Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

"AY hwn y mae yr Annibynwr wedi ei Uno." Cyf. Newydd—86.] CHWEFROR, 1910. [Hen. Gyf.—582. WILLIAM FOULK£S JONES. R wyf er's misoedd lawer wedi bod yn rhodio ar derfyn bj^d arall, ac erbyn heddyw yn teimlo yn bur gyfarwydd â golygfeydd y glyn, a chysgodion duon yr afon. Ynoy ceir gweled pob oed a gradd, a sefyllfa, yn cael eu hysigo gan yr awel wannaf sydd yn chwythu o diriogaeth angeu. Y mae natur yn rhy wan i ddal llawer o olygfeydd gwely marw. Y mae syllu ar y wedd yn gweìwi yn y wasgfa olaf, a'r chwys oer yn gwlychu y gruddiau; gwylio y cyffro gwanaidd diweddaf yn y fron, pan y mae y llinyn arian ar gael ei dori; a'r anadliad diweddaf yn chwareu ar y weíus, pan y mae y peiriant yn cael ei ddyrysu gan ergydion saethau angeu; nid oes y pryd hwnw ond troi draw oddiwrth yr olygfa frawychus a dweyd gyda'r Salmydd, "Paid a mi fel y cryfhawyf." Trayroeddfy archoll eto yn rhedeg liw nos, ychwanegwyd dyrnod sydd bron wecü bod yn Uethol yn symudiad fy nghar a'm cyìaill Ẅilliam Foulkes Jones. Nid ä nos dydd Caìan 1910 byth o'm cof, mwy na lîawer noson arall yr wyf y misoedd diweddaf hyn wedi dreulio yn athrist fy meddwl ac mewn hiraeth a gofid mam. Yr oedd fy nghyfaill y noson hono yn gyfìym yn tynnu tua therfyn byd arall, ac yr oedd priod ei fynwes, a'i bìant anwyl, a minau, yno yn ei hebrwng, ar daith o'r hon ni ddychwelai. Yr oedd pob gobaith wedi diflannu a phob ymwybyddiad wedi cilio,nid oedd bellach ond disgwyl yr alwad, a cheisio cysuro yr anwyliaid, oedd mewn trallod a hiraeth. Ond cjm i'r flwyddyn newydd gladdu eu chyntaf-anedig yn rhifedi ei dyddiau, yr oedd dyfroedd yr afon wedi codi at yr ên, a'r enaid mawr wedi dychwelyd at Dduw yr Hwn a'i rhoes. ÌJn o'r pethau mwyaf dyrus ac anesboniadwy i mi ydyw troion Rhagluniaeth; a gweinyddiadau Duw tuag at ei blant. Nid oedd drwy yr holl wlad dri teulu oeddynt 3.H fwy cyfeillgar, ac yn anwylu eu gilydd yn fwy na theuluoedd Glan Tegid, Colomendy, a Rutherglen. Ymwelent a'u gilydd 5m wastadol, a threulient ddyddiau difyr a hapus o dan y naill, gronglwyd a'r llall, ar bob cyfle y gellid ei drefnu, ac eto o fewn corfî lîai na blwyddyn bu bysedd oerion angeu ^ni ysgaru ac yn dwyn ymaith