Welsh Journals

Search over 450 titles and 1.2 million pages

ä. ẅûájnẁflii. DE. LEWIS, Yr ydym eisoes wedi awgrymu fod y Doctor yn ddyn anghyíFredin, a hyderwn fod yr hyn yr ydys yn barod wedi ei ddywedyd, yn nghyda'r hyn a ddywedir etto yn ol llaw, i roddi yr awgrym allan o ddadl. Yr oedd ei eglurdeb fel pregethwr yr efeugyì, a'i ddoethineb fel llywodraethwr eglwys, bob amser yn ddiareb. Yr oedd yn berffaith graff yn ei adnabyddiaeth o ddyn, a'r amgylchiadau y byddai ynddynt. Gwyddai pa bryd i siarad fel pen, ac i fod yn ddystaw fel aelod. Ni siaradai ond pan byddai gwir angenrheidrwydd yn galw, ac unwaith y gwnai, byddai yn derfyn ar bob ymryson. Ond nid am y byddai, trwy awdurdod, yn gorchymyn hyn, ond am y byddai dylanwad ei ymadroddion y fath, ac y telid iddo y war- ogaeth gan bawb o'u bodd. Nid crefft oedd byn, ond natur. Nid rhyw- beth oddiallan wedi ei ddysgu, ond oddimewn yn wreiddiol iddo ei hun. Ni byddai byth yn cymeryd sylw o bethau bach, gwirion, canys gwyddai y byddai iddo drwy hyn roddi mawredd ar faw, a chadw yn fyw y drwg a f'uasai heb hyn yn trengu yn ddisylw. Nid oes dim mòr farwol i elyn un amser na pheidio ei gydnabod. Gweìl ganddo gael ei luchio â thom na'i drin fel dim byd. Yr oedd yn eithaf naturiol i'r Doctor fod yn urddasol fel dyn, ar wahan i'w swydd fel gweinidog; ond yr oedd y ddau gyda'u gilydd yn ei berffeithio, ac yn ei wneuthur yn hollol ddiysgog yn wyneb unrhyw demtasiwn. Ni cheid byth mo hono yn cymeryd arno ran dyddiwr rhwng dynion yn eu gwag-gwerylon; a gwell fuasai gao y ddwyblaid ymheddychu, na chyn myned ato i gael eu troi yn oí gyda diflasdod. Yr oedd hyn yn gymaint o fendith i'r bobl ag iddo yntau, canys yr oedd yn annogaethol iddynt i fyw yn gymmodlawn, ac i ddyfod i gyramod yn ol gyda brys pan mewn ymrafael. Yr un fath a'r bobl na feddyliasant erioed am syrthio allan nes y daeth twrnai i'r gymydogaeth, nac am'fyned yn glaf nes daeth y meddyg i fyvr i'w mysg. Yr oedd dyn unwaith yn Nhrawsfynydd yn arfer dadswyno, a thra yr oedd y dadswynwr yn fyw, yr oedd swynyddiaeth yn ffynu. Nid oedd yr un wythnos braidd yn myned dros eu penau nad oedd naill ai buwch, ai dafad, ai Ilaetb, ai ymenyn, yn gorwedd yn rhywle dan felldith. Ond pan fu farw y dadswynwr, fe ddarfu y swyno, a chafodd pawb o hyny allan lonydd i fyw yn ddiofn. Yr oedd y menyn a'r Uaeth, efallai, yn wahanol ar droion fel o'r blaen, a'r fuwch a'r ceffyl yn cyfarfod ag anffodion fel cynt; ond dygwyddiadau cyffredin oedd y cwbl yn awr, a thrwy drefn gyffredin yr oeddynt oll i gael eu gwella. Yn y dadswynwr yn aml y mae'r swyn, ac yn yr heddychwr y mae'r ymrafael. Cosb ofnadwy ar y bobl ydyw caeí gweinidog a ddyry ei fys yn rahob cawl, ac a ymyraeth â'u crach-achosion, ac a gymer arno ddynwared y meddyg, a'r twrnai, a'r heddynad, yn ea plith. Y maeynsicr, cynhir, o'ugyruyn bendramwnwgl, a chael ei ddal yn gyfrifoi am yr holl wall; a thrugaredd fydd iddo erbyn hyn feddu penglog). ddigon tew i ddal y bendithion a weddîer ara danynt raor daer i ddisgyn ar ei gopa. Dyma yrheswm fod cymaint o barsoniaid ymyrgar yn y, wla<T RaxQFTR, 1863. 3k