ydoedd na chyssylltiadau perthynasol na chyfleusderau yn effeithio dim ar ei phen- derfyniadau yn nghylch ei dyledswydd. Yr ydoedd ya wir yn ymwybodol y gallasui gyfeiliorni yuei barn, ond elaì bob amser at y gyfraith ac at y dystiolaeth, a dylynai y llwybr y byddai cydwybod yn ymddangos yn ci chyfarwyddo. I'r fath aelod enwog a defuyddiol o eglwys Crist gael ei thori ymaith mor sydyn, ac yn y fath fodd, sydd yn jnh[it)i y dirgelwch hẁnw yn ngwein- yddiad rhagluniaeth, nas gallwn etto yn iawu ei esbonio. Yr amgylchiad galarus a fu yn foddion i gymmeryd ymaith ei bywyd ydoedd fel y canlyn: Är y lOfed o fis Medi 1828, aeth Mrs. Ewing a'i gwr, a thri o'u cyfeillioii, i weled rheieidr yr afon Clyde. Gau fod y boreu yn 33 siriol ac yn ddiwlaw agorasant ben y cer- byd fel y byddai iddynt fwynhau y golyg- feydd o'u hamgylch. Wedi eu dyfod i flördd Bonnington, wedi pasio y llidiart cyntaf, a phan yn agos at yr ail, lle y mae teithwyr yn disgyn yn gŷffredin, ac yn rhoddi eu henwau. Yu y fan yma y maeY flbrdd ar oriwaered ar ochr llethr serth, ond y ffbrdd yn dda. Fel yr oeddynt yn myned ar y goriwaered hwn, aeth y cerbyd dros ochr y flbrdd, a throes ar ei ochr yn gyntaf, yna ei wyneb yn isaf, a throes amryw weithiau wedi hyny, a thaflodd yr holl rai oedd ynddo gydag egni ar y ddaear; doluriwyd hwy oll, ond ni chafodd un glwyf marwol ond Mrs. Ew îng. Torodd Mrs. Ewing ei choes yn y fath fodd ag Pr asgwru ddyfod allan trwy y croen, a'i throed droi o'i le. Er cael pob cymhorth aallesid ni fu fyw ond pedwar diwrnod ar ol hyn. Er dyoddef y ioesion mwyaf yn yr amser hwn, etto ni chlywwyd hi yn grwgnach; cymmalnt ydoedd ei phoen wrthorweddyn llonydd (nis gallasui symud rhag niweidio ei choes) fel y gofynodd unwaith a allasent hwy droi ei choes am «n mynyd. Er na chafodd hyn, ni rwgnachodd, ac ni cheisiodd drachefn. Ar ol noswaith dra gofidus, yr hon ydoedd yr olaf, gofynwyd iddi gan ei phriod yn y boreu pa fodd yr ydoedd; dywedodd nadoedd well. Oddeutu deg o'r gloch cyfarfu y meddygon i edrych ei briw; wedi edrych ar ei choes dywedodd uii o hoiiynt hwy, "na thrufferthent Mrs. Ewing â llawer o drin y boreuhwnw;" a deallodd yn union ei bod mewn sefyllfa beryglus. Ar ol gadael ei hystafell dros ychydig amser, dychwelodd un o'r meddyg- on yu ol, gofynodd iddo, "Onid ydwyí' û