Welsh Journals

Y DYSGEDYDD: AB HWH TB UITWTD UTB AWNIBTNWB.' IMjjau grjjlgímrûl a ${re%tt $ arjraua. "A'r manna a beidiodd dranoeth wedi iddynfc f «ryta o hen ŷl y wlad," Jos. r. 12. Pregath a draddodwyd gan B. H. Evans, Caemarfon, yn Nghyfarfod yr Undeb Cymreig yn Nghaerdydd.] Fr oedd gwaith y manna yn peidio yn Gilgal pan nad oedd ei eisieu mwy- ich yn wyrth llawn mor eglur a'i waith yn disgyo y tro cyntaf yn aoial- wch Sio, ddengain mlyoedd cyn hyny, pan yr oedd yr ymborth a ddygasai j genedl gyda hwy allan o'r Aifft wedi darfod. Y mae llawer ymdrech wedi ei gwneud i gyfrif am y maona fel cynyrch natutiol yr anialwch gan f rhai a íÿnant esbonio holl wyrthiau y Beibt i geidded. Mae'n wir fod yn fT ardaloedd hyn ry wbeth tebyg i'r manna a elwir tamarìsh; ond ychydig iawn—rhyw 600 pwys—a gafwvd fwyaf o hwnw mewn blwyddyn, tra yr c»edd yn rhaid i'r genedl gael 2,150,000 o bwysau bobdvdd—mwy bob dydd nag a gasglwyd o'r tamarisìc o ddyddiau Moses hyd heddyw. Mae'n wir mai nid crëu y newydd, ond defnyddio yr hyn oedd wrth law f byddai lesu öriet yn ei holl wyrthiau. Nid crëu gwledd newydd i'r mil- oedd, ond defnyddio y pum' torth a'r ddau bysgodyn—nid crëu llygaid newyddion i'r dall, ond glanhau yr ben ffenestri—nid crëu traed newyddion i'r cloff, ond rhoddi nerth ac ystwythder yn yr hen—nid rhoddi brawd arall i Mair a Martha, ond galw'r anwyl Lazirus yn ei ol; ac y raae yn eithaf posibl, »r yr un egwyddor, mai soflieir y wlad bòno a drodd efe i'r gwersyll, ìc raai yr un peth a tamarish yr aoialwch oedd y raanna; ond nis gellir byth gyfrif am ei gyfiawnder y boreu yr oedd wedi ei adda*, a'i barhad am i\) tnl., a'i waith yn peidio y boreu y gellid gwneud hebddo ond trwy wyrth— jn wir, trwy wyrth yr oedd ef yn mallu oscedwid ef am unrhyw ddau ddi- wrnod yn yr wythnos, a thrwy wyrth yr oedd yn cadw yn bur dros y Sab- bath. A pha le bynag y cyfeirir »to yn y Beibl. cydnabyddir yn wastadei bd wedi ei anfon gan Dduw yn uniongyrchol. "Nid Moses," meddai Crist yn j 6ed benod o loan, "a roddodd i chwi y bara o'r nef; eithr fy Nhad." A dyna >edd un rheswm mawr dros gadw om-r o'r manna yn y crochan aur yn yr irch—i fod yn dystiolaeth i oes ar ol oes, a chenedlaeth ar ol cenedlaeth, o idnoddau a gallu eu Duw i ddarparu ar eu cyfer, i ddwyn ar gof iddynt ei 'od Ef yn ddigon i gyfarfod â phob amgylchiadau—pan nad allai roddi bara >'r ddaear iddynt, y gallai ei wlawio o'r nefoedd; a phan fygythid eu syohauaf wedi hyny â gormod o wlaw neu wres, yr oedd cofio am y crocban iur yn liawn manna yn y cysegr yn help mawr i'ẅ ffydd i droi at eu Duw im eu gwaredu. Felly, chwi welwch na pheidiodd gwersi y manna ddim pan beidiodd y inanna ei hun yn Gilgal. *'A Moses a ddywedodd wrth Aaron, Cymer rrochan, a dod ynddo lonaid omer o'r manna, a gosod ef gerbron yr Arglwydd, Mmw, 187«. m